Thực hư nguy cơ cháy nổ khi sạc xe điện ở chung cư
Sau vụ cháy chung cư mini ở Khương Hạ (quận Thanh Xuân, Hà Nội), nhiều chủ nhà trọ, chung cư mini siết chặt, cấm sạc xe điện dưới tầng hầm, hay cấm sạc qua đêm, ảnh hưởng đến đời sống người dân khi không biết sạc cho xe ở đâu.
Xe đạp điện, xe máy điện trở thành "tội đồ"
Mekong ASEAN ghi nhận thực tế, nhiều người dùng xe đạp điện, xe máy điện hoang mang khi các chung cư mini, nhà trọ trên địa bàn thành phố Hà Nội bắt đầu siết chặt quy định cấm sạc pin xe đạp điện, xe máy điện qua đêm để đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy. Thậm chí có nơi còn cấm cư dân không được sạc xe điện trong khu vực tầng hầm.
Chị H.V.T, nhân viên bán hàng tại siêu thị, hiện sống ở chung cư mini phường Kim Giang (quận Thanh Xuân, Hà Nội) cho biết, sau vụ cháy tại Thanh Xuân vừa qua, ban quản lý chung cư mini nơi chị ở đã quy định cư dân không sạc xe điện sau 10h tối. Tuy nhiên, do tính chất công việc nên tầm 11h đêm chị mới về đến nhà, khiến chị cảm thấy rất hoang mang vì không biết mang xe đi đâu để sạc điện.
"Giờ đó, tôi cũng không biết mang xe đi đâu để sạc. Để ở nơi khác thì bất tiện vì sáng mai tôi phải đi làm sớm, rồi chi phí gửi xe qua đêm cũng phải 10.000-20.000/lượt. Có những hôm, tôi đành phải tháo bộ ắc quy ra để mang lên phòng ở để sạc", chị H.V.T nói thêm.
Một số chung cư mini còn có quy định cấm toàn bộ việc sạc xe điện ở khu vực tầng hầm. Anh N.M.L, cư dân ở một chung cư mini trên địa bàn quận Cầu Giấy, Hà Nội kể: "Không phải ai cũng có đủ tài chính để mua xe máy, nếu không cho để, không cho sạc như thế thì những người đi xe đạp điện, xe máy điện như tôi phải biết gửi xe ở đâu. Cảm thấy xe điện như tội đồ, đi đâu cũng bị kỳ thị, tránh né".
Không chỉ chung cư mini, nhiều nhà trọ cũng áp dụng quy định cấm xe điện. Sau khi chủ trọ quy định không sạc xe ở khu vực tầng hầm, bạn L.T.A, sinh viên trường Đại học Xây dựng đang thuê phòng ở phường Ô Chợ Dừa, quận Đống Đa trăn trở, thay vì cấm xe điện, chủ trọ cần trang bị những thiết bị phòng cháy chữa cháy cho người thuê.
"Xe đạp điện hay xe máy điện là phương tiện chính của nhiều người. Cấm sạc xe, cấm để xe chỉ gây thêm bất tiện cho người dùng vì lúc cần đi học hay đi làm thì họ không có xe để đi", bạn L.T.A nói thêm.
Nguyên nhân chủ yếu là do nhiều thông tin lan truyền rằng sạc xe điện chính là lý do dẫn đến cháy chung cư mini ở Khương Hạ, khiến 56 người thiệt mạng vừa qua. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại, kết luận giám định nêu lý do dẫn đến cháy chung cư mini là chập mạch điện trên đường dây dẫn vào ắc quy của một xe máy tay ga (xe sử dụng xăng).
Chia sẻ với Mekong ASEAN, chị Đ.T.P.T, trú tại quận Hoàng Mai, Hà Nội cho rằng, thay vì cấm xe điện thì chủ trọ nên nhắc nhở người thuê kiểm tra lại xe, thay và sạc ắc quy chính hãng, cũng như kiểm tra lại hệ thống điện của nhà là hợp lý hơn. Dù là xe điện hay xe xăng thì không ai mong muốn có sự cố gì xảy ra nhưng chỉ vì một phỏng đoán mà đã cấm sạc, để xe điện ở tầng hầm là điều không hợp lý.
Đồng tình với quan điểm trên, anh Q.M.H, hiện đang sống tại chung cư Rivera Park Hà Nội, quận Thanh Xuân, Hà Nội nói: "Thực tế có rất nhiều người mơ hồ về các kiến thức căn bản trong sử dụng điện. Họ chỉ nghĩ đơn giản cắm vào có điện là dùng được rồi. Mình nghĩ đa số các vụ cháy do chập điện là vì dùng quá mức công suất cho phép trên đường dây tải".
