Thủ tướng: Dữ liệu phải được lên sàn giao dịch

Chiều 1-11, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc làm việc với Bộ Công an và các bộ, ngành liên quan về xây dựng hành lang pháp lý, chính sách và thể chế để thúc đẩy hình thành và phát triển sàn dữ liệu Việt Nam.

Báo cáo tại cuộc họp cho thấy tại Việt Nam, riêng thị trường dữ liệu năm 2024 ước tính đạt khoảng 1,57 tỉ USD, dự báo tới năm 2030 sẽ đạt khoảng 3,53 tỉ USD, với tốc độ tăng trưởng khoảng 14,2%.

Nền kinh tế số của Việt Nam được kỳ vọng đạt khoảng 45 tỉ USD vào năm 2025 và có thể đạt trong khoảng 90-200 tỉ USD vào năm 2030. Điều này khẳng định tiềm năng to lớn của thị trường dữ liệu và vai trò quan trọng của sàn dữ liệu trong tổng thể chiến lược phát triển kinh tế số quốc gia.

Luật Dữ liệu đã quy định về trung gian dữ liệu, sàn dữ liệu, trách nhiệm bảo vệ dữ liệu và quyền của chủ thể dữ liệu, chủ sở hữu dữ liệu; bước đầu tạo lập khuôn khổ pháp lý thúc đẩy chia sẻ, phân tích, tổng hợp, giao dịch dữ liệu.

Chính phủ đã giao Bộ Công an xây dựng sàn dữ liệu tại Trung tâm Dữ liệu quốc gia, với mục tiêu là hình thành sàn dữ liệu quốc gia, thúc đẩy phát triển kinh tế dữ liệu.

Thủ tướng Phạm Minh Chính. Ảnh: NHẬT BẮC

Khối dữ liệu khổng lồ ‘đang ngủ yên, chưa được đánh thức’

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định dữ liệu là tài nguyên chiến lược, là tư liệu sản xuất mới sau đất đai, lao động, vốn và công nghệ, có cơ sở dữ liệu Việt Nam thì mới có trí tuệ nhân tạo Việt Nam.

Theo người đứng đầu Chính phủ, hiện chúng ta đang có một khối lượng dữ liệu khổng lồ nhưng đang bị phân tán, phân mảnh, "đang ngủ yên chứ chưa được đánh thức", chưa được khai thác. Điều này đặt ra yêu cầu kích hoạt được nguồn tài nguyên dữ liệu.

Do đó, Thủ tướng nhấn mạnh việc xây dựng và phát triển sàn dữ liệu trong giai đoạn hiện nay là một nhiệm vụ tất yếu, khách quan, nhằm đánh thức và bổ sung nguồn lực của đất nước cho phát triển kinh tế-xã hội.

Việc xây dựng thành công sàn giao dịch dữ liệu tại Việt Nam sẽ mang lại những lợi ích chiến lược toàn diện. Theo đó, sẽ hình thành một loại thị trường mới, thị trường giao dịch dữ liệu có giá trị gia tăng cao; đóng góp trực tiếp vào tăng trưởng kinh tế, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp...

Cùng với đó, phát triển hệ sinh thái dịch vụ dữ liệu, giúp phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo, cung cấp nguyên liệu dữ liệu chất lượng cao, đa dạng, được chuẩn hóa cho việc phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo, kết nối các kho dữ liệu đang bị phân tán, phân mảnh…

Việc hình thành sàn dữ liệu cũng giúp sẽ đẩy nhanh quá trình chuẩn hóa, minh bạch hóa, liên thông, kết nối và tái sử dụng dữ liệu của các cơ quan nhà nước, giữa khu vực công và khu vực tư, giữa trong nước và ngoài nước…

Cạnh đó, Thủ tướng đánh giá còn nhiều vấn đề hạn chế, bất cập về thể chế, chính sách, khung pháp lý, nhân lực… liên quan đến sàn dữ liệu cần được nhìn nhận và có giải pháp khắc phục thời gian tới.

