Thúc đẩy thương mại hóa, đưa tài sản trí tuệ, sáng chế vào cuộc sống

Nghị quyết kỳ vọng sẽ mang đến cơ hội về thể chế, công tác đầu tư trong khoa học và công nghệ, thúc đẩy thương mại hóa, đưa tài sản trí tuệ, sáng chế... vào cuộc sống.

Sản xuất linh kiện điện tử tại Công ty Youngbag ViiNa khu Công nghiệp Bình Xuyên, Vĩnh Phúc. Ảnh minh họa: TTXVN

Liên quan đến việc thúc đẩy thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học tại Nghị quyết số 193/2025/QH15, ông Đào Ngọc Chiến, Giám đốc Văn phòng các Chương trình trọng điểm cấp Nhà nước cho rằng: Vấn đề quyền sở hữu rất quan trọng, để từ đó thúc đẩy thương mại hóa. Để vấn đề thương mại hóa đi vào cuộc sống nhanh, Nghị quyết cũng đã đề cập đến đối tượng áp dụng và phân chia thành nhóm đối tượng khác nhau như: các tổ chức ngoài công lập và các tổ chức công gồm cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, các viện... Bên cạnh đó, cũng cần phân chia thành các giai đoạn như: Giai đoạn từ 1/1/2018 trở về trước thực hiện theo Luật quản lý, sử dụng tài sản công. Giai đoạn từ 1/1/2018 đến thời điểm Quốc hội thông qua Nghị quyết số 193/2025/QH15 thực hiện theo quy định của pháp luật tại thời điểm phê duyệt và thực hiện nhiệm vụ và từ thời điểm thông qua Nghị quyết số 193/2025/QH15 thì tất cả thực hiện theo Nghị quyết. Tuy nhiên, vẫn còn mộ số vướng mắc trong vấn đề thúc đẩy thương mại hóa sẽ được Bộ Khoa học và Công nghệ đưa vào hướng dẫn trong Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn một số nội dung của Nghị quyết về thí điểm đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Với giải pháp cụ thể được nêu tại Nghị quyết số 57-NQ/TW và Nghị quyết số 193/2025/QH15, Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ Lưu Hoàng Long cho biết: Năm 2025, một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Cục Sở hữu trí tuệ là chuyển đổi số toàn bộ các hoạt động đến hạ tầng công nghệ, trong đó trọng tâm là đẩy mạnh xử lý đơn sở hữu công nghiệp và các loại đơn tồn đọng trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ. Cục sẽ đẩy mạnh triển khai nhiệm vụ đặt ra xử lý từ 200.000 - 210.000 đơn các loại để đáp ứng được yêu cầu phát triển, thực hiện Nghị quyết số 100/2023/QH15 của Quốc hội hướng đến năm 2026 đưa thời gian thẩm định đơn về đúng thời hạn theo quy định của pháp luật, giải quyết cơ bản lượng đơn tồn đọng trong thời gian qua.

Cũng theo Cục trưởng Lưu Hoàng Long, ở góc độ sở hữu trí tuệ thấy rằng, khi Nghị quyết được thực thi, khoa học và công nghệ nói chung, sở hữu trí tuệ nói riêng cũng phát triển và hội nhập kéo theo sự gia tăng về số lượng đơn sở hữu công nghiệp, đơn sở hữu trí tuệ nộp vào Cục sẽ tăng. Số lượng sáng chế, tài sản trí tuệ mới cũng tăng và Cục sẽ hỗ trợ và tham gia vào quá trình để đưa các tài sản trí tuệ, sáng chế vào cuộc sống, vào nền kinh tế nhanh nhất.

Để đưa tài sản trí tuệ, sáng chế vào cuộc sống nhanh nhất, thời gian tới, Cục Sở hữu trí tuệ quyết liệt triển khai các giải pháp để thực hiện "Chương trình phát triển tài sản trí tuệ đến năm 2030", để đảm bảo mục tiêu đến năm 2030, số lượng đơn đăng ký bảo hộ sáng chế của các viện nghiên cứu, trường đại học tăng trung bình 16-18%/năm; số lượng đơn đăng ký bảo hộ giống cây trồng tăng trung bình 12-14%...

Cục trưởng Lưu Hoàng Long nhấn mạnh: Các sáng chế cất ngăn kéo không giải quyết được gì và tỉ lệ sáng chế được đưa vào cuộc sống mới chỉ khoảng 10-15%, vì vậy làm sao phải đưa tỉ lệ sáng chế này vào cuộc sống nhanh nhất, hiệu quả nhất và chu kỳ sáng chế ngắn nhất. Đặc biệt để việc liên tục tạo ra sáng chế mới cũng là thách thức rất lớn của Cục trong thời gian tới.

Ông Lưu Hoàng Long cũng nhìn nhận, nhiều ý kiến góp ý trong thúc đẩy hoạt động sở hữu trí tuệ để đưa tài sản trí tuệ, sáng chế vào cuộc sống nhanh nhất còn gặp vướng mắc, khó khăn. Đặc biệt, việc phát triển khoa học công nghệ trong nông dân cũng vấp phải nhiều ý kiến khó thực hiện, bên cạnh đó chưa tạo được cơ chế, giải pháp để chủ thể sáng chế đưa sáng chế vào cuộc sống. Cục trưởng Lưu Hoàng Long tin tưởng với Nghị quyết số 193/2025/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia thì việc thương mại hóa, đưa tài sản trí tuệ, sáng chế vào cuộc sống sẽ diễn ra mạnh mẽ và đạt mục tiêu đề ra.

Nhà sáng chế Lưu Hải Minh - Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Công nghệ mới Nhật Hải (OIC New) được biết đến một doanh nhân, một nhà khoa học với hàng trăm công trình nghiên cứu cũng như hàng trăm Bằng sáng chế, Bằng độc quyền giải pháp hữu ích được Cục Sở hữu trí tuệ cấp.

Trong 5 tháng đầu năm 2024, ông Lưu Hải Minh và OIC New đã nhận về 5 bằng sáng chế với giá trị khoa học cũng như tính thực tiễn cao. Mặc dù tốc độ nhận bằng sáng chế của ông khiến nhiều người ngưỡng mộ nhưng để có được nó, OIC New đã trải qua quá trình chứng minh được tính thực tiễn, tính mới.

Chia sẻ về những sáng chế đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp, ông Lưu Hải Minh cũng như nhiều nhà sáng chế khác trăn trở với những sáng chế chưa được đưa vào ứng dụng, thương mại hóa hay chuyển giao vào thực tiễn cuộc sống. Nhà sáng chế Lưu Hải Minh cho rằng, khó khăn, vướng mắc để đưa sáng chế vào cuộc sống là hoạt động định giá tài sản trí tuệ vẫn chưa được quan tâm đúng mức, còn có ít tổ chức định giá tài sản trí tuệ có uy tín... Bên cạnh đó, những quy định pháp luật, kiến thức, kỹ năng về định giá tài sản trí tuệ còn chưa được phổ biến rộng rãi. Vì vậy, ông kỳ vọng với các nội dung trong Nghị quyết số 57-NQ/TW và Nghị quyết số 193/2025/QH15, cũng như sự hỗ trợ, vào cuộc của Cục Sở hữu trí tuệ thì những tài sản trí tuệ, sáng chế sẽ đi vào cuộc sống một cách nhanh nhất.

Việc thúc đẩy đưa tài sản trí tuệ, sáng chế vào cuộc sống một cách nhanh nhất, khẳng định hoạt động sở hữu trí tuệ nói riêng, khoa học và công nghệ nói chung ngày càng có vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của đất nước.

HL (TTXVN)