Thực hiện đồng bộ chương trình mục tiêu quốc gia, xã Tu Mơ Rông không còn hộ cận nghèo

Huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum (cũ) là một trong những huyện nghèo thuộc danh sách huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo giai đoạn 2021-2025 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 353/QĐ-TTg, thuộc diện được hỗ trợ triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 – 2025 theo Quyết định số 90/QĐ-TTg ngày 18/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ.

Theo Nghị quyết số 1677/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Quảng Ngãi năm 2025, xã Tu Mơ Rông được thành lập trên cơ sở sáp nhập toàn bộ diện tích dân số và diện tích tự nhiên của xã Đăk Hà và Tu Mơ Rông, huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum (cũ).

Với vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên đặc thù và bản sắc văn hóa phong phú của đồng bào Xơ Đăng, xã Tu Mơ Rông đang nỗ lực phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng - an ninh, hướng tới đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2030.

Bên cạnh đó, nhờ triển khai đồng bộ các chương trình mục tiêu quốc gia, xã Tu Mơ Rông đã ghi nhận những chuyển biến tích cực ban đầu. Đời sống người dân từng bước được cải thiện, thu nhập bình quân đạt khoảng 32 triệu đồng/người/năm.

Tỷ lệ hộ nghèo giảm, không còn hộ cận nghèo

Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, ông Nguyễn Thuận Hóa - Trưởng phòng Phòng Kinh tế, Ủy ban nhân dân xã Tu Mơ Rông (tỉnh Quảng Ngãi) cho biết, để triển khai hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, ngay sau khi sáp nhập và thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, Ủy ban nhân dân xã đã nhanh chóng thành lập Ban chỉ đạo các chương trình mục tiêu quốc gia xã Tu Mơ Rông giai đoạn 2021-2025 và ban hành Quy chế hoạt động, phân công nhiệm vụ cụ thể của Ban chỉ đạo các 6 Chương trình mục tiêu quốc gia xã Tu Mơ Rông giai đoạn 2021-2025.

Đồng thời, để triển khai thực hiện tốt các chỉ tiêu nội dung của xây dựng thôn (làng) nông thôn mới ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn xã năm 2025, Ủy ban nhân dân xã đã ban hành Kế hoạch xây dựng thôn (làng) nông thôn mới ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn xã năm 2025 và Kế hoạch Triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia Xây dựng nông thôn mới trên địa bàn xã Tu Mơ Rông năm 2025.

Bên cạnh đó, Ủy ban nhân dân xã đã thực hiện điều chỉnh, phân bổ vốn theo quy định để đảm bảo triển khai các nội dung cho việc sử dụng các nguồn lực để thực hiện sớm hoàn thành các tiêu chí chưa đạt trên địa bàn xã.

Được biết, tổng kế hoạch vốn năm 2025 đã phân bổ tính đến ngày 26/11/2025 là 124.951 triệu đồng, trong đó kế hoạch vốn thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia là 37.882 triệu đồng. Kết quả thực hiện kế hoạch vốn thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia là 23.961/37.882 triệu đồng, đạt tỷ lệ 63,25% so với kế hoạch vốn giao.

Đến cuối tháng 11 năm nay, trên địa bàn xã Tu Mơ Rông đạt 14/19 tiêu chí gồm: giao thông, thủy lợi và phòng chống thiên tai; điện; trường học; cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn; thông tin và truyền thông; nhà ở dân cư; lao động; tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn; văn hóa; môi trường và an toàn thực phẩm; quốc phòng và an ninh; cơ sở vật chất văn hóa; hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật; nghèo đa chiều.

Về an sinh xã hội, cuối tháng 6/2025, xã Tu Mơ Rông có khoảng 1.324 hộ, với 6.497 nhân khẩu, trong đó dân tộc Xơ Đăng chiếm hơn 94%. Tỷ lệ hộ nghèo chiếm 17,95% (khoảng 228 hộ), hộ cận nghèo là 2,59% (khoảng 33 hộ), thu nhập bình quân khoảng 32 triệu đồng/người /năm. Đến nay, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 16,18% (215 hộ) và không còn hộ cận nghèo.