Vận hành được sàn giao dịch dữ liệu trong tháng 11

Tại phiên họp, Thủ tướng yêu cầu phấn đấu trong tháng 11 này phải hình thành, vận hành được sàn giao dịch dữ liệu.

Về phương hướng, Thủ tướng yêu cầu quán triệt phương châm, tinh thần 28 chữ: "Dữ liệu lên sàn, Nhà nước kiến tạo, doanh nghiệp tiên phong, công tư đồng hành, thị trường dẫn dắt, đất nước giàu mạnh, nhân dân hạnh phúc".

Ông cũng lưu ý quyết tâm phải rất cao, nỗ lực phải rất lớn và hành động phải rất quyết liệt; phân công phải 6 rõ: Rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ sản phẩm.

Về các nhóm nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, Thủ tướng giao Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các cơ quan rà soát, bổ sung, hoàn thiện thể chế. Trong đó, tạo khung khổ pháp lý đồng bộ, thông thoáng, công khai, minh bạch để bảo đảm vận hành sàn giao dịch dữ liệu. Nhiệm vụ này phải cơ bản hoàn thành trong tháng 11 này.

Thủ tướng cũng lưu ý nghiên cứu cơ chế, chính sách đặc thù về hợp tác công tư, hoàn thành trong năm 2025. Trong đó, hợp tác về đầu tư, mua sắm, quản lý, sử dụng tài sản, phục vụ hoạt động liên doanh, liên kết, hợp tác phát triển sản phẩm, dịch vụ về dữ liệu phục vụ phát triển kinh tế xã hội.

Bộ Công an cũng được giao đề xuất cơ chế đột phá cho hoạt động sáng tạo, khai thác dữ liệu từ trung tâm dữ liệu quốc gia, hoàn thành trong năm 2025.

Đồng thời, nghiên cứu xây dựng quy định, hướng dẫn về định giá dữ liệu, xây dựng cơ chế giám sát, kiểm định giá dữ liệu trên sàn giao dịch và cơ chế giải quyết tranh chấp liên quan đến giá dữ liệu, hoàn thành trong quý I-2026.

Về sàn giao dịch dữ liệu, Thủ tướng nêu rõ trước mắt, giao Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan tập trung nghiên cứu và triển khai vận hành thử nghiệm, cố gắng vận hành thử ngay trong tháng 11. Bộ Công an cũng được giao nhiệm vụ thực hiện thẩm định, cấp phép hoạt động.

Về hạ tầng, Thủ tướng giao Bộ Khoa học và Công nghệ xây dựng cơ chế đặt hàng, giao nhiệm vụ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo cho các đơn vị sự nghiệp công lập, các tổ chức, doanh nghiệp nội địa, hỗ trợ hình thành doanh nghiệp công nghệ chiến lược quy mô lớn, hoàn thành trong quý II- 2026.

Bộ Công an xây dựng khung tiêu chuẩn kỹ thuật thống nhất cho các tổ chức doanh nghiệp để đảm bảo an ninh dữ liệu, hoàn thành trong tháng 6-2026.

Bộ này cũng được giao nghiên cứu mở rộng quy mô hạ tầng lưu trữ của Trung tâm Dữ liệu quốc gia số 1, trong đó có ưu tiên sàn giao dịch dữ liệu, phấn đấu hoàn thành trong tháng 11 này…

Thủ tướng nhấn mạnh việc xây dựng sàn giao dịch dữ liệu là một việc mới, rất khó, chưa có tiền lệ, nhưng không thể không làm. Theo ông, dữ liệu là một loại tài sản, một loại tài nguyên thì phải tuân thủ quy luật thị trường, có giao dịch và có giá trị gia tăng rất cao.

Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, cơ quan "chỉ bàn làm, chỉ bàn tiến, không bàn lùi", tích cực, chủ động triển khai các công việc theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và phối hợp chặt chẽ, tạo ra sức mạnh chung, hình thành sàn giao dịch dữ liệu Việt Nam càng sớm càng tốt, tất cả vì lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích của nhân dân và doanh nghiệp.

ĐỨC MINH