Thực hiện hiệu quả cơ chế vượt trội là 'chìa khóa' để TP Hồ Chí Minh bứt phá

Các đại biểu chủ trì buổi tọa đàm.

Ngày 28/11, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Viện Khoa học xã hội vùng Nam Bộ phối hợp Viện Nhà nước và Pháp luật tổ chức tọa đàm khoa học “Thực hiện pháp luật kinh tế ở Thành phố Hồ Chí Minh: Thực trạng và giải pháp”.

Tại tọa đàm, các chuyên gia, nhà khoa học cho rằng, Thành phố Hồ Chí Minh là thành phố trực thuộc Trung ương, thuộc nhóm đô thị đặc biệt, là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa và giáo dục với quy mô kinh tế, quy mô dân số và tốc độ đô thị hóa lớn nhất của Việt Nam.

Thành phố đã từng bước đổi mới, cải thiện chất lượng mô hình tăng trưởng kinh tế; chuyển dịch từ phát triển chủ yếu theo chiều rộng sang chiều sâu trên cơ sở ứng dụng thành tựu khoa học-công nghệ…

Tuy nhiên, trong bối cảnh quốc tế và tình hình trong nước có nhiều thuận lợi, khó khăn và cơ hội, thách thức đan xen, bên cạnh những kết quả đạt được, thành phố cũng bộc lộ một số hạn chế.

Cụ thể, tiềm năng, lợi thế của thành phố chưa được khai thác hiệu quả; tính vượt trội, sự năng động, sáng tạo, vai trò đầu tàu, động lực, dẫn dắt đối với vùng và cả nước có chiều hướng giảm, kinh tế tăng trưởng chậm lại, năng lực cạnh tranh quốc tế còn thấp...

Đề cập đến cơ chế, chính sách vượt trội cho Thành phố Hồ Chí Minh trong bối cảnh mới, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Tuấn Hưng, Phó Viện trưởng phụ trách Viện Khoa học xã hội vùng Nam Bộ cho rằng, vấn đề thực hiện hiệu quả cơ chế, chính sách mới, vượt trội sẽ là “chìa khóa” để Thành phố Hồ Chí Minh sớm bứt phá, phát triển nhanh và bền vững, qua đó, góp phần khai phóng mọi nguồn lực, biến Thành phố Hồ Chí Minh trở thành cực tăng trưởng của vùng động lực kinh tế Việt Nam, là đầu tàu, trung tâm về nhiều mặt, là địa phương có năng lực hội nhập và cạnh tranh quốc tế.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Tuấn Hưng, Phó Viện trưởng phụ trách Viện Khoa học xã hội vùng Nam Bộ phát biểu tại tọa đàm.

Cũng theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Tuấn Hưng, với các nội dung, cơ chế mới được đề cập trong Nghị quyết số 98 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh, địa phương này cần thúc đẩy mạnh mẽ việc đầu tư cơ sở hạ tầng, giao thông kết nối nội vùng Đông Nam Bộ và đồng bằng sông Cửu Long tạo sự lưu thông giúp phát huy nguồn lực trong liên kết vùng.

Đây là cơ sở quan trọng góp phần thu hút nguồn lực giúp quá trình đô thị hóa và phát triển của Thành phố Hồ Chí Minh, cũng như thúc đẩy sự phát triển của các địa phương trong vùng.

Thực hiện tốt vấn đề này sẽ giúp thành phố phát triển năng động, trở thành cực tăng trưởng quan trọng của cả nước, làm tiền đề cho sự phát triển của các vùng, địa phương khác trong cả nước.

Quang cảnh tọa đàm khoa học “Thực hiện pháp luật kinh tế ở Thành phố Hồ Chí Minh: Thực trạng và giải pháp”.

Tại tọa đàm, các đại biểu cũng nhấn mạnh, sự ra đời của Nghị quyết số 31-NQ/TW ngày 30/12/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, và nhất là Nghị quyết số 98 của Quốc hội được kỳ vọng hướng Thành phố Hồ Chí Minh đến tăng trưởng xanh và bền vững.

Trong đó, các đại biểu đề xuất việc thí điểm cơ chế tài chính thực hiện biện pháp giảm phát thải khí nhà kính theo các cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon, một xu thế hiện nay cho lộ trình “Net Zero”. Mặc dù đã có sẵn một số hành lang về mặt chính sách và pháp luật, tuy nhiên, vấn đề này hiện nay không dễ có thể triển khai trong ngắn hạn.

Do vậy, ở thời điểm hiện tại, Thành phố Hồ Chí Minh nên cân nhắc tham gia tích cực vào quá trình hoàn thiện khung pháp luật tại Việt Nam về thị trường mua bán phát thải.

Một vấn đề quan trọng được nêu ra trong hội thảo là việc thành lập một cơ quan chuyên trách có vai trò phối hợp chặt chẽ với các bộ, ban ngành liên quan trong việc xác định tỷ lệ đóng góp lượng giảm phát thải, hấp thụ khí nhà kính trên địa bàn thành phố cho mục tiêu giảm phát thải quốc gia. Cơ quan này, cũng làm đầu mối hỗ trợ phát triển sáng kiến hợp tác với các tổ chức trong và ngoài nước, tìm kiếm, triển khai các dự án khả thi.

Đồng thời, thành phố cũng cần đẩy nhanh hoạt động kiểm kê khí nhà kính, tăng cường chính sách phổ biến thông tin và khuyến khích các doanh nghiệp tham gia các dự án giảm phát thải, bảo vệ môi trường.