Thủ tướng Thụy Điển yêu cầu quân đội tham gia trấn áp tội phạm

“Báo động đỏ” từ cấp cao nhất

Trong bài phát biểu trên truyền hình quốc gia hôm thứ Năm (28/9), Thủ tướng Ulf Kristersson nói: “Ngày mai, tôi sẽ gặp cảnh sát trưởng quốc gia và tổng tư lệnh để xem lực lượng quốc phòng có thể giúp cảnh sát như thế nào trong công việc chống lại các băng nhóm tội phạm. Tôi hy vọng tất cả các đảng trong quốc hội Thụy Điển có thể cùng nhau ủng hộ những hành động mạnh mẽ và phá vỡ khuôn mẫu cần thiết này”.

Thủ tướng Ulf Kristersson phát biểu trên truyền hình quốc gia về tình trạng bạo lực băng đảng tại Thụy Điển. Ảnh: Washington Times

Ông Kristersson nói thêm rằng trẻ em và những người vô tội đang bị ảnh hưởng bởi tình trạng bạo lực nghiêm trọng. “Tôi không thể nhấn mạnh đủ mức độ nghiêm trọng của tình hình. Thụy Điển chưa bao giờ chứng kiến điều gì tương tự, không quốc gia nào ở châu Âu gặp phải điều tương tự”, Thủ tướng Thụy Điển nói.

Trước đó một ngày, cựu Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson cũng đã kêu gọi chính phủ hiện tại triệu tập quân đội để xử lý bạo lực. Trong một cuộc phỏng vấn với hãng tin Dagens Nyheter, người đứng đầu lực lượng vũ trang Thụy Điển, Micael Bydén cho biết quân đội sẵn sàng hỗ trợ và làm việc với lực lượng cảnh sát.

Hiện chưa rõ quân đội Thụy Điển sẽ tham gia cùng cảnh sát trong cuộc chiến chống lại các băng đảng như thế nào. Nhưng các cuộc họp trước đó cho thấy các binh sĩ có thể đảm nhiệm một số nhiệm vụ canh gác, yểm trợ hỏa lực hoặc bằng trực thăng, hỗ trợ hậu cần, rà phá bom… để giải phóng cảnh sát cho nhiệm vụ chuyên trách săn lùng tội phạm.

Điều quan trọng, việc huy động quân đội tham gia trấn áp tội phạm là một bước đi hết sức bất thường của Thụy Điển. Bước đi này được thúc đẩy bởi một làn sóng nổ súng và đánh bom nghiêm trọng đã cướp đi sinh mạng của hàng chục người trên khắp đất nước, bao gồm cả thanh thiếu niên và những người ngoài cuộc vô tội.

Hãng thông tấn Reuters đưa tin Thụy Điển đã chứng kiến số vụ xả súng kỷ lục trong tháng 9, trong bối cảnh bạo lực băng đảng lan rộng từ các khu đô thị lớn đến các thị trấn nhỏ hơn. Có tới 11 vụ giết người bằng súng trong tháng 9 tại quốc gia này, khiến đây là tháng đẫm máu nhất kể từ tháng 12 năm 2019.

Cảnh sát tại hiện trường vụ nổ bom ở Uppsala, phía bắc Stockholm (Thụy Điển), làm một phụ nữ 25 tuổi thiệt mạng. Ảnh: WSJ

Mới nhất là các vụ sát hại xảy ra hôm 27/9. Hãng tin CNN dẫn nguồn từ cảnh sát Thụy Điển cho hay, có tổng cộng ba người - hai nam và một nữ - đã thiệt mạng chỉ trong vòng 12 giờ trong các vụ việc liên quan đến bạo lực băng đảng gần thủ đô Stockholm.

Nạn nhân nữ, ở độ tuổi 20, thiệt mạng trong vụ nổ ở Uppsala, phía bắc Stockholm. Truyền thông Thụy Điển cho biết cô có thể không phải là mục tiêu dự kiến của vụ tấn công. Nạn nhân đầu tiên là một nam rapper, 18 tuổi, đã bị bắn chết vào cuối ngày 27/9 bên ngoài một khu liên hợp thể thao ở Mlarhjden, ngoại ô Stockholm.

Vào khoảng nửa đêm, người đàn ông thứ hai bị bắn chết ở Jordbro, ngay phía nam Stockholm. Một phụ nữ 25 tuổi sau đó đã chết trong bệnh viện vì vết thương khi quả bom phát nổ ở Storvreta, ngoại ô Uppsala, một thành phố đại học phía bắc thủ đô, rạng sáng ngày 28/9, vụ nổ dữ dội đến mức mặt tiền của hai ngôi nhà bị thổi bay.

