Thủ tướng Chính phủ: Tiếp tục rà soát, kịp thời thể chế hóa 'Bộ tứ trụ cột'

Ngày 25/8, Bộ Tư pháp tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành Tư pháp (28/8/1945-28/8/2025) và Đại hội Thi đua yêu nước ngành Tư pháp lần thứ VI.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đến dự, phát biểu chỉ đạo và thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhất (lần thứ 2) cho Bộ Tư pháp.

Thủ tướng Phạm Minh Chính trao Huân chương Lao động hạng Nhất cho Bộ Tư pháp. Ảnh: Ảnh: Phạm Kiên

Lực lượng nòng cốt trong tham mưu xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật

Trải qua 80 năm hình thành và phát triển, Bộ Tư pháp đã đi qua những chặng đường đầy thử thách, thăng trầm nhưng cũng rất đỗi vẻ vang. Từ những ngày đầu kiến thiết nền tư pháp, pháp luật của một quốc gia non trẻ, trải qua hai cuộc kháng chiến trường kỳ, thống nhất đất nước, đến giai đoạn đổi mới và hội nhập, Bộ, ngành Tư pháp luôn kiên định mục tiêu phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân, bảo vệ công lý, thượng tôn pháp luật. Chức năng, nhiệm vụ của Bộ, ngành Tư pháp ngày càng được mở rộng; vị trí, vai trò của Bộ, ngành Tư pháp ngày càng được nâng lên, đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Phát biểu khai mạc tại buổi lễ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh chia sẻ, ngày 28/8/1945 là mốc son lịch sử của dân tộc, ngày Chính phủ lâm thời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa do Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo, ra tuyên cáo trước Quốc dân đồng bào về việc thành lập Nội các Thống nhất quốc gia gồm 13 bộ, trong đó có Bộ Tư pháp. Trải qua 80 năm hình thành và phát triển, Bộ Tư pháp đã đi qua những chặng đường đầy thử thách, thăng trầm nhưng cũng rất đỗi vẻ vang, xứng đáng với lời khẳng định của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Tư pháp là một cơ quan trọng yếu của chính quyền”.

Các đại biểu tham dự buổi lễ. Ảnh: Phạm Kiên

Theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh, thứ nhất, Bộ, ngành Tư pháp đã chủ động, tham mưu, đề xuất góp phần hoàn thiện tư duy, nhận thức lý luận của Đảng về xây dựng Nhà nước pháp quyền, về công tác xây dựng thể chế, pháp luật.

Thứ hai, Bộ, ngành Tư pháp khẳng định ngày càng rõ nét vai trò là lực lượng nòng cốt trong tham mưu xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật. Chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương giúp Chính phủ tham gia tích cực vào quá trình xây dựng các bản Hiến pháp, từ bản Hiến pháp đầu tiên năm 1946, Hiến pháp năm 1959 đến Hiến pháp năm 1992, Hiến pháp năm 2013 và gần đây là sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 nhằm phục vụ chủ trương tinh gọn tổ chức bộ máy, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Bộ Tư pháp cũng hoàn thành tốt nhiệm vụ chủ trì, tham mưu xây dựng một số đạo luật quan trọng như: Bộ luật Dân sự, Bộ luật Hình sự, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật Xử lý vi phạm hành chính, Luật Thi hành án dân sự…

Thứ ba, công tác pháp luật quốc tế và hợp tác quốc tế về pháp luật, tư pháp được thực hiện ngày càng hiệu quả, đi vào chiều sâu, thực chất, góp phần thực hiện đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước, đáp ứng yêu cầu hội nhập của đất nước trong thời kỳ đổi mới.

Thứ tư, Bộ, ngành Tư pháp tham mưu với Chính phủ, chính quyền địa phương các cấp thực hiện nhiều giải pháp đổi mới mạnh mẽ công tác tổ chức thi hành pháp luật, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật. Cổng Pháp luật quốc gia được đưa vào hoạt động, đánh dấu bước tiến mới, thúc đẩy phát triển Chính phủ số trong lĩnh vực pháp luật.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu . Ảnh: Phạm Kiên

Thứ năm, công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực hành chính tư pháp, bổ trợ tư pháp, phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý được chú trọng. Bộ, ngành Tư pháp đã thực hiện hiệu quả chủ trương xã hội hóa một số hoạt động tư pháp và bổ trợ tư pháp; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, góp phần phát triển các nghề tư pháp như luật sư, công chứng, trợ giúp pháp lý, trọng tài thương mại, thừa phát lại.

Thứ sáu, Bộ, ngành Tư pháp đã từng bước xây dựng và phát triển hệ thống cơ quan thi hành án dân sự thống nhất, chuyên nghiệp từ Trung ương đến địa phương. Số liệu thi hành án về việc, về tiền tăng lên qua các năm. Trong năm 2025 đã thi hành xong gần 120.000 tỷ đồng, tăng gần 30.000 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước.