Đối với chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát, theo quyết định phê duyệt trên địa bàn xã có 39 hộ được hỗ trợ làm nhà từ chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát (36 hộ xây mới; 3 hộ sửa chữa). Ủy ban nhân dân xã đã chỉ đạo công chức phụ trách thôn tăng cường kiểm tra, phối hợp với trưởng thôn, ban công tác mặt trận thôn giám sát tiến độ thực hiện; báo cáo định kỳ hàng tuần về ủy ban nhân dân xã (vào thứ 6 hàng tuần). Tiếp tục vận động hộ gia đình huy động các nguồn lực khác để cùng với nguồn vốn hỗ trợ xây nhà đảm bảo chất lượng, hiệu quả.

Ủy ban nhân dân xã Tu Mơ Rông tổ chức trao kinh phí hỗ trợ nhà ở cho hộ dân tại thôn Văn Sang nhằm thực hiện hiệu quả chính sách an sinh xã hội, góp phần cải thiện đời sống nhân dân. Ảnh: UBND xã cung cấp

Nhiều chỉ tiêu sản xuất nông nghiệp vượt kế hoạch

Thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia, xã Tu Mơ Rông đang đồng loạt triển khai nhiều dự án quan trọng nhằm cải thiện hạ tầng, nâng cao sinh kế và hỗ trợ người dân thoát nghèo bền vững.

Xã hiện có 4 công trình thủy điện với tổng công suất 52 MW, bao gồm: Thủy điện Đăk Psi 3 với 15 MW; Thủy điện Đăk Psi 4 với 30 MW; Thủy điện Đăk Ter 1 với 3,6 MW; Thủy điện Đăk Ter 2 với 3,4 MW. Các công trình này hiện đang hoạt động cung cấp năng lượng, đóng góp 2/3 nguồn thu ngân sách huyện, tạo việc làm và thúc đẩy kinh tế.

Cùng với đó, xã đang quản lý tổng cộng 32 công trình thủy lợi vừa và nhỏ do, với hệ thống kênh mương dài khoảng 30 km (trong đó kênh mương kiên cố hóa dài khoảng 11,4 km), cơ bản đáp ứng được nhu cầu tưới tiêu phục vụ sản xuất trên tổng diện tích tưới tiêu khoảng 133,6 ha. Trong năm 2025, ủy ban nhân dân xã thường xuyên kiểm tra, rà soát hiện trạng và tình hình cung cấp nước của các công trình thủy lợi và nước sinh hoạt để kịp thời phát hiện, sửa chữa và bảo trì. Đồng thời, xã tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nhân dân sử dụng tiết kiệm nước tưới, bố trí diện tích cây trồng hợp lý và thực hiện tốt công tác thủy lợi nội đồng, nhằm không để xảy ra tình trạng thiếu nước trong mùa khô.

Xã cũng nỗ lực thực hiện đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo, thương mại dịch vụ dần hình thành và phát triển, nhà nghỉ, nhà hàng được quan tâm đầu tư. Du lịch cộng đồng và trải nghiệm rừng (Đăk Chum I) đang phát triển, với tiềm năng trở thành Điểm du lịch của tỉnh Quảng Ngãi. Hàng năm xã đều có các gian hàng tham gia các hoạt động như phiên chợ, hội thi ẩm thực quốc tế thu hút du khách, góp phần quảng bá văn hóa và tạo sinh kế bền vững.

Cụ thể, về dịch vụ lưu trú, xã Tu Mơ Rông có 1 nhà nghỉ (Hoàng Gia Trang), 3 homestay tại thôn Đăk Chum 1 và đang đề nghị công nhận điểm du lịch Đăk Chum 1, hướng phát triển thành làng du lịch cộng đồng Đăk Chum 1. Đồng thời, triển khai xây dựng Đề án Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa làng truyền thống dân tộc thiểu số Xơ Đăng gắn với du lịch tại Khu giãn dân Mô Pả, xã Đăk Hà, huyện Tu Mơ Rông (cũ) từ năm 2024-2025 và các năm tiếp theo.

Song song với đó, các dịch vụ thiết yếu như vận tải, ăn uống, lưu trú, viễn thông đáp ứng nhu cầu cơ bản; mô hình du lịch nông nghiệp, trải nghiệm rừng, vườn dược liệu mở ra hướng đi mới, bền vững cho địa phương trong thời gian tới.