Vụ nổ làm hư hại 5 ngôi nhà, đang được cảnh sát coi là một vụ giết người. Truyền thông Thụy Điển cho biết người phụ nữ thiệt mạng có lẽ không phải là mục tiêu. Ba người đã bị giam giữ vì nghi ngờ đồng lõa trong vụ xả súng Jordbro, và hai người đã bị bắt vì vụ nổ ở Uppsala.

Nhức nhối băng đảng nhập cư

Phản ứng trước những vụ việc mới nhất, Tư lệnh cảnh sát Thụy Điển, Anders Thornberg, cho biết nước này đang phải đối mặt với tình hình an ninh nội địa nghiêm trọng nhất kể từ Thế chiến thứ hai, mà nguyên nhân đến từ các băng nhóm tội phạm nhập cư.

“Những người vô tội đang bị sát hại và bị thương”, ông Anders Thornberg nói. “Xung đột tội phạm ở Thụy Điển là mối đe dọa nghiêm trọng đối với sự an toàn và an ninh của đất nước”.

Cảnh sát bảo vệ hiện trường vụ nổ ở thành phố Gothenburg, phía tây nam Thụy Điển, vào ngày 31/8. Ảnh: CNN

Theo ông Thornberg, các băng nhóm mafia nhập cư đang khủng bố đường phố Thụy Điển với sự gia tăng các vụ đánh bom và giết người tàn bạo, dù cảnh sát đang làm mọi thứ trong khả năng của mình để ngăn chặn bạo lực.

Theo cảnh sát, chỉ chưa đầy 10 năm sau khi Thụy Điển chào đón những người tị nạn với vòng tay rộng mở, các nhóm tội phạm từ Trung Đông, Bắc Phi và Balkan đã đứng đằng sau tỷ lệ tội phạm tăng vọt ở các thành phố từng yên bình của đất nước này.

Bạo lực chủ yếu là do các cuộc chiến trên thị trường ma túy, buôn bán vũ khí và trả thù cá nhân và đã leo thang đến mức Thụy Điển - một trong những quốc gia thanh bình nhất thế giới - hiện đứng đầu bảng xếp hạng châu Âu về các vụ xả súng chết người.

Báo cáo của Hội đồng Quốc gia về phòng chống tội phạm Thụy Điển cho biết, Năm 2022, xảy ra 391 vụ xả súng ở quốc gia vùng Scandinavi này, trong đó có 62 trường hợp tử vong, so với 45 người thiệt mạng vì súng vào năm trước.

Tỷ lệ giết người bằng súng ở Thụy Điển năm ngoái đã cao gấp khoảng 2,5 lần mức trung bình của Liên minh châu Âu. Năm ngoái, 90 vụ nổ và 101 vụ tấn công có chủ đích bằng chất nổ cũng đã được ghi nhận tại Thụy Điển. Còn cho đến thời điểm này năm nay, báo cáo của cảnh sát cho biết đã có hơn 100 vụ tấn công bằng chất nổ.

Phần lớn bạo lực xảy ra ở ba thành phố lớn nhất Thụy Điển: Stockholm, Gothenburg và Malmo. Đặc biệt là Stockholm. Hầu như cứ vài ngày trôi qua ở thành phố này lại có một có vụ nổ súng hay đánh bom.

Tại một số khu vực của Stockholm, cư dân tại các khu chung cư ở đã được thông báo về việc phải làm gì nếu tòa nhà của họ là mục tiêu đánh bom hoặc xả súng. Đối với rất nhiều người Thụy Điển, đây là điều bình thường mới.

Theo luật pháp Thụy Điển, trẻ em dưới 15 tuổi không thể bị kết án bất kỳ hình phạt hình sự nào và thanh thiếu niên lớn tuổi hơn hiếm khi phải chịu “chăm sóc bắt buộc” quá 4 năm. Vì vậy, bọn tội phạm nhập cư tuyển dụng những người trẻ tuổi, trang bị cho chúng lựu đạn hoặc súng và cử chúng đi làm sát thủ trong các cuộc chiến băng đảng.

