'Thúc' giải ngân vốn đầu công cuối năm để 'về đích' mục tiêu tăng trưởng

"Chìa khóa" thúc đẩy tăng trưởng

Báo cáo của Cục Thống kê (Bộ Tài chính) cho thấy, giải ngân vốn đầu tư công 9 tháng năm 2025 ước đạt 550.100 tỷ đồng, bằng 55,7% kế hoạch năm và tăng 27,9% so với cùng kỳ năm trước. Đáng chú ý, mặc dù thực hiện sáp nhập các tỉnh, thành phố, xã, phường và bỏ cấp huyện, nhưng vốn ngân sách Nhà nước cấp tỉnh đạt 384.400 tỷ đồng, bằng 55% và tăng 37,8%; vốn ngân sách Nhà nước cấp xã đạt 87.300 tỷ đồng, bằng 62,3% và tăng 12,8%.

Theo bà Phí Thị Hương Nga, Trưởng ban Thống kê công nghiệp và xây dựng (Cục Thống kê), tốc độ tăng trưởng GDP 8,23% trong quý III và 7,85% trong 9 tháng năm 2025 có sự đóng góp rất quan trọng của đầu tư công. Việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, phấn đấu hoàn thành mục tiêu 100% kế hoạch chính là "chìa khóa" để kích thích khu vực xây dựng, công nghiệp vật liệu và dịch vụ liên quan, góp phần hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng cả năm trên 8%.

Dự án cao tốc Bắc - Nam. Ảnh: Huy Hùng/TTXVN

Đại diện Cục Thống kê nhấn mạnh, hiện nay vốn đầu tư công chiếm gần 30% tổng vốn đầu tư toàn xã hội, đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút vốn từ khu vực tư nhân và đầu tư nước ngoài. Nhờ giải ngân vốn đầu tư công tăng mạnh, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tiếp tục chảy vào các dự án chế biến, chế tạo, đặc biệt là trong lĩnh vực điện tử, linh kiện và công nghiệp phụ trợ, góp phần nâng cao năng lực sản xuất và thúc đẩy chuyển giao công nghệ.

Tuy nhiên, việc giải ngân vốn đầu tư công thời gian qua vẫn tồn tại một số khó khăn, bất cập chưa thể khắc phục triệt để như giải phóng mặt bằng bị kéo dài; công tác chuẩn bị dự án, lựa chọn nhà thầu, hoàn thiện thủ tục đầu tư, năng lực thẩm định, kiểm tra, giám sát, thi công còn hạn chế; giá vật tư tăng cao, tình trạng khan hiếm nguồn cung một số loại vật liệu xây dựng, đặc biệt là cát xây dựng, ảnh hưởng đến tiến độ công trình; một số nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư còn chậm do vướng thủ tục về đất đai, điều chỉnh quy hoạch chi tiết...

Cần thêm cú hích lớn

Từ đầu năm đến nay, nhiều văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ đã được ban hành, nhằm tháo gỡ điểm nghẽn, giải phóng nguồn vốn đầu tư công. Gần đây nhất, ngày 21/9/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện 169/CĐ-TTg về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công năm 2025, coi kết quả giải ngân có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, cùng chung sức thúc đẩy tăng trưởng kinh tế năm 2025 đạt mục tiêu trên 8%.

Công điện nêu rõ, trong những tháng cuối năm 2025, xác định thúc đẩy đầu tư công là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng hàng đầu, là căn cứ quan trọng để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của tổ chức, cá nhân. Trong lãnh đạo, chỉ đạo phải có quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, “làm việc nào ra việc đó, làm việc nào dứt việc đó”, phân công phải bảo đảm “6 rõ”: rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian, rõ kết quả.

Bà Phí Thị Hương Nga, Trưởng ban Thống kê công nghiệp và xây dựng, Cục Thống kê (Bộ Tài chính).

Để hoàn thành mục tiêu giải ngân 100% vốn đầu tư công, Trưởng ban Thống kê công nghiệp và xây dựng (Cục Thống kê) bà Phí Thị Hương Nga cho rằng, bên cạnh các giải pháp đang thực hiện, các bộ, ngành cần tiếp tục rà soát, sửa đổi các luật, nghị định, thông tư để tháo gỡ vướng mắc trong quá trình triển khai, thanh toán, quyết toán cho các dự án, công trình. Cần có những quy định về việc điều chuyển vốn linh hoạt cho các dự án khó khăn, giải ngân chậm sang các dự án có khả năng tiến hành nhanh hơn, hoặc có cơ chế đặc thù cho các dự án quan trọng, dự án trọng điểm quốc gia, các vùng khó khăn.

Các bộ, ngành, địa phương cần ưu tiên tháo gỡ triệt để vướng mắc về giải phóng mặt bằng, thủ tục đầu tư, lựa chọn nhà thầu, bảo đảm dự án triển khai đúng tiến độ. Ngoài ra, cần tăng tốc phê duyệt và xúc tiến các dự án FDI, đặc biệt trong các lĩnh vực chế biến, chế tạo công nghệ cao như sản xuất chip, linh kiện điện tử, năng lượng tái tạo. Việc này không chỉ góp phần nâng cao năng lực sản xuất trong nước, mà còn tạo đà cho tăng trưởng xuất khẩu bền vững từ năm 2026 trở đi.

Đại diện Cục Thống kê cũng kiến nghị, cần cá thể hóa trách nhiệm, gắn trách nhiệm cụ thể cho người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương, các chủ đầu tư, ban quản lý dự án trong thực hiện giải ngân vốn đầu tư công. Đồng thời, cần ứng dụng công nghệ thông tin, lập kế hoạch chi tiết theo tuần, theo tháng cho các dự án để cơ quan quản lý cập nhật và đôn đốc kịp thời. Ngoài ra, có thể thành lập các tổ công tác liên bộ, liên địa phương để kịp thời xử lý khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình triển khai các dự án.

Thế Đoàn/Báo Tin tức và Dân tộc