Thứ bảy, công tác sắp xếp tổ chức bộ máy và xây dựng ngành được thực hiện theo đúng chỉ đạo của Trung ương và Chính phủ. Bộ Tư pháp đã giảm từ 30 đơn vị còn 25 đơn vị trực thuộc. Đại học Luật Hà Nội phấn đấu định hạng QS 4 Sao quốc tế vào năm 2026, hướng tới định hạng QS châu Á vào năm 2032.

Ngành Tư pháp đã vinh dự được tặng Huân chương Sao Vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập hạng Nhất, Huân chương Lao động hạng Nhất và các danh hiệu thi đua cao quý khác cho các tập thể, cá nhân trong toàn ngành.

Đằng sau mỗi Dự án Luật, văn bản pháp luật là những buổi làm việc thâu đêm, xuyên lễ

Nhấn mạnh năm nay, nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống, một lần nữa ngành Tư pháp vinh dự được Đảng, Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhất, người đứng đầu Bộ Tư pháp khẳng định những thành tích có được của Bộ, ngành Tư pháp hôm nay là sự hun đúc, kết tinh của sức lực, tài năng, trí tuệ, trách nhiệm của biết bao cán bộ, công chức, viên chức qua các thời kỳ.

Đó còn là tình yêu với nghề, sự đoàn kết, đồng cam, cộng khổ vượt qua mọi khó khăn, thách thức, kiên định vững bước dưới ánh sáng pháp quyền, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao phó, theo Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh.

Đằng sau mỗi Dự án Luật được Quốc hội thông qua, mỗi văn bản pháp luật đi vào cuộc sống là cả một hành trình lao động nghiêm túc, từ những cuộc thảo luận thẳng thắn, trách nhiệm, cho đến những buổi làm việc thâu đêm, xuyên lễ, gần như không có ngày nghỉ, với tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng” và những sự hy sinh thầm lặng nhưng chan chứa tình yêu nước, khát vọng cháy bỏng về một nền thể chế kiến tạo, phát triển, là minh chứng sinh động nhất cho trí tuệ, tâm huyết, tận tâm của người Tư pháp.

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh khái quát những thành tựu nổi bật nhất trong 80 năm qua của ngành. Ảnh: Phạm Kiên

Bộ, ngành Tư pháp cũng nhận diện rõ một số yếu tố sẽ tác động trực tiếp đến hoạt động trong thời gian tới. Đó là xu hướng chuyển đổi số mạnh mẽ trong quản lý công và dịch vụ pháp lý; hội nhập quốc tế pháp luật và tư pháp ngày càng sâu rộng. Nhu cầu điều chỉnh quan hệ xã hội của pháp luật ngày càng đa dạng, phức tạp; yêu cầu cải cách thể chế, tinh gọn bộ máy hành chính…

Bộ, ngành Tư pháp đã và đang thích ứng một cách linh hoạt và chủ động trước bối cảnh mới, quyết tâm đổi mới tư duy và phương thức hoạt động, bám sát các mục tiêu chiến lược của Đảng và Nhà nước để mỗi văn bản pháp luật được ban hành vừa “đứng trên mảnh đất thực tiễn Việt Nam”, vừa tiệm cận các tiêu chuẩn pháp lý quốc tế, thực sự góp phần khơi thông nguồn lực, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, kiến tạo môi trường đầu tư kinh doanh minh bạch, thuận lợi.

"Toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong ngành sẽ tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, truyền thống tốt đẹp, nỗ lực phấn đấu, vượt qua mọi khó khăn để hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao" - Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh tin tưởng.

Xây dựng đội ngũ cán bộ ngành Tư pháp "phụng công, thủ pháp, chí công vô tư"

Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, trong lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc, nền pháp lý của chúng ta đã được các thế hệ cha ông dày công xây dựng với nhiều bộ luật nổi tiếng, mang dấu ấn riêng của văn minh người Việt và thể hiện rõ tư tưởng muốn trị nước phải có pháp luật như Hình thư (thời Lý), Hình luật (thời Trần), Quốc triều hình luật - Bộ luật Hồng Đức (thời Hậu Lê), Hoàng Việt luật lệ (thời Nguyễn)...

Điểm lại những mốc son trong 80 năm hình thành và phát triển của ngành Tư pháp Việt Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ rõ, Bộ Tư pháp và ngành Tư pháp đã: Chủ động xây dựng pháp quyền; thực thi nghiêm túc pháp luật; thực hiện hiệu quả trong án dân sự; công tác tổ chức cán bộ được nâng tầm; hợp tác quốc tế sâu rộng; tích cực tháo gỡ vướng mắc.

Trong những năm gần đây, Bộ và ngành Tư pháp đóng góp quan trọng thực hiện đột phá chiến lược về xây dựng và hoàn thiện thể chế. Bộ Tư pháp tiếp tục thể hiện rõ vai trò là “kiến tạo phát triển”, “người gác cổng pháp lý” đặc biệt của Chính phủ với nhiệm vụ thẩm định tất cả các dự án luật, pháp lệnh trước khi trình Chính phủ, Quốc hội.