Ngoài ra, xã hỗ trợ người dân phát triển sản xuất trong lĩnh vực nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả sản xuất, phát triển các sản phẩm có tiềm năng, thế mạnh tại địa phương, tạo giá trị gia tăng cho người sản xuất, thoát nghèo bền vững.

Chi cục Trồng trọt, Bảo vệ thực vật và Quản lý chất lượng tỉnh Quảng Ngãi phối hợp với Ủy ban nhân dân xã Tu Mơ Rông tổ chức lớp tập huấn chuyên ngành trồng trọt và bảo vệ thực vật năm 2025 cho hơn 50 học viên là cán bộ thôn, hộ sản xuất nông nghiệp trên địa bàn xã. Ảnh: UBND xã cung cấp

Qua đó, tình hình phát triển các ngành, lĩnh vực ghi nhận một số kết quả tích cực, cụ thể:

Về Nông nghiệp, tổng sản lượng lương thực có hạt đạt 776,39 tấn, trong đó lúa đạt 703,31 tấn, cây ngô 73,08 tấn; tổng diện tích gieo trồng đều đạt 100% so với kế hoạch.

Cây sắn (mỳ) trồng được 460 ha/450 ha, đạt 102,22% diện tích so với kế hoạch; năng suất bình quân đạt 137,50 tạ/ha; sản lượng đạt 6.325,00 tấn. Cây rau đậu các loại đã thực hiện được 12,60 ha/10 ha, đạt 126% so với kế hoạch.

Cây lâu năm như cây cà phê có tổng diện tích trên địa bàn xã là 596,8ha, đạt 112,59% diện tích so với kế hoạch. Trong đó, trồng mới cà phê xứ lạnh 88,20 ha/80,00 ha, đạt 110,25% so với kế hoạch; trồng mới cà phê Vối 7,50 ha/5,00 ha, đạt 150% so với kế hoạch.

Bên cạnh đó, tổng diện tích cây ăn quả trên địa bàn xã đến thời điểm cuối năm 2024 là 114,94 ha, đạt 119% diện tích so với kế hoạch. Trong đó, cây dứa trồng 2,10 ha; cây ăn quả khác là 0,28 ha. Tổng diện tích cây mắc ca trên địa bàn xã hiện có 34,68 ha, đạt 100% kế hoạch.

Về cây dược liệu, tổng diện tích sâm Ngọc Linh trên địa bàn xã đến thời điểm cuối năm 2024 là 2,52 ha, đến nay diện tích trồng mới là 0,67 ha/0,50 ha, đạt 134% diện tích so với kế hoạch.

Tổng diện tích gieo trồng cây dược liệu khác trên địa bàn xã đến nay là 380,51 ha, trong đó trồng mới là 18,96 ha, đạt 100% diện tích so với kế hoạch. Ước tính cuối năm 2025 dược liệu khác còn lại khoảng 314,37 ha (do đến mùa thu hoạch, nhân dân khai thác dẫn đến diện tích giảm xuống).

Từ việc trồng cây dược liệu, chương trình OCOP tiếp tục được triển khai hiệu quả, góp phần nâng cao nhận thức của doanh nghiệp và hợp tác xã về vai trò của OCOP trong phát triển kinh tế nông thôn. Đến nay, xã đã có 6 sản phẩm được chứng nhận OCOP đạt chuẩn 3 sao là: Rượu hoa sâm dây Bà Tâm; Serum sâm dây Ngọc Linh, Mặt nạ sâm dây Ngọc Linh; Sâm dây khô Tu Mơ Rông; Cao sâm dây, sâm dây khô, măng khô.

Đối với hoạt động Chăn nuôi, toàn xã có 845 con trâu; 1.400 con bò; 800 con lợn; 80 con dê; 6.141 con gia cầm, tất cả đều đạt 100,00% so với kế hoạch được giao.

Trưởng phòng Kinh tế, Ủy ban nhân dân xã Tu Mơ Rông thông tin thêm: "Đến thời điểm hiện nay, trên địa bàn xã vẫn chưa xảy ra các dịch bệnh nguy hiểm ở động vật như Lở mồm long móng, Tai Xanh, Dịch tả lợn Châu Phi, Cúm gia cầm,….. chỉ xảy ra một số bệnh thông thường trên đàn vật nuôi.

