Thúc đẩy ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp

Mô hình sản xuất dưa chuột trong nhà kính của gia đình chị Nguyễn Thị Nhung, xóm 4 Ngô Khê, xã Bình Nghĩa (Bình Lục).

Đánh giá tổng quan về lĩnh vực ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp năm 2019, theo ông Tăng Xuân Hòa, Phó trưởng Ban Quản lý Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tỉnh, các cơ chế, chính sách thu hút đầu tư vào Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (NNƯDCNC) của tỉnh đã tạo điều kiện để doanh nghiệp đẩy nhanh tiến độ đầu tư thực hiện các dự án, hình thành vùng lõi, hạt nhân cho các hộ nông dân, HTX, tổ hợp tác học tập, xây dựng mô hình. Các dự án do doanh nghiệp thực hiện tại Khu NNƯDCNC trên địa bàn tỉnh được thực hiện theo chuỗi, quy mô tập trung, sản phẩm bảo đảm tiêu chuẩn, có gắn kết với thị trường tiêu thụ, cho hiệu quả kinh tế cao hơn từ 20-30% so với ngoài mô hình. Các mô hình sản xuất nông nghiệp sạch, làm vệ tinh cho các doanh nghiệp bước đầu phát huy hiệu quả kinh tế cao, tạo động lực để thúc đẩy phát triển sản xuất NNƯDCNC.

Tại Khu NNƯDCNC Nhân Khang, năm 2019, Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển nông nghiệp công nghệ cao Hà Nam tiếp tục trồng gối vụ 8 ha dưa lưới trong nhà kính và 10 ha lúa Japonica siêu nguyên chủng. Dưa lưới đạt năng suất từ 25-40 tấn/ha. Công ty TNHH Đầu tư Phát triển sản xuất nông nghiệp VinEco Hà Nam lắp đặt thêm 1 modul (mô-đun) nhà kính với diện tích 1 ha làm nơi ươm cây giống phục vụ sản xuất. Như vậy, đến nay công ty có 5 modul nhà kính công nghệ cao.

Cũng trong năm 2019, VinEco đã liên kết với các HTX sản xuất bắp cải xuất khẩu sang Nhật Bản, với sản lượng khoảng 400 tấn. Nhờ tăng cường hàm lượng công nghệ, năng suất các loại rau củ, quả (trồng ngoài trời) của VinEco đạt bình quân từ 14-18 tấn/ha/vụ, cho giá trị sản xuất ước đạt 1,4 tỷ đồng/ha/năm.

Gia đình chị Nguyễn Thị Nhung ở thôn 4 Ngô Khê, xã Bình Nghĩa (Bình Lục) liên kết với doanh nghiệp sản xuất 2 vụ dưa lưới và 1 vụ dưa chuột trong nhà kính. Chị Nhung khẳng định: Sản xuất trong nhà kính cho hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều so với ngoài mô hình. Mỗi vụ dưa lưới, trừ chi phí, thu được hơn 20 triệu đồng/500m2. Hiện nay, tôi trồng dưa chuột, bán với giá 12.000 đồng/kg.

Đến nay, tỉnh ta có 84 xã đang thực hiện chủ trương tích tụ, tập trung ruộng đất liên kết sản xuất nông sản sạch, nông sản an toàn. Tổng diện tích đã tích tụ, tập trung khoảng 1.850 ha. Trong đó, diện tích sản xuất rau, củ, quả, hoa và cây dược liệu khoảng 169 ha; 102 ha cây ăn quả, diện tích còn lại sản xuất lúa chất lượng cao. Năm 2019, tại huyện Bình Lục, Công ty Vinaseed liên kết với nông dân các xã An Mỹ, Tràng An sản xuất lúa chất lượng cao. Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển nông nghiệp công nghệ cao Hà Nam ký hợp đồng liên kết tiêu thụ dưa lưới vụ thứ 3 cho nông dân xã Hưng Công, Bình Nghĩa. Ngoài ra, nhiều HTX duy trì tốt liên kết với các siêu thị, bếp ăn, trường học cung ứng rau ăn lá, củ, quả. Các mô hình liên kết sản phẩm có đầu ra ổn định nên giá trị sản xuất thu được cao hơn từ 15-20% so với ngoài mô hình.

