Thực hiện nghiêm các quy định về quản lý, sử dụng pháo nổ

Số pháo nổ vi phạm do Công an tỉnh kiểm tra, thu giữ. Ảnh: Quốc Huy

Chủ trương đó đã được tuyệt đại bộ phận Nhân dân đồng tình hưởng ứng và thực hiện nghiêm chỉnh. Tuy vậy, trong xã hội vẫn còn những kẻ cố tình không chấp hành các quy định của pháp luật, có các hành vi vi phạm về pháo nổ để lại hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Trường hợp của Nguyễn Văn Linh, sinh năm 1996, trú tại Khối 1, thị trấn Bình Minh, huyện Kim Sơn vừa qua là một ví dụ. Tóm tắt vụ việc cho thấy, từ ngày 16/11/2023, Linh thuê nhà của một hộ dân ở xã Văn Hải (Kim Sơn) với mục đích đêở̉. Sau đó, qua xem mạng xã hội, Linh biết cách chế tạo pháo nổ nên đã mua thuốc nổ, dây cháy chậm, vỏ pháo về làm pháo. Linh thuê 2 người cùng huyện là Mai Thị X và Lương Thị G đến chế tạo pháo. Khoảng 17h ngày 07/12/2023 đã xảy ra vụ cháy nổ, hậu quả là 2 người làm thuê là Mai Thị X và Lương Thị G thiệt mạng, 01 người bị xây xát nhẹ. Nhà cửa, tài sản của gia đình Linh thuê và các hộ dân xung quanh bị hư hỏng. Hiện nay, cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện Kim Sơn đã ra quyết định tạm giữ Nguyễn Văn Linh để điều tra làm rõ vụ việc. Đây là một bài học đắt giá cho bản thân Linh, đồng thời cảnh tỉnh cho những người đang và định sẽ buôn bán, vận chuyển, tàng trữ, sản xuất ... pháo nổ.

Cuộc chiến phòng, chống pháo nổ là một việc không mới, đã diễn ra từ nhiều năm nay, nhưng lúc nào cũng rất nóng bỏng và quyết liệt. Càng gần đến thời điểm trước Tết Nguyên đán, tình trạng buôn bán, vận chuyển, tàng trữ, sản xuất, kinh doanh, sử dụng pháo nổ diễn ra hết sức phức tạp. Trên phạm vi cả nước, các vụ việc liên quan đến pháo nổ ngày càng nhiều, nhất là các tỉnh có cửa khẩu với nước ngoài.

Theo Tổng cục Hải quan, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại trong những tháng cuối năm tiếp tục diễn biến phức tạp, đặc biệt là hoạt động vận chuyển trái phép pháo nổ, pháo hoa có chiều hướng gia tăng. Các đối tượng buôn lậu chủ yếu lợi dụng phương tiện vận tải xuất, nhập cảnh, gia cố hầm hàng, khoang thùng để cất giấu pháo nổ nhằm qua mắt các lực lượng chức năng.

Thời gian gần đây, lực lượng Công an, Hải quan, Bộ đội Biên phòng nhiều địa phương liên tục triệt phá hàng loạt vụ vận chuyển trái phép pháo nổ như tại các tỉnh: Quảng Trị, Lạng Sơn, Nghệ An, Quảng Ninh... trong đó có vụ vận chuyển lên đến 700kg pháo nổ.

Tỉnh Ninh Bình tuy không có đường biên giới trên bộ tiếp giáp với nước ngoài nhưng là một địa bàn trọng điểm về giao thông nên pháo nổ vẫn có thể thẩm lậu vào trong từng gia đình, thôn xóm. Hàng năm, vẫn có những người vi phạm pháp luật về pháo nổ bị xử lý. Theo nhiều người dân cho biết, dịp Tết Nguyên đán, nhất là đêm giao thừa, tiếng pháo nổ vẫn đì đùng ở nhiều nơi, bất chấp việc từng gia đình đã có ký cam kết với chính quyền và lực lượng chức năng là không đốt pháo nổ.