Trong năm Ủy ban nhân dân xã đã thực hiện chỉ đạo đơn vị chuyên môn phối hợp các thôn để hướng dẫn các hộ dân các biện pháp phòng, trị và theo dõi chặt chẽ tình hình diễn biến dịch bệnh để có biện pháp xử lý kịp thời, hiệu quả. Đồng thời tiếp tục theo dõi tổ chức tiêm phòng vắc xin LMLM và THT cho đàn trâu, bò và tam liên cho lợn trên địa bàn, cũng như tổ chức tiêm phòng vắc xin cho đàn gia súc định kỳ trong năm 2025 đảm bảo theo kế hoạch và khử trùng tiêu độc trên đàn vật nuôi".

Bên cạnh những kết quả đạt được, xã còn có một số hạn chế như trong thực hiện các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, hướng đến giảm nghèo bền vững như công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện việc trồng mới cây Hồng Đảng Sâm còn gặp nhiều khó khăn, do điều kiện chăm sóc giống cây này đòi hỏi phải có kỹ thuật, chuyên môn, nguồn vốn đầu tư lớn, trong khi điều kiện kinh tế hộ gia đình chưa cao nên người dân trên địa bàn xã hạn chế tham gia thực hiện.

Cùng với đó là việc thực hiện công tác trồng rừng tập trung không đạt so với kế hoạch đề ra. Cụ thể, chỉ tiêu trồng rừng tập trung giao năm 2025 là 50 ha, hiện nay chưa triển khai thực hiện; ước tính đến cuối năm 2025 không đạt so với kế hoạch giao. Còn đối với trồng cây phân tán, người dân trồng được 56.950 cây/13.000 cây, đạt 438,08% so với kế hoạch.

"Nguyên nhân là do đa phần các diện dích quy hoạch đất lâm nghiệp trên địa bàn xã là các khu vực bà con đang canh tác các loại cây như cà phê, cây mì, hiện tại các loại cây này đang cho thu nhập ổn định, là nguồn thu chính của nhân dân, nên bà con chưa muốn chuyển qua trồng rừng.

Sau khi sáp nhập xã rất nhiều việc phải triển khai, cùng với mưa bão liên tục dẫn đến việc không thể triển khai công tác trồng rừng như kế hoạch đã đề ra. Một số hộ nghèo, nhất là hộ đồng bào dân tộc thiểu số vẫn còn duy trì phương thức sản xuất truyền thống, lạc hậu, chưa có điều kiện áp dụng cơ giới hóa vào sản xuất nông nghiệp, việc tiếp thu kiến thức tiến bộ kỹ thuật để áp dụng vào sản xuất còn hạn chế, chưa mạnh dạn vay vốn để sản xuất, kinh doanh, chưa tự ý thức vươn lên thoát nghèo", ông Hóa cho hay.

Về thủy sản, diện tích ao hồ nhỏ 7,9 ha/7,9 ha, sản lương đạt 27,65 tấn.

Về lao động, việc làm, giáo dục nghề nghiệp, trên địa bàn xã hiện có 3.605 người lao động trong độ tuổi lao động, chiếm trên 70% so với tổng số dân trên địa bàn xã. Xã thường xuyên truyên truyền, vận động người lao động trong độ tuổi lao động tham gia các lớp tập huấn nâng cao năng lực, bồi dưỡng các kiến thức, khoa học kỹ thuật để áp dụng trong lao động sản xuất. Trên địa bàn xã hiện có 3.605 người lao động trong độ tuổi lao động, chiếm trên 70% so với tổng số dân trên địa bàn xã.

Theo ông Hóa, nhìn chung, Ủy ban nhân dân xã Tu Mơ Rông đã kịp thời cụ thể hóa các nội dung chỉ đạo của Ủy ban nhân dân xã, Đảng ủy, Hội đồng nhân dân xã trong việc giao các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội đến các cơ quan, đơn vị, ban ngành xã và thôn, làng trên địa bàn xã. Tình hình kinh tế - xã hội tiếp tục ổn định; tình hình dịch bệnh được kiểm soát; các chế độ, chính sách về an sinh xã hội và giảm nghèo được triển khai đầy đủ, kịp thời.

Phương Thảo