Trước đây, nông dân luôn lo lắng sản xuất cái gì, bán cho ai, nhưng giờ đây, nhờ có liên kết nỗi lo này đã từng bước được giải quyết. Vấn đề là làm thế nào để nông dân có thể bắt tay với doanh nghiệp đưa nông sản vào chuỗi giá trị.

Ông Ngô Văn Nghiệp, lãnh đạo Công ty TNHH Đầu tư Phát triển sản xuất nông nghiệp VinEco Hà Nam cho biết: Công ty đang tập trung quy hoạch vùng nguyên liệu, kết nối sản xuất với nông dân và các tổ chức nông dân. VinEco mong muốn dự án được thực hiện tối ưu hóa chuỗi kết nối các nhà (nhà nước- nhà khoa học-nông dân- doanh nghiệp) để nâng cao hiệu quả đầu tư, sản xuất. Hà Nam hiện có 20 hộ nông dân liên kết tiêu thụ sản phẩm với VinEco.

Để tham gia liên kết, làm vùng nguyên liệu của VinEco phải có vùng sản xuất các loại rau, củ, quả mà VinEco có nhu cầu tiêu thụ; bán kính từ farm (trang trại) hạt nhân của VinEco tới các vùng vệ tinh không quá 100 km; yếu tố đất và nước phải bảo đảm các điều kiện theo quy định; có các tổ chức nông dân đang hoạt động và có sự hỗ trợ của các tổ chức nhà nước trong việc đồng hành sản xuất.

Theo đánh giá của Ban Quản lý Khu NNƯDCNC tỉnh, việc phát triển sản xuất NNƯDCNC hiện còn nhiều khó khăn: Tiến độ tích tụ ruộng đất còn chậm, nhiều diện tích cốt đất thấp, không phù hợp để trồng rau. Ở nhiều nơi, chưa có sự vào cuộc mạnh mẽ của chính quyền địa phương; năng lực tài chính, kinh nghiệm sản xuất của nhiều hộ dân còn hạn chế, nông dân thiếu vốn để đầu tư công nghệ, máy móc sơ chế, bảo quản nông sản; cung cầu về sản lượng, chủng loại cây trồng giữa các bên (nông dân và doanh nghiệp) chưa bảo đảm cả về số lượng và chất lượng nên việc ký hợp đồng tiêu thụ nông sản gặp nhiều khó khăn.

Tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển sản xuất NNƯDCNC, ông Nguyễn Minh Tiến, Giám đốc Sở NN&PTNT cho rằng: Trong quá trình lập quy hoạch khu NNƯDCNC chưa đánh giá thật kỹ, có những vị trí không phù hợp với sản xuất NNƯDCNC. Chúng ta chưa xác định rõ danh mục xúc tiến đầu tư cụ thể, thu hút doanh nghiệp đầu tư vào sản xuất sản phẩm nào, ở đâu. Năm 2020, Sở NN&PTNT sẽ phối hợp đánh giá thực tế hiệu quả đầu tư, sản xuất ở khu NNƯDCNC để tham mưu với UBND tỉnh ban hành cơ chế, chính sách phù hợp. Khu nào không phát triển được sẽ dừng lại.

Được biết, để phát triển sản xuất NNƯDCNC, Ban Quản lý khu NNƯDCNC tỉnh tiếp tục hỗ trợ các vùng sản xuất các loại cây trồng phục vụ xuất khẩu; thực hiện dự án của JICA “Phổ cập, thực chứng, thương mại hóa và phát triển chuỗi giá trị rau an toàn, giá trị gia tăng Tokushima tại Việt Nam giai đoạn 2020-2022”. Đồng thời, tăng cường công tác nghiên cứu thị trường, hướng dẫn và hỗ trợ các doanh nghiệp, HTX, tổ hợp tác quảng bá, đăng ký và phát triển thương hiệu nông sản.

Bích Huệ

Bích Huệ