Theo quan sát của anh Q.M.H, từ ổ điện trên tường, người dùng nối ra một ổ cắm nối dài rồi mới cắm sạc xe máy điện, trong khi cái ổ cắm nối dài kia thì lại mua đồ kém chất lượng, công suất thấp. Chưa kể, nhiều chung cư hay nhà thuê đã cũ, đường dây điện xuống cấp, làm tăng nguy cơ chập cháy.
"Mình nghĩ các hãng xe, ban quản lý tòa nhà, chủ cơ sở cho thuê và cả doanh nghiệp điện cần cung cấp cho người dùng những kiến thức cơ bản về sử dụng điện và xe điện", anh Q.M.H nói thêm.
Giải oan cho xe điện
Nhận định về vấn đề này, PGS.TS Đàm Hoàng Phúc, Giám đốc Chương trình đào tạo kỹ thuật ô tô (Đại học Bách Khoa Hà Nội) cho rằng, về bản chất thì bất kỳ phương tiện nào, cả xe điện lẫn xe xăng, đều có rủi ro cháy nổ.
Theo ông Phúc, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng cháy nổ ở các phương tiện. Nguyên nhân chủ quan đến từ việc sử dụng ắc quy, pin kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ hoặc đã bị sửa chữa, làm thay đổi thông số kỹ thuật của nhà sản xuất cũng làm tăng nguy cơ cháy nổ.
"Đặc biệt, trên thị trường có nhiều loại xe đạp điện, xe máy điện giá bình dân, không rõ nguồn gốc xuất xứ. Những loại xe này thường không qua quá trình kiểm định chất lượng trước khi xuất xưởng, sử dụng các loại pin, ắc quy giá rẻ để tiết kiệm chi phí khiến hệ thống điện không đảm bảo an toàn", ông Phúc nêu rõ.
Ngoài ra, sở thích "độ" xe, gắn thêm các phụ kiện như đèn LED cũng như thay thế, sửa chữa, sử dụng bộ sạc không đúng thông số kỹ thuật của nhà sản xuất, không đồng bộ với ắc quy, pin của phương tiện khi sạc có thể gây chập điện hoặc nổ ắc quy, pin.
Một số trường hợp do tác động ngoại cảnh dẫn đến chập cháy như khu vực cắm sạc ẩm ướt, sạc pin ở nơi không thông thoáng để thiết bị có thể tản nhiệt. Chưa kể, nguy cơ cháy nổ còn bắt nguồn từ lỗi hệ thống điện của tòa nhà khi không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn phòng cháy chữa cháy, dây dẫn điện được đấu nối không đảm bảo yêu cầu kỹ thuật hoặc sử dụng thời gian dài hoặc bị va đập, chuột cắn bị mất khả năng cách điện gây phóng điện, chập điện.
Do đó, PGS.TS Hoàng Đàm Phúc cho rằng, việc siết chặt các quy định an toàn về sạc pin cho xe đạp điện, xe máy điện là cần thiết. Tuy nhiên, quy định cấm triệt để sạc xe điện ở khu vực tầng hầm chung cư, nhà trọ là chưa hợp lý và có thể gây hiểu nhầm cho người dùng dưới góc độ kỹ thuật, dẫn đến đánh giá sai về loại sản phẩm này, ảnh hưởng đến tâm lý người tiêu dùng trong việc mua xe điện.
Để phòng tránh những nguy cơ gây ra chập cháy nổ ở các phương tiện, chuyên gia Hoàng Đàm Phúc khuyến cáo người dùng nên chủ động theo dõi, kiểm tra và bảo dưỡng xe định kỳ để kịp thời sửa chữa, thay thế các thiết bị có dấu hiệu hư hỏng, dễ gây cháy nổ.
Đồng thời, người dùng cần lựa chọn mua những sản phẩm xe máy điện đạt tiêu chuẩn an toàn, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đặc biệt không tự ý độ xe, thay đổi kết cấu xe.
Về phía các tòa nhà cần thường xuyên kiểm tra hệ thống điện, tách riêng khu vực để xe điện với xe xăng, cùng với đó là trang bị những thiết bị phòng cháy chữa cháy, hệ thống aptomat tự ngắt điện nếu quá tải ở khu vực để xe, tầng hầm.
Trong trường hợp pin xe điện cháy, người dùng cần sử dụng thiết bị phòng cháy chữa cháy như bình cứu hỏa, vòi cứu hỏa, chứ không nên dùng nước vì nước không thể ngăn chặn được đám cháy lớn, cháy lây lan.