Thúc đẩy phát triển nền kinh tế xanh theo hướng bền vững

Đồng bằng sông Cửu Long sở hữu nhiều lợi thế để phát triển theo hướng “thuận thiên”, chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu. Ảnh tư liệu

Phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường

Theo Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) là một trong ba đồng bằng lớn trên thế giới dễ bị tổn thương nhất do biến đổi khí hậu (BĐKH). Ở thời điểm hiện tại, vùng đang đứng trước những thách thức to lớn về kinh tế - xã hội và môi trường.

ĐỨNG TRƯỚC CƠ HỘI LỚN

ĐBSCL đang đứng trước cơ hội lớn để cùng nhau xây dựng môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, bền vững và xanh hơn. Với nhiều góc nhìn khác nhau đã cho thấy bức tranh tổng thể, toàn cảnh về phát triển kinh tế - xã hội vùng ĐBSCL, những việc cần làm, phải làm trong thời gian tới. VCCI sẽ cùng các tỉnh, thành trong việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tạo ra nhiều kết quả thiết thực, góp phần vào sự phát triển bền vững của khu vực ĐBSCL nói riêng và cả nước nói chung. Ông Hoàng Quang Phòng - Phó Chủ tịch VCCI

Về môi trường, bên cạnh vấn đề BĐKH và biến động nước xuyên biên giới từ phía thượng nguồn sông Mekong làm suy giảm nguồn nước và phù sa, những vấn đề trong nội tại ở chính đồng bằng như việc khai thác tài nguyên thiên nhiên, lạm dụng các loại nông dược trong sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản, ô nhiễm môi trường (đất, nước, không khí), các hoạt động khai thác cát và nước ngầm quá mức... đã tác động rất lớn đến hệ sinh thái, đời sống và sinh kế của hàng triệu người dân ĐBSCL.

Đáng chú ý, năm 2023, khảo sát của VCCI cho thấy, có tới 72,4% doanh nghiệp (DN) ĐBSCL đang chịu tác động tiêu cực của thiên tai, biến đổi khí hậu. Đây là con số cao nhất trong các khu vực trên cả nước.

Thực trạng hiện tại, BĐKH gây bất lợi tới hoạt động sản xuất kinh doanh của DN, trong đó phải kể đến việc gián đoạn sản xuất kinh doanh, giảm năng suất lao động và doanh thu, gián đoạn kênh vận chuyển, tăng chi phí sản xuất, đình trệ mạng lưới phân phối, giảm chất lượng sản phẩm, thiệt hại cơ sở vật chất, nhân lực... Do đó, trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với nhiều thách thức về môi trường và BĐKH, việc phát triển kinh tế gắn liền với bảo vệ môi trường đã trở thành yêu cầu cấp thiết.

Theo ông Hoàng Quang Phòng - Phó Chủ tịch VCCI, việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh không chỉ là một yếu tố quan trọng để thu hút đầu tư và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, mà còn là nền tảng để xây dựng một nền kinh tế bền vững và thịnh vượng. Một môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi sẽ tạo điều kiện cho các DN phát triển, đổi mới và cạnh tranh lành mạnh. Điều này không chỉ mang lại lợi ích cho các DN mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, tạo ra nhiều cơ hội việc làm và thúc đẩy sự phát triển của cộng đồng.

Về động thái thực tiễn nhằm tháo gỡ những điểm nghẽn trong hoạt động đầu tư, kinh doanh của DN và nhà đầu tư, nhiều tỉnh trong vùng ĐBSCL đã triển khai cải cách thủ tục hành chính, cải thiện chất lượng môi trường kinh doanh, tái cơ cấu nền kinh tế và đổi mới mô hình tăng trưởng. Đồng thời, cân bằng giữa phát triển kinh tế và môi trường bền vững, công bằng xã hội và phát triển nền kinh tế xanh, trung hòa carbon...

Hướng đến phát triển nền kinh tế xanh bền vững

Vùng ĐBSCL có 8 tỉnh, thành phố nằm trong top 30 tỉnh, thành cả nước có chất lượng điều hành tốt nhất và là khu vực có điểm số PCI (chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh) cao thứ ba cả nước. Đây là khu vực được DN đánh giá cao về lợi thế thiết chế pháp lý, có gánh nặng chi phí không chính thức thấp nhất trong các khu vực; được đánh giá cao về sự năng động, tiên phong của bộ máy chính quyền...

Với những dấu hiệu giảm dần những lợi thế này trong thời gian gần đây, ông Phạm Ngọc Thạch - Phó Ban Pháp chế VCCI, cho rằng các địa phương trong vùng ĐBSCL được coi là có chất lượng quản trị môi trường tốt khi có những nỗ lực phòng ngừa, giảm thiểu ô nhiễm và rủi ro thiên tai, biến đổi khí hậu; đồng thời, thực thi các quy định và có các biện pháp hợp lý để đảm bảo việc tuân thủ các quy định pháp luật về môi trường mà không tạo thêm gánh nặng quá lớn cho DN.

Song song đó, các địa phương cần chú trọng hướng dẫn, phổ biến đầy đủ về các thực hành xanh và chú trọng mua sắm xanh; khuyến khích “xanh hóa” mô hình sản xuất kinh doanh thông qua các chính sách và chương trình hỗ trợ.

“Để hướng tới phát triển bền vững, vùng ĐBSCL cần có cách làm hiệu quả để dẫn dắt doanh nghiệp ứng dụng công nghệ chuyển đổi sang sản xuất xanh và nhanh chóng triển khai chính sách hỗ trợ thiết thực các doanh nghiệp chuyển đổi xanh một cách hiệu quả hơn. Các địa phương trong vùng, mỗi nơi cần thực thi tốt hơn nữa tiêu chuẩn, quy chuẩn về bảo vệ môi trường nhằm cải thiện môi trường kinh doanh gắn với kinh tế xanh, phát triển bền vững.” - ông Thạch chia sẻ.

Đồng Tháp - các ngành nghề kêu gọi đầu tư hướng đến tiêu chí xanh

Đồng Tháp nằm ở khu vực đầu nguồn vùng ĐBSCL, là một trong những địa phương trọng điểm về sản xuất lương thực, thực phẩm của cả nước. Thời gian qua, tỉnh đã triển khai các mô hình “Cánh đồng sản xuất lúa tiên tiến, tiết kiệm nước, ứng dụng các giải pháp công nghệ 4.0”; mô hình sản xuất nông nghiệp kết hợp khai thác loại hình du lịch sinh thái…

Theo ông Phạm Thiện Nghĩa - Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp, trong quy hoạch, tỉnh định hướng phát triển các khu, cụm công nghiệp phục vụ nông nghiệp. Đối với những ngành nghề kêu gọi đầu tư, tỉnh tập trung ưu tiên ngành nghề kỹ thuật cao và giảm phát thải, hướng tới gắn kết chương trình xây dựng nông thôn mới bảo đảm sạch và xanh. Các khu công nghiệp, khu kinh tế cửa khẩu phải đạt được tiêu chí xanh, lấy chất lượng sống của người dân và sự phát triển bền vững là chủ đạo.

Đồng Tháp triển khai mô hình “Cánh đồng sản xuất lúa tiên tiến, tiết kiệm nước, ứng dụng các giải pháp công nghệ 4.0”. Ảnh: Lê Hoàng Vũ

Gia Linh