Thủ tướng Nhật Bản muốn cùng ông Joe Biden thúc đẩy liên minh Nhật - Mỹ
Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide. Ảnh: AFP/TTXVN
* Canada và các nước Nam Mỹ hy vọng vào tương lai quan hệ với Mỹ
Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide cho biết ông hy vọng sẽ hợp tác với cựu Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden - người được truyền thông Mỹ tuyên bố đã trở thành Tổng thống thứ 46 của nước này sau cuộc bầu cử hồi tuần trước - để tăng cường hơn nữa liên minh an ninh giữa hai bên.
Phát biểu trước báo giới, Thủ tướng Suga đã gửi lời chúc mừng tới ông Biden - và người liên danh tranh cử với ông, thượng nghị sĩ Kamala Harris.
Thủ tướng Suga nhấn mạnh Nhật Bản và Mỹ cùng chia sẻ những giá trị cơ bản như tự do và dân chủ, và ông mong muốn tăng cường hợp tác giữa hai bên để "bảo đảm hòa bình và thịnh vượng cho khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương".
Thủ tướng Suga cũng cho biết ông đang cân nhắc thời điểm tốt nhất cho các cuộc điện đàm với ông Biden và một chuyến thăm tới Mỹ.
Hiện khoảng 55.000 binh sĩ Mỹ đang đồn trú tại Nhật Bản theo hiệp ước an ninh thời hậu chiến, theo đó cho phép nước này phản ứng với những tình huống bất thường trong khu vực, ngược lại Tokyo sẽ được hỗ trợ phòng thủ trước các mối đe dọa tiềm tàng, bao gồm cả những cuộc tấn công tên lửa từ Triều Tiên.
Sự ủng hộ của Chính phủ Nhật Bản đối với quân đội Mỹ, trong đó có việc di dời căn cứ của Mỹ tại khu vực đông dân cư thuộc tỉnh Okinawa (miền Nam Nhật Bản), là một trong những vấn đề song phương mà hai bên sẽ cùng phải giải quyết thời gian tới.
Theo giới quan sát, Thủ tướng Suga và ông Joe Biden cũng sẽ tăng cường hợp tác trên trường quốc tế, trong đó cả hai đều đặt ưu tiên giải quyết các thách thức từ vấn đề biến đổi khí hậu.
Ông Biden cam kết đưa Mỹ trở lại Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu năm 2015 nhằm hạn chế phát thải khí nhà kính và cả hai bên cùng cam kết sẽ đạt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050.
Cũng tại Đông Bắc Á, Đảng Dân chủ cầm quyền của Hàn Quốc nhấn mạnh sự cần thiết sớm tổ chức các cuộc đối thoại giữa Tổng thống Moon Jae-in và ông Biden.
Trong một cuộc họp của hội đồng lãnh đạo đảng này, đại diện Đảng Dân chủ tại Quốc hội, Hạ nghị sĩ Kim Tae-nyeon nêu rõ: "Việc sớm tổ chức một hội nghị thượng đỉnh Hàn - Mỹ sau lễ nhậm chức của ông Joe Biden là điều cần thiết. Điều quan trọng đối với Hàn Quốc là phải có sự liên hệ ngoại giao chặt chẽ đối với Mỹ để quan điểm của Chính phủ Hàn Quốc có thể được phản ánh đầy đủ trong quá trình chính quyền mới của Mỹ xem xét lại chính sách đối với bán đảo Triều Tiên và Triều Tiên".
Hạ nghị sĩ Kim Tae-nyeon cho biết Đảng Dân chủ sẽ hoàn toàn ủng hộ các nỗ lực đối với tiến trình hòa bình ở Bán đảo Triều Tiên thông qua các kênh ngoại giao "đa diện" ở cấp độ các nghị sĩ.
Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Hàn Quốc khẳng định sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với chính quyền mới ở Mỹ để duy trì trạng thái sẵn sàng và vững chãi cho hòa bình trên bán đảo Triều Tiên.
Phát biểu trong một cuộc họp báo thường kỳ, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Hàn Quốc - Đại tá Moon Hong-sik cho biết: "Giới chức quốc phòng Hàn Quốc và Mỹ sẽ cố gắng duy trì một thế trận quốc phòng tổng hợp mạnh mẽ để hỗ trợ quân sự cho tiến trình hòa bình trên bán đảo Triều Tiên".
Theo đại tá Moon Hong-sik, sau khi thành lập một lực lượng đặc nhiệm do Thứ trưởng Quốc phòng Park Jae-min đứng đầu, Bộ Quốc phòng Hàn Quốc đã xem xét các chính sách để chuẩn bị đầy đủ cho những thay đổi có thể xảy ra đối với các vấn đề quốc phòng giữa hai bên.
Những vấn đề chính bao gồm việc chuyển giao Quyền Chỉ huy tác chiến thời chiến (OPCON) cho phía Hàn Quốc và khả năng điều chỉnh quân số Mỹ đồn trú tại Hàn Quốc, mặc dù hai bên cho biết những điều này hiện chưa được thảo luận chính thức.
Cũng trong ngày 8/11, sau khi các hãng truyền thông Mỹ đồng loạt đưa tin về chiến thắng của ứng cử viên Đảng Dân chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống, Ngoại trưởng Canada François-Philippe Champagne khẳng định đây là tin tốt lành đối với Canada. Ông đồng thời bày tỏ hy vọng quá trình chuyển giao quyền lực ở “xứ cờ hoa” sẽ diễn ra suôn sẻ.
Theo phóng viên TTXVN tại Ottawa, trả lời phỏng vấn trên CTV, Ngoại trưởng Champagne dự báo Canada sẽ có thể “làm việc rất tốt” với chính quyền của ông Biden. Ông Champagne cho rằng hai nước có thể hợp tác trong cuộc chiến chống dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 và biến đổi khí hậu.
Ông cũng cho biết Canada sẽ đề nghị ông Biden thay đổi quan điểm về dự án đường ống dẫn dầu Keystone XL - vận chuyển dầu mỏ của tỉnh bang Alberta tới các cơ sở lọc dầu ở khu vực Midwest (Mỹ), đồng thời khẳng định đây là ưu tiên hàng đầu của Ottawa khi tiếp cận chính quyền Mỹ trong tương lai.
Trước đó, Thủ tướng Canada Justin Trudeau là một trong những nhà lãnh đạo đầu tiên trên thế giới viết tweet chúc mừng ông Biden. Chiến thắng của ông Biden được giới quan sát cho là cơ hội để Canada “cài đặt” lại mối quan hệ với nền kinh tế lớn nhất thế giới. Các nhà xuất khẩu Canada bày tỏ hy vọng mối quan hệ thương mại Canada-Mỹ sẽ quay trở lại con đường hợp tác và ổn định dưới thời ông Biden. Tổng thống Trump từng đe dọa loại bỏ thỏa thuận thương mại tự do Bắc Mỹ - một thỏa thuận có tính sống còn đối với kinh tế Canada.
Tại khu vực Nam Mỹ, Venezuela hy vọng nối lại đối thoại với chính quyền tương lai của Mỹ, trong khi Bolivia cũng hy vọng cải thiện quan hệ với Washington. Theo phóng viên TTXVN tại Nam Mỹ, ngày 8/11, Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro khẳng định chính phủ nước này sẽ nỗ lực nối lại cuộc đối thoại “nghiêm túc, chân thành” với chính quyền của ông Biden. Nhà lãnh đạo Venezuela đồng thời hy vọng chính quyền tương lai của Mỹ sẽ chấm dứt “chủ nghĩa can thiệp” tại Mỹ Latin.
Trước đó, tháng 1/2019, chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump vào đã công nhận thủ lĩnh đối lập Venezuela Juan Guaido là tổng thống lâm thời của nước Nam Mỹ sau khi cho rằng cuộc bầu cử hồi tháng 5/2018 tại Venezuela là gian lận. Washington cũng áp dụng nhiều biện pháp trừng phạt để gây sức ép buộc Tổng thống Maduro phải rời bỏ quyền lực, bao gồm cả lệnh cấm vận dầu mỏ có hiệu lực từ tháng 4/2019 gây ảnh hưởng đến các hoạt động thương mại dầu mỏ và nhập khẩu xăng vào quốc gia Nam Mỹ vốn đang đối đầu với suy thoái kinh tế kéo dài và tình trạng siêu lạm phát.
Cùng ngày 8/11, Tổng thống đắc cử Bolivia Luis Arce bày tỏ tin tưởng mối quan hệ giữa nước này và Mỹ sẽ được cải thiện sau chiến thắng của ông Biden. Trên trang mạng Twitter, ông Arce cho rằng, với chính quyền mới của Mỹ, mối quan hệ Mỹ-Bolivia được dự đoán sẽ tốt hơn và đem đến lợi ích cho nhân dân hai nước.
Ông Arce đưa ra tuyên bố trên chỉ vài giờ trước khi chính thức tuyên thệ nhậm chức tổng thống Bolivia nhiệm kỳ 2020-2025, sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử hôm 18/10 vừa qua.
Mối quan hệ giữa Mỹ và Bolivia đã trở nên căng thẳng từ năm 2008 dưới thời cựu Tổng thống Evo Morales, với việc trục xuất Đại sứ Mỹ Philip Goldberg do can thiệp công việc nội bộ. Tuy nhiên, chính quyền lâm thời của bà Jeanine Anez đã nối lại và thúc đẩy các mối quan hệ ngoại giao giữa hai nước và bổ nhiệm ông Walter Oscar Serrate Cuellar là đại sứ đầu tiên của Bolivia tại Mỹ sau 11 năm.
L.H (tổng hợp từ TTXVN/Vietnam+)
