Thực hư thông tin không theo CCCD bị phạt 500 ngàn đồng, người dân cần hiểu đúng để tránh nhầm lẫn

Luật sư Hoàng Văn Hà - Công ty luật ARC Hà Nội khẳng định: pháp luật hiện hành không quy định việc mọi công dân khi ra đường đều bắt buộc phải mang theo CCCD bản cứng, mà chỉ đặt ra nghĩa vụ xuất trình giấy tờ tùy thân hoặc thông tin cá nhân hợp lệ khi có yêu cầu kiểm tra của cơ quan có thẩm quyền.

Đại diện Công ty luật ARC Hà Nội nhấn mạnh: "Điều quan trọng cần phân biệt rõ là “không mang CCCD” và “không xuất trình CCCD” là hai khái niệm khác nhau". Luật sư Hà phân tích cụ thể, việc không mang theo thẻ căn cước bản cứng trong người không bị coi là hành vi vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, khi lực lượng chức năng tiến hành kiểm tra, công dân có nghĩa vụ xuất trình thông tin chứng minh nhân thân. Nếu tại thời điểm này, người dân không đưa ra được bất kỳ giấy tờ hoặc dữ liệu điện tử nào hợp lệ, hành vi đó mới bị coi là vi phạm và có thể bị xử phạt hành chính.

Luật sư Hoàng Văn Hà - Công ty luật ARC Hà Nội

Các hình thức hợp pháp để chứng minh nhân thân không chỉ giới hạn ở CCCD bản cứng. Người dân hoàn toàn có thể sử dụng chứng minh nhân dân còn thời hạn, giấy xác nhận số định danh cá nhân, hoặc xuất trình thông tin điện tử qua ứng dụng VNeID. Theo Quyết định số 06/QĐ-TTg năm 2022 và các văn bản hướng dẫn của Bộ Công an, dữ liệu hiển thị trên VNeID có giá trị pháp lý tương đương với thẻ căn cước gắn chip. Như vậy, chỉ cần người dân xuất trình được thông tin hợp lệ thì đều đáp ứng yêu cầu pháp luật, kể cả khi không có CCCD bản cứng trong người.

Điều 10 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định, trường hợp cá nhân không xuất trình giấy tờ tùy thân khi có yêu cầu của người có thẩm quyền sẽ bị cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đến 500.000 đồng. Điều này đồng nghĩa, nếu người dân mang theo CCCD bản cứng và xuất trình được, hoặc không mang bản cứng nhưng xuất trình được thông tin trên VNeID, thì đều không vi phạm. Ngược lại, nếu không đưa ra được bất kỳ giấy tờ nào hợp lệ, khi có yêu cầu kiểm tra, sẽ bị xử lý vi phạm hành chính.

Luật sư Hoàng Văn Hà khẳng định, không