Phó Thủ tướng Lê Thành Long trao Huân chương Lao động hạng Ba cho 3 Thứ trưởng Bộ Tư pháp, gồm ông Mai Lương Khôi, bà Đặng Hoàng Oanh và ông Nguyễn Thanh Tịnh. Ảnh: Phạm Kiên

Trong đó, toàn ngành Tư pháp đã bám sát các nghị quyết, kết luận của Trung ương, chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tập trung đề xuất những định hướng chính sách lớn, then chốt trong cải cách pháp luật, cải cách tư pháp, xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; sửa đổi quy trình lập pháp nhằm “nâng cao năng suất và chất lượng xây dựng pháp luật”. Công tác xây dựng và thi hành pháp luật ngày càng đổi mới về chất và lượng.

Với phương châm thể chế “vừa là nguồn lực, vừa là động lực, vừa là đột phá cho sự phát triển”, Thủ tướng đánh giá cao Bộ Tư pháp, ngành Tư pháp đã phát huy tinh thần “làm hết việc chứ không làm hết giờ”, “làm ngày, làm đêm, làm thêm ngày nghỉ”, “làm xuyên Lễ, Tết”, để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước, nhân dân giao phó.

Biểu dương, đánh giá cao sự nỗ lực, cố gắng và những thành tích quan trọng của Bộ Tư pháp, toàn ngành Tư pháp trong suốt 80 năm qua, đóng góp quan trọng cho những thành tựu chung của đất nước, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị Bộ và ngành Tư pháp tập trung thực hiện “5 tiên phong”: Tiên phong đẩy mạnh toàn diện công tác hoàn thiện thể chế, đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng xây dựng luật; tiên phong tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quy định pháp luật từ yêu cầu thực tiễn; tiên phong rà soát, hệ thống hóa và pháp điển hóa; tiên phong phân cấp, phân quyền trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật; tiên phong phổ biến và giáo dục pháp luật.

Cho rằng, nhiệm vụ trong giai đoạn phát triển mới của đất nước đối với ngành Tư pháp hết sức nặng nề nhưng cũng rất vẻ vang và có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, trong đó phải cơ bản hoàn thành việc tháo gỡ những “điểm nghẽn” do quy định pháp luật trong năm 2025, Thủ tướng chỉ rõ, đây là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, của tất cả các cấp, các ngành, các địa phương, mà Bộ Tư pháp là trung tâm.

Do đó, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ và ngành Tư pháp phải tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, xây dựng nền pháp chế xã hội chủ nghĩa và hệ thống pháp luật; tiếp tục đổi mới tư duy trong công tác xây dựng và hoàn thiện pháp luật, chuyển từ tư duy “quản lý” sang “phục vụ”, kiến tạo phát triển; xóa bỏ tư duy “không quản được thì cấm”; tạo đột phá trong công tác thi hành pháp luật, xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật, thượng tôn pháp luật, tiếp tục rà soát, kịp thời thể chế hóa “Bộ tứ trụ cột”, đặc biệt là Nghị quyết số 66 của Bộ Chính trị; ưu tiên nguồn lực, đầu tư bài bản, xứng tầm cho công tác xây dựng pháp luật, đặc biệt chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ ngành Tư pháp “phụng công, thủ pháp, chí công vô tư cho nhân dân noi theo”, như Bác Hồ kính yêu đã căn dặn.

Thủ tướng yêu cầu Bộ và ngành Tư pháp thực hiện phương châm “thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị thông minh”, đi đôi với tăng cường và thiết kế công cụ kiểm tra giám sát, nhằm phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn kịp thời và kiên quyết xử lý các hành vi tham nhũng, tiêu cực trong thi hành pháp luật và trục lợi chính sách; tiếp tục đẩy mạnh cắt giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ cho người dân, doanh nghiệp. Bộ và ngành Tư pháp giảm khâu trung gian, loại bỏ tình trạng cấp trên "hợp thức hóa" cho cấp dưới; xây dựng luật phải bám sát thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, lấy thực tiễn là thước đo.

Nhắc lại lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Xã hội luôn luôn biến đổi, tiến lên mãi không bao giờ thụt lùi. Luật pháp cũng tiến lên mãi không thụt lùi. Đó là quy luật”, Thủ tướng Phạm Minh Chính mong muốn và tin tưởng, với truyền thống 80 năm xây dựng và phát triển, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ; sự quan tâm, phối hợp chặt chẽ của cả hệ thống chính trị, sự đồng lòng nhất trí của toàn thể cán bộ, công chức, viên chức ngành Tư pháp, công tác tư pháp trong thời gian tới tiếp tục có bước phát triển mới, góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc.

Tại lễ kỷ niệm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước trao Huân chương Lao động hạng Nhất tặng Bộ Tư pháp; Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long trao Huân chương Lao động hạng Ba cho các lãnh đạo Bộ Tư pháp về thành tích xuất sắc đóng góp trong công tác xây dựng, thực thi pháp luật.

Hồng Thái