Thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại Việt Nam và Brunei

Đại sứ Việt Nam tại Brunei Trần Văn Khoa nhận định, chuyến thăm chính thức Brunei của Thủ tướng Phạm Minh Chính có ý nghĩa hết sức quan trọng.

Thứ nhất, đây là chuyến thăm chính thức Brunei đầu tiên của Thủ tướng Chính phủ trên cương vị mới, từ sau Đại hội XIII, cũng như kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát. Đây cũng là chuyến thăm chính thức đầu tiên của người đứng đầu Chính phủ Việt Nam tới Brunei sau gần 16 năm, giúp tạo xung lực mạnh mẽ làm sâu sắc hơn nữa quan hệ Đối tác toàn diện với Brunei - đối tác kinh tế giàu tiềm năng và là nơi ghi dấu sự kiện Việt Nam trở thành thành viên thứ 7 của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) vào tháng 7/1995.

Thứ hai, chuyến thăm mang ý nghĩa đặc biệt trong bối cảnh quan hệ hai nước đang trên đà phát triển tốt đẹp, hai nước vừa kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1992-2022).

Thứ ba, chuyến thăm chính thức Brunei của Thủ tướng Phạm Minh Chính là sự triển khai tích cực đường lối đối ngoại của Việt Nam và thể hiện sự coi trọng quan hệ của Việt Nam đối với Brunei nói riêng và các nước ASEAN nói chung, tăng cường kết nối, vai trò trung tâm của ASEAN.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính hội kiến Quốc vương Brunei trong khuôn khổ Hội nghị các nhà lãnh đạo ASEAN (4/2021)

Việt Nam và Brunei là hai nước láng giềng gần gũi và cùng là thành viên trong đại gia đình Cộng đồng ASEAN. Năm 2019 đánh dấu bước phát triển quan trọng trong quan hệ Việt Nam - Brunei khi lãnh đạo hai nước nhất trí nâng cấp quan hệ lên Đối tác toàn diện nhân chuyến thăm cấp nhà nước của Quốc vương Brunei Sultan Haji Hassanal Bolkiah đến Việt Nam vào tháng 3/2019. Việc nâng cấp quan hệ Việt Nam - Brunei lên thành Đối tác toàn diện năm 2019 là bước tiến hết sức quan trọng, đánh dấu sự chuyển mình cả về lượng và chất trong quan hệ song phương, thể hiện quyết tâm chung của lãnh đạo cấp cao hai nước trong việc đưa hợp tác đi vào chiều sâu, thực chất, phù hợp với bối cảnh tình hình mới cũng như xu thế chung của khu vực và quốc tế.

Năm 2022, Việt Nam và Brunei kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (2/1992 - 2/2022). Suốt những thập kỷ qua, quan hệ hữu nghị và hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam và Brunei đã có những bước phát triển mạnh mẽ và thực chất.

Về đầu tư, thương mại, Việt Nam và Brunei đã hoàn thành mục tiêu kim ngạch thương mại hai chiều đạt trên 500 triệu USD trước thời hạn năm 2025. Đến tháng 10/2022, kim ngạch thương mại song phương đạt 638,5 triệu USD, tăng 141,4% so với cùng kỳ năm 2021. Brunei đứng thứ 26/141 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam tới tổng vốn đăng ký đạt 971 triệu USD, tập trung vào công nghiệp chế biến, chế tạo, xây dựng và kinh doanh bất động sản.

Bên cạnh đó, kinh tế, thương mại song phương Việt Nam và Brunei liên tục được thúc đẩy. Kim ngạch thương mại hai chiều đạt hơn 250 triệu USD trong hai năm 2020 và 2021. Trước những thách thức của đại dịch, giao thương hàng hóa giữa hai bên vẫn tiếp tục được duy trì và thúc đẩy, thể hiện tính bổ trợ của thị trường hai nước.

Hiện có hai dự án lớn của doanh nghiệp Việt Nam đang triển khai tại Brunei. Dự án xây dựng nhà máy phân bón BFI tại Brunei do Tổng công ty LILAMA Việt Nam thực hiện phần thiết kế và lắp đặt máy móc bắt đầu từ năm 2018, đã hoàn thành thi công, dự án đi vào hoạt động vào tháng 10/2021. LILAMA đang triển khai một số gói thầu phụ như vận hành, bảo trì sau khi chuyển giao, dự kiến hoàn thành toàn bộ dự án vào đầu tháng 3 năm nay. Đây là dự án trọng điểm, góp phần thực hiện mục tiêu đa dạng hóa nền kinh tế trong Chiến lược tầm nhìn 2035 của Chính phủ Brunei.

Việc doanh nghiệp Việt Nam tham gia xây dựng dự án và nhà máy được hoàn thành đi vào hoạt động đúng vào dịp hai nước kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao là một dấu mốc đẹp trong lịch sử quan hệ ngoại giao hai nước. Cùng với đó, dự án tiếp theo là do PV Drilling Brunei, chi nhánh của Tổng công ty cổ phần Khoan và dịch vụ khoan dầu khí, thuộc Tập đoàn Dầu khí quốc gia Petro Vietnam khởi động, hợp tác với Brunei Shell Petroleum (BSP). Theo đó, từ tháng 10/2021, PV Drilling cung cấp giàn khoan tiếp trợ nửa nổi nửa chìm TAD cho BSP với thời hạn ít nhất là 6 năm.

Có thể khẳng định, hai bên có nhiều lĩnh vực hợp tác kinh tế, thương mại tiềm năng cần được quan tâm thúc đẩy, tương xứng với quan hệ ngày càng gắn bó, phát triển giữa hai nước. Một số nội dung triển vọng cụ thể, sớm đưa kim ngạch thương mại hai chiều lên 500 triệu USD, tăng cường tạo điều kiện cho doanh nghiệp hai nước gặp gỡ, trao đổi cơ hội hợp tác nhằm đa dạng hóa nguồn cung và sản phẩm xuất nhập khẩu của hai nước; hỗ trợ doanh nghiệp hai bên liên kết, liên doanh để cùng tham gia vào chuỗi cung ứng hàng hóa, thực phẩm Halal toàn cầu.

Gần đây, Chính phủ Brunei quan tâm đầu tư vào các lĩnh vực như sản xuất nông nghiệp, thủy hải sản, xây dựng, phát triển hạ tầng nhằm đa dạng hóa nền kinh tế, giảm phụ thuộc vào dầu mỏ. Đây chính là những lĩnh vực thế mạnh của doanh nghiệp Việt Nam. Thành công của dự án do LILAMA thực hiện và một số dự án xây dựng nhỏ lẻ do đối tác Việt Nam triển khai tại Brunei, chính là động lực để thu hút thêm nhà đầu tư Việt Nam vào Brunei để tìm hiểu và khai thác thị trường.

Hợp tác biển cũng là một trong những trụ cột chính để triển khai nội hàm quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam-Brunei, vì lợi ích quốc gia của hai nước, hai bên cần thúc đẩy hợp tác biển và đại dương, trong đó có các hoạt động: triển khai hiệu quả đường dây nóng về hỗ trợ các hoạt động nghề cá, triển khai liên doanh khai thác, mở rộng hợp tác nuôi trồng, chế biến thủy hải sản, chia sẻ thông tin thực thi pháp luật trên biển, đối phó với các thách thức an ninh trên biển.

Trong những năm qua, tiếp xúc cấp cao và các cấp cũng như cơ chế hợp tác song phương được duy trì hiệu quả, trong đó Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính hội kiến Quốc vương Brunei trong khuôn khổ Hội nghị các nhà lãnh đạo ASEAN tại Jakarta (4/2021), Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ hội đàm với Chủ tịch Hội đồng lập pháp Brunei (6/2021); Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn điện đàm với Bộ trưởng thứ hai Bộ Ngoại giao Brunei (4/2021) và gặp song phương Bộ trưởng thứ hai Bộ Ngoại giao Brunei trong khuôn khổ Hội nghị đặc biệt Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Ấn Độ (6/2022), thăm chính thức Brunei, đồng chủ trì Ủy ban hỗn hợp về hợp tác song phương lần thứ 2 (9/2022).

Đại sứ Trần Văn Khoa cho hay, thời gian qua, quan hệ song phương hữu nghị giữa Việt Nam-Brunei ngày càng phát triển mạnh mẽ, đi vào chiều sâu, thực chất. Hai nước cũng luôn phối hợp, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương và tổ chức quốc tế và khu vực, như khuôn khổ hợp tác ASEAN- Liên minh châu Âu (EU), Diễn đàn Hợp tác Á-Âu (ASEM), APEC, Liên hợp quốc,... đồng thời tăng cường kết nối, vai trò trung tâm của ASEAN.

Theo đó, trong thời gian tới, Việt Nam - Brunei cần triển khai các kết quả đạt được trong chuyến thăm của Thủ tướng, tiếp tục thúc đẩy quan hệ Đối tác toàn diện phát triển mạnh mẽ, đặc biệt chú trọng vào khai thác mọi tiềm năng hợp tác kinh tế giữa hai nước, đồng thời đóng góp vào việc củng cố đoàn kết của ASEAN; vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực và trên thế giới - Đại sứ Trần Văn Khoa thông tin.

Trong khuôn khổ chuyến thăm Brunei lần này, Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ hội đàm với Quốc vương Sultan Haji Hassanal Bolkiah, thăm một số doanh nghiệp và dự tọa đàm doanh nghiệp hai nước, thúc đẩy hợp tác sâu rộng, nhất là trên các lĩnh vực đã triển khai, như năng lượng, nông nghiệp, giáo dục và tiếp tục khai thác các lĩnh vực tiềm năng khác.

Hà Hương