Thủ tướng Phạm Minh Chính: Chính phủ sẽ cân đối để tăng lương sớm cho cán bộ, viên chức

Chiều 30-10, Quốc hội kết thúc phần thảo luận về các báo cáo ngân sách. Thủ tướng Phạm Minh Chính sau đó đã giải trình, làm rõ thêm các vấn đề mà đại biểu đã đặt ra.

“Nước ta vẫn là nước đang phát triển, nền kinh tế đang chuyển đổi, quy mô còn khiêm tốn, độ mở cao, sức chống chịu còn hạn chế. Các đại biểu Quốc hội đã cơ bản đồng tình với các báo cáo của Chính phủ” - Thủ tướng mở đầu phần phát biểu 40 phút của mình.

Tự hào về những thành tựu đã làm được

Theo Thủ tướng, chúng ta chống chịu được với các cú sốc từ bên ngoài thì mới ổn định được kinh tế vĩ mô, kiểm soát được lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn, bội chi ngân sách thấp hơn so với chỉ tiêu QH giao và các nhiệm kỳ trước. "Khi đó, đời sống của nhân dân được bảo đảm, tiềm lực quốc phòng an ninh được tăng cường” - Thủ tướng nói và khẳng định đây là những điều hết sức tự hào.

Theo ông, an sinh xã hội chưa bao giờ được bảo đảm với nguồn lực lên tới 1,1 triệu tỉ như vậy. “Đây là một nỗ lực rất lớn của hệ thống chính trị, của nhân dân, của doanh nghiệp, dưới sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng, của Trung ương, Ban Bí thư, thường xuyên, trực tiếp là của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trước đây và Tổng Bí thư Tô Lâm hiện nay” - Thủ tướng nói.

Thành tựu ấy, theo ông là rất đáng trân trọng, là tiền đề để tự lực, tự cường, tự chủ chiến lược, tự tin bước vào kỷ nguyên mới. Đồng thời, tạo thế, tạo đà, tạo lực, tạo niềm tin cho nhân dân, cho đất nước.

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định trước Quốc hội rằng các ý kiến của đại biểu đều rất đúng, trúng, rất xây dựng và trách nhiệm. Ảnh: QH

“Chúng ta còn rất nhiều khó khăn, vướng mắc, bất cập. Chính phủ đã nhận ra, các ĐB phát biểu cũng rất đúng, rất trúng, rất xây dựng và trách nhiệm. Chúng ta đã nhận biết những điều này và phải đưa ra được những giải pháp phù hợp” - Thủ tướng khẳng định và nói tất cả phải chung sức vì quốc gia, dân tộc, vì nhân dân, đoàn kết để hành động.

Thủ tướng thông tin trong nhiệm kỳ này nhiều vấn đề tồn đọng đã và đang được giải quyết. Chẳng hạn như các dự án NLTT, 12 dự án ngành công thương, 4 ngân hàng yếu kém và thêm ngân hàng SCB. Gần 3.000 dự án phải giải quyết tiếp, trong đó có gần 2.500 dự án thuộc thẩm quyền của Chính phủ, địa phương và hơn 5.000 dự án phải xin ý kiến cấp có thẩm quyền.

Về hạ tầng, bám sát Nghị quyết Đại hội XIII về mục tiêu phải hoàn thành 3.000 km cao tốc, 1.700km bờ biển. Tuy vậy, chỉ số ICOR (chỉ số hiệu quả sử dụng vốn) tăng lên là do đầu tư không hiệu quả, dàn trải và kéo dài, không đúng tiến độ.

“Chẳng hạn các dự án về năng lượng, có những dự án vài tỉ đến 10 tỉ USD, rồi các dự án Thái Bình 2, Nghi Sơn, mỏ khí Lô B 2… kéo dài. Vừa rồi, với sự quyết tâm các dự án đã được hoàn thành. Một số dự án sẽ phải nghiên cứu, đầu tư lại, mời các đối tác. Phải đầu tư thêm thì chúng ta mới có nguồn lực" - Thủ tướng khẳng định và nói phải vươn xa ra biển lớn, khai thác hiệu quả tám tầng nguyên-nhiên liệu ở khu vực 1 triệu km2 biển khơi.

Đầu tư công là động lực tăng trưởng

“Chúng ta có tự tin, tự hào dân tộc, tạo được đà, được thế để bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên của thịnh vượng, văn minh, phồn vinh, hạnh phúc” - Người đứng đầu Chính phủ khẳng định trước khi giải đáp một số ý kiến về đầu tư công.

Theo ông, giải ngân đầu tư công chậm là trăn trở của cả hệ thống chính trị. “Nhưng vì sao biết mà chưa làm được, làm vẫn chậm?” - ông đặt vấn đề.

Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, nhiều khó khăn, vướng mắc đã được tháo gỡ, tạo đà, tạo thế cho đất nước phát triển, tiến tới kỷ nguyên mới thịnh vượng - hạnh phúc. Ảnh: QH

Theo Thủ tướng, nhiệm kỳ này có 3,4 triệu tỉ được đầu tư và các dự án đầu tư được cắt giảm từ 12.000 xuống còn 4.700. Dự án ít đi thì mới tập trung được nguồn lực, từ đó mới làm được hệ thống đường cao tốc ở ĐBSCL, cao tốc phía Bắc, miền Trung, đầu tư các bến cảng, đường sắt tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng và đường sắt cao tốc Bắc - Nam.

“Như vậy, một trong những động lực tăng trưởng là đầu tư (trong đó có đầu tư công và đầu tư tư nhân)” - Thủ tướng nói.

Tăng trưởng cũng vì thế mà vượt chỉ tiêu 6,5-7%/năm do Quốc hội giao. “Quốc hội và Chính phủ đã tháo gỡ nhiều khó khăn để thúc đẩy đầu tư công. Tổng Bí thư Tô Lâm đã nói phải tháo gỡ thể chế. Có những thể chế 3-4 năm mới tháo gỡ được” - Thủ tướng nói.

Ông lấy ví dụ như việc tháo gỡ khó khăn cho giải phóng mặt bằng theo phương châm phải tái định cư, ổn định đời sống nhân dân rồi mới tiến hành các bước tiếp theo. Mà tái định cư, ổn định đời sống nhân dân thì không làm nhanh được. “Những vướng mắc này đến tháng 10-2024, sau ba lần trình Quốc hội mới tháo gỡ được” - Thủ tướng lý giải.

Tuy vậy, ông cũng thừa nhận so với mong muốn và trông đợi của nhân dân thì việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, bất cập còn chưa đạt yêu cầu. “Vậy phải tiếp tục tháo gỡ gì?” - ông tiếp tục đặt vấn đề.

Rồi lấy ví dụ luật pháp về đất đai, hay việc thực hiện chính quyền 2 cấp vẫn còn những vướng mắc và cũng cần phải có thời gian tháo gỡ. Chủ trương phân cấp, phân quyền phải đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi, tăng cường kiểm tra, giám sát. Các địa phương như Đắk Lắk, Thái Bình (cũ), Ninh Bình (cũ), Bình Phước (cũ)… đã tự tin khi được giao làm chủ đầu tư các dự án hạ tầng.

“Tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Chính phủ sẽ hoàn thiện thêm các báo cáo. Chúng tôi hết sức chia sẻ với các địa phương. Ngay chuyện giải phóng mặt bằng cũng phải mất 2-3 năm” - Thủ tướng nói.

Ông cũng đề cập đến những khó khăn về thể chế khi phải điều chuyển vốn đầu tư từ các dự án, từ các địa phương và cả quan điểm “vốn địa phương thì không đầu tư dự án của Trung ương”. “Vừa rồi mới tháo gỡ được những khó khăn này” - Thủ tướng khẳng định.

Thủ tướng còn đề cập đến việc tổ chức thực hiện, triển khai các dự án đầu tư công còn gặp khó khăn do các yếu tố khách quan như bão lụt, triều cường. “Chúng tôi đi đôn đốc nhưng cũng phải chia sẻ với các chủ đầu tư. Dĩ nhiên, phải vượt qua được các khó khăn khách quan này mới là giỏi” - ông nói thêm.

Dự toán thu chi chưa sát, Chính phủ đồng ý nhưng…

Nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội cho rằng dự toán thu – chi của Chính phủ chưa sát, Thủ tướng nói: “Mục tiêu dự toán chi là gì? Phải đảm bảo thu đủ chi, bảo đảm an toàn tài chính quốc gia. Muốn làm gì thì làm, mất an toàn tài chính quốc gia là Chính phủ và Quốc hội phải chịu trách nhiệm”.

Theo Thủ tướng, nhiệm kỳ vừa qua trong bối cảnh nhiều nhiệm vụ chi đột xuất khi đất nước gặp dịch bệnh, thiên tai và với yêu cầu tăng đầu tư cho phát triển thì các bài học cần rút ra là rất nhiều.

Thủ tướng cho biết hai ngày qua, Quốc hội thảo luận về kinh tế - xã hội, ông và các thành viên Chính phủ đã ghi chép cẩn thận các ý kiến của đại biểu. Ảnh: QH

Ở nhiệm kỳ này, vấn đề chi cho phát triển con người, chi thường xuyên, chi bảo đảm tiềm lực quốc phòng, an ninh quốc gia… được đặt lên hàng đầu, vì không bảo đảm được những trụ cột này thì… không làm gì được cả. Rồi chi bảo đảm an sinh xã hội trong bối cảnh thiên tai, dịch bệnh, đứt gãy các chuỗi cung ứng, người dân mất công ăn việc làm… đều có các chính sách hỗ trợ tốt.

“Trên cơ sở đó, phải tính toán thu sao cho đủ chi. Nếu thu không đủ thì hụt chi và mất cân đối, bội chi tăng cao. Nhiệm kỳ vừa qua chúng ta đã bảo đảm được những nhiệm vụ chi rất quan trọng. Các đại biểu nói dự toán “chưa sát”, chúng tôi hoàn toàn đồng ý. Tuy nhiên, trong bối cảnh như COVID-19, nếu dự toán không khéo hậu quả còn lớn hơn cả việc không bảo đảm thu được” - Thủ tướng nói.

Ở chiều ngược lại, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng Chính phủ đã sử dụng rất hiệu quả phần tăng thu nhằm đạt được các mục tiêu đã đề ra, từ an sinh xã hội đến tăng chi đầu tư phát triển.

“Vì thế chúng ta mới đạt chỉ tiêu tăng 55% chi cho đầu tư phát triển; học sinh mới được miễn phí ăn trưa, các trường học ở biên giới mới được xây dựng. Việc tiết kiệm chi – tăng thu hàng năm đều được đưa ngay vào các nhiệm vụ chi nói trên” - Thủ tướng thông tin.

Ông cũng khẳng định dự toán ngân sách của Chính phủ đều phải dựa trên cơ sở dữ liệu và các nguyên tắc quản trị rủi ro. Cũng chính vì vậy, việc tăng lương, đầu tư cho quốc phòng an ninh, an sinh xã hội… mới thực hiện được đúng theo các mục tiêu, nhiệm vụ và yêu cầu của Quốc hội.

"Các đại biểu cũng đang đề xuất tăng lương tiếp từ 1-7 tới đây. Trên cơ sở ý kiến Quốc hội chúng tôi sẽ xem xét, cân đối và xin ý kiến Quốc hội để tăng lương sớm hơn" - Thủ tướng nói thêm.

NHÓM PHÓNG VIÊN