Nhóm E3 và Iran căng thẳng trước 'giờ G' tái áp đặt trừng phạt hạt nhân

Trước đó nhóm E3 cảnh báo sẵn sàng kích hoạt cơ chế tái áp đặt lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc trong những ngày tới với cáo buộc Iran đã vi phạm thỏa thuận với các cường quốc thế giới năm 2015 nhằm ngăn chặn Tehran phát triển vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, E3 đã đề nghị trì hoãn động thái như vậy trong một thời gian ngắn nếu Iran cho phép nối lại hoạt động thanh sát của Liên Hợp Quốc, trong đó có việc kiểm kê lượng urani làm giàu mà Iran đang nắm giữ – và đồng ý tham gia đàm phán với Mỹ.

Tên lửa Iran. Ảnh: Reuters

Để thực hiện điều đó, Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc cần gia hạn nghị quyết năm 2015, vốn là nền tảng pháp lý cho thỏa thuận hạt nhân. Nghị quyết này dự kiến sẽ hết hiệu lực vào ngày 18/10, và nếu không được gia hạn, Anh, Pháp và Đức sẽ mất quyền kích hoạt cơ chế tái áp đặt lệnh trừng phạt đối với Iran.

Tehran đã cảnh báo về một "phản ứng cứng rắn" nếu các lệnh trừng phạt được khôi phục. Các cuộc đàm phán giữa E3 và Iran đã trở nên căng thẳng hơn trong bối cảnh Iran vẫn tức giận sau khi Mỹ và Israel ném bom các cơ sở hạt nhân của nước này vào tháng 6/2025.

Trong một động thái bất ngờ, Nga và Trung Quốc - cũng là các bên tham gia thỏa thuận hạt nhân - đã gửi một dự thảo nghị quyết tới 15 thành viên hội đồng vào Chủ nhật, theo đó sẽ gia hạn thỏa thuận hạt nhân đến ngày 18/4/ 2026.

Tuy nhiên, trong bản dự thảo chỉnh sửa, Nga và Trung Quốc đề xuất đình chỉ "mọi hành động thực chất liên quan đến việc thực thi nghị quyết" hoặc thỏa thuận hạt nhân tại Hội đồng Bảo an – điều này nhiều khả năng sẽ khiến nhóm E3 lo ngại.

Một nhà ngoại giao cấp cao của Nga, giấu tên, nói với Reuters rằng ngôn từ trong bản dự thảo nhằm ngăn E3 tái áp đặt các biện pháp trừng phạt của Liên Hợp Quốc đối với Iran. Hiện chưa rõ khi nào dự thảo nghị quyết này sẽ được đưa ra bỏ phiếu.

"Đã đến lúc E3 và Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đưa ra lựa chọn đúng đắn và dành cho ngoại giao thời gian cũng như không gian cần thiết", Thứ trưởng Ngoại giao Iran Kazem Gharibabadi cho biết trong một bài đăng trên X sau cuộc họp với Đức, Pháp và Anh tại Geneva.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Esmaeil Baghaei cho biết, việc liên lạc với nhóm E3 sẽ tiếp tục trong những ngày tới.

Các quan chức phương Tây cho rằng Iran muốn quay lại với chiến thuật đàm phán nhằm câu giờ và kéo dài các cuộc đàm phán.

"Chúng tôi sẽ xem liệu phía Iran có đáng tin cậy về việc gia hạn hay họ đang đánh lừa chúng tôi. Chúng tôi muốn xem liệu họ có đạt được bất kỳ tiến triển nào về các điều kiện mà chúng tôi đặt ra để gia hạn thỏa thuận hay không", một quan chức E3 cho biết trước cuộc đàm phán hôm 26/8.

Hồng Anh/VOV.VN (biên dịch) Theo Reuters