Hệ thống tư pháp hình sự khoan dung của đất nước và việc cảnh sát chưa bao giờ được có kinh nghiệm về mafia nhập cư đã khiến cuộc sống của các băng đảng mới ở các khu dân cư nhập cư trở nên thoải mái hơn. Thủ phạm không chỉ ngày càng trẻ hơn, chúng đang sử dụng các chiến thuật bạo lực hơn như ném lựu đạn và đặt bom, khiến ngày càng nhiều người ngoài cuộc, bao gồm cả trẻ em, bị thương.

Quan điểm cứng rắn, trấn áp quyết liệt

Vậy làm thế nào để Thụy Điển đối phó với mối đe dọa ngày càng gia tăng của tội phạm băng đảng?

Quân đội Thụy Điển có thể yểm trợ hỏa lực, rà phá bom hoặc hỗ trợ canh gác cho cảnh sát trong nỗ lực trấn áp tội phạm băng đảng. Ảnh: WSJ

Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson đổ lỗi cho “chính sách nhập cư vô trách nhiệm” và “hội nhập thất bại”, cùng với “sự ngây thơ về mặt chính trị” đã dẫn đến sự gia tăng bạo lực băng đảng, và cho biết Thụy Điển giờ đây sẽ thực hiện một cách tiếp cận khác để giải quyết vấn đề.

Ông Kristersson nói: “Mọi thứ đều đang được cân nhắc, cả trong luật hiện hành và những luật cần được thay đổi nhanh chóng”, đồng thời cho biết thêm rằng Thụy Điển sẽ tìm cách đưa ra các biện pháp tiếp theo, bao gồm tăng cường giám sát, mở rộng khu vực khám xét và gia tăng các bản án giam giữ.

Kể từ ngày 1/7, mức án dành cho các hành vi phạm tội trong mạng lưới tội phạm đã tăng gấp đôi và Thụy Điển đã coi việc tuyển dụng trẻ em là tội hình sự. Nước này cũng đã tăng gấp đôi mức án cho các tội sử dụng súng nghiêm trọng và các tội liên quan đến chất nổ.

“Chúng tôi sẽ săn lùng các băng nhóm và chúng tôi sẽ đánh bại các băng đảng. Chúng tôi sẽ đưa họ ra tòa. Nếu họ là công dân Thụy Điển, họ sẽ bị nhốt trong tù một thời gian dài và nếu là công dân nước ngoài, họ cũng sẽ bị trục xuất”, người đứng đầu Thụy Điển tuyên bố.

Thủ tướng Kristersson khẳng định, chính phủ Thụy Điển cũng đang xem xét lại chính sách di cư và chính sách hình sự. Trong đó, những bổ sung mới có hiệu lực trong hệ thống luật hình sự cho phép nhà chức trách giám sát phòng ngừa. Điều này có nghĩa là cảnh sát sẽ có thể theo dõi liên lạc của các băng đảng và ngăn chặn chúng trước khi chúng phạm tội.

“Chúng tôi sẽ giới thiệu các khu vực dừng và khám xét để cho phép cảnh sát tịch thu súng và chất nổ từ tội phạm, đồng thời chúng tôi sẽ giới thiệu lời khai ẩn danh để tạo điều kiện cho người dân bình thường dám làm chứng”, ông Kristersson nói.

“Và chúng ta sẽ trục xuất những người nhập cư có liên kết với các băng nhóm tội phạm - ngay cả khi họ chưa bị kết án về bất kỳ tội danh nào. Chúng ta sẽ học hỏi từ các nước khác. Tuần trước, tôi đã gặp Thị trưởng New York để xem họ làm gì. Camera giám sát. Nhận dạng khuôn mặt. Máy dò vũ khí. Thụy Điển cũng phải thử những phương pháp này”.

Thủ tướng Ulf Kristersson đã thành lập một chính phủ thiểu số trung hữu sau cuộc bầu cử năm ngoái với sự ủng hộ của đảng Dân chủ Thụy Điển - một đảng cánh hữu theo chủ nghĩa dân túy và chống người nhập cư - để chấm dứt 8 năm chính phủ do đảng Dân chủ Xã hội lãnh đạo ở Thụy Điển.

Liên minh của ông Kristersson giành chiến thắng trong cuộc bầu cử một phần cũng nhờ cam kết ngăn chặn bạo lực băng đảng ngày càng gia tăng. Và vì thế, việc ông sẵn sàng viện đến cả quân đội tham gia cuộc chiến chống lại tội phạm, cũng có thể xem như một động thái cần thiết khi bạo lực băng đảng đang đe dọa khả năng thực hiện lời hứa của ông với các cử tri.

Quang Anh