Sở dĩ có tình trạng trên là do nhận thức của một bộ phận người dân còn hạn chế nên việc chấp hành các quy định về cấm pháo nổ chưa nghiêm. Một số ít người vẫn còn lưu luyến tiếng pháo nổ đêm giao thừa. Điều này là do tục lệ xưa, khi Tết đến xuân về, nhà nhà đốt pháo để xua đuổi những điều xui xẻo, mong muốn đón một năm mới bình an và may mắn. Thế là, họ bất chấp các quy định của pháp luật để rồi lén lút đốt pháo. Bị cấm đốt pháo ở nhà, một số ít người, trong đó có cả thanh, thiếu niên mang pháo ra đường hoặc đến điểm công cộng đốt đêm giao thừa cho có tiếng nổ. Và như một quy luật, có "cầu" nên có "cung", vẫn còn người đốt pháo nổ thì sẽ có những người buôn bán, vận chuyển, sản xuất, tàng trữ... pháo nổ.

Càng gần Tết Nguyên đán thì các hành vi buôn bán, vận chuyển, sản xuất pháo nổ càng gia tăng. Phần đông, họ là những người làm ăn lương thiện nhưng chỉ vì hám lợi và kém hiểu biết pháp luật nên tham gia vận chuyển, buôn bán, sản xuất... pháo nổ. Có những trường hợp khi vận chuyển hàng hóa sang nước ngoài, khi về mang theo ít pháo nổ để tăng thêm lợi nhuận, (vì nước ngoài như Trung Quốc vẫn cho phép người dân được đốt pháo nổ ở những nơi không bị cấm). Khi bị cơ quan chức năng phát hiện thế là họ trở thành đối tượng vi phạm pháp luật về pháo nổ.

Pháo nổ gây ra nhiều tác hại, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng con người như: tàn phá, gây kích thích đường hô hấp; gây dị ứng, mẩn ngứa da; viêm cuống phổi do hít phải tàn kim loại có trong pháo và đặc biệt là có thể gây sát thương, cụt tay, hỏng mắt và chết người (như ở huyện Kim Sơn vừa qua).... Ngoài ra khi đốt pháo, tiếng nổ đinh tai cũng gây tiếng ồn lớn, tác động có hại cho trật tự công cộng. Vì những tác hại này mà việc sản xuất, quản lý và sử dụng pháo ở nước ta đã bị hạn chế rất nhiều.

Hiện nay, thực hiện Nghị định 137/2020/ NĐ-CP ngày 27/11/2020 của Chính phủ về quản lý và sử dụng pháo trong đó quy định nghiêm cấm các hành vi "nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc chiếm đoạt pháo nổ, trừ trường hợp tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng được Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ"... Do vậy, mọi người dân hãy tự giác thực hiện nghiêm các quy định về quản lý và sử dụng các loại pháo nổ, góp phần đảm bảo trật tự an toàn xã hội.

Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp, nhất là cấp cơ sở đối với nhiệm vụ phòng, chống pháo nổ dịp Tết Nguyên đán. Các lực lượng chức năng như: Công an, Bộ đội Biên phòng, Hải quan, Quản lý thị trường... chủ động, tích cực phối hợp, có các giải pháp vận động, thuyết phục Nhân dân ký cam kết không đốt pháo nổ; kiên quyết, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật về pháo nổ....

Chỉ còn ít ngày nữa là đến Tết Nguyên đán Giáp Thìn-2024. Đón giây phút giao thừa thiêng liêng, mọi người hãy cùng nhau đến các điểm bắn pháo hoa đã được cấp phép để chào mừng năm mới. Vì kỷ cương phép nước, vì bình yên cuộc sống, vì hạnh phúc của nhân dân và tránh đi những tác hại không đáng có của pháo nổ, mọi người, mọi nhà cùng nhắc nhở nhau không sử dụng pháo nổ, góp phần làm cho không khí đón năm mới thêm tươi vui, lành mạnh, tiết kiệm và an toàn.

Nguyễn Đông