Thủ tướng Pháp đưa ngân sách 2026 ra bỏ phiếu tín nhiệm, chính trường đối mặt bất ổn
Trong khi các nước láng giềng châu Âu như Italia đang đạt tiến bộ trong việc kiểm soát thâm hụt ngân sách, tình hình tài chính mong manh và sự bất ổn chính trị của Pháp lại trở thành tâm điểm chú ý của giới đầu tư châu Âu.
Pháp đang rơi vào vòng xoáy bất ổn mới khi Thủ tướng Francois Bayrou quyết định đưa kế hoạch ngân sách trị giá 44 tỷ euro (51 tỷ USD) cho năm 2026 ra bỏ phiếu tín nhiệm.
Giới quan sát nhận định đây có thể là bước đi quyết định cuối cùng của ông, với nguy cơ khiến chính phủ sụp đổ ngay trong tháng tới.
Cuộc bỏ phiếu tín nhiệm ngày 8/9 sẽ diễn ra chỉ hai ngày trước khi nhiều nhóm trên mạng xã hội, được phe cánh tả và một số công đoàn hậu thuẫn, kêu gọi biểu tình, gợi lại ký ức về cuộc bạo loạn Áo vàng năm 2018 do giá nhiên liệu tăng và chi phí sinh hoạt tăng cao.
Ông Bayrou coi các đề xuất cắt giảm chi tiêu và tăng thuế là biện pháp “sống còn” để ngăn chặn thảm họa tài chính công. Tuy nhiên, ba đảng đối lập lớn nhất trong Quốc hội Pháp mới đây tuyên bố sẽ bỏ phiếu chống lại kế hoạch này trong sự kiện dự kiến diễn ra ngày 8/9 tới.
Trong khi các nước láng giềng châu Âu như Italia đang đạt tiến bộ trong việc kiểm soát thâm hụt ngân sách, tình hình tài chính mong manh và sự bất ổn chính trị của Pháp lại trở thành tâm điểm chú ý của giới đầu tư châu Âu.
Thị trường lao dốc, rủi ro gia tăng
Ngay sau tuyên bố của ông Bayrou, thị trường chứng khoán Pháp đã giảm mạnh trong hai ngày liên tiếp. Chỉ số chứng khoán tiêu chuẩn có thời điểm sụt giảm tới 2,2% trong phiên giao dịch ngày 26/8, nối dài mức giảm 1,6% từ ngày 25/8.
Trước đó, động thái bất ngờ của ông Bayrou, kêu gọi một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm vào ngày 8/9 đã làm rung chuyển chính trường nước này.
Thủ tướng Pháp Francois Bayrou phát biểu tại Hội nghị 'Universites d'ete' của công đoàn Liên đoàn Lao động Dân chủ Pháp (CFDT) tại Paris, Pháp ngày 26/8/2025. Ảnh: Pool
Chênh lệch lợi suất giữa trái phiếu chính phủ Pháp kỳ hạn 10 năm và trái phiếu Đức, được coi là thước đo rủi ro quan trọng ở khu vực đồng Euro đã tăng lên mức cao nhất kể từ tháng 4.
Trong khi đó, lợi suất trái phiếu 10 năm của Pháp có lúc vọt lên 3,53%, mức cao nhất kể từ tháng 3, trước khi hạ nhẹ xuống 3,50%. Những diễn biến bao gồm lợi suất tăng, giá trái phiếu giảm, cho thấy niềm tin của nhà đầu tư suy yếu.
Cổ phiếu các ngân hàng lớn như BNP Paribas và Societe Generale đồng loạt giảm hơn 6%, góp phần kéo chỉ số CAC40 xuống thêm 1,5% trong phiên giao dịch ngày 26/8.
Trong bài phát biểu ngày 25/8, ông Bayrou suýt ngã khi bước lên sân khấu và thừa nhận tình thế khó khăn nhưng vẫn kêu gọi các nghị sĩ lựa chọn giữa “hỗn loạn” và “trách nhiệm”. Ông cũng thúc giục người dân gây áp lực lên đại diện của mình để đưa ra quyết định sáng suốt.
Một nguồn tin thân cận tiết lộ, ông Bayrou nhận thức rõ sớm muộn cũng sẽ có một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm về ngân sách, và ông muốn đi trước phe đối lập bằng cách chủ động kêu gọi bỏ phiếu.
Chính phủ đứng trước nguy cơ sụp đổ
Nếu thất bại, Tổng thống Emmanuel Macron có thể lựa chọn giải tán Quốc hội để tổ chức bầu cử lập pháp mới - điều ông từng bác bỏ, hoặc chỉ định một thủ tướng khác. Giới phân tích cho rằng khả năng ông Macron thay thủ tướng cao hơn so với kịch bản có một cuộc bầu cử mới.
“Quyết định của Thủ tướng Pháp về việc kêu gọi bỏ phiếu tín nhiệm sớm nhiều khả năng sẽ dẫn tới việc ông bị thay thế bởi một thủ tướng khác, hoặc ít khả năng hơn là tổ chức bầu cử lập pháp mới,” các nhà phân tích của Capital Economics nhận định. “Dù theo kịch bản nào, thâm hụt ngân sách của Pháp vẫn sẽ cao hơn nhiều so với mức cần thiết để ổn định tỷ lệ nợ.”
Tuy nhiên, triển vọng chính trị vẫn rất mong manh. Đảng Xã hội, lực lượng nắm lá phiếu then chốt đã tuyên bố sẽ bỏ phiếu chống. Trong khi đó, Đảng cực hữu National Rally của bà Marine Le Pen cũng kêu gọi ông Macron tổ chức bầu cử quốc hội sớm.
Trong diễn biến liên quan, Bộ trưởng Nội vụ Bruno Retailleau, lãnh đạo đảng Cộng hòa bảo thủ, cảnh báo việc bỏ phiếu với khả năng dẫn đến việc chính phủ sụp đổ là “vô trách nhiệm” và “đi ngược lại lợi ích của nước Pháp.”
“Trừ khi ông Francois Bayrou được giữ lại chức vụ, điều hiện tại có vẻ khó xảy ra, nước Pháp sẽ bước vào một giai đoạn bất ổn mới,” nhà quan sát Jean-Daniel Levy cảnh báo, đồng thời dự báo những tác động tiêu cực cho kinh tế và hình ảnh nước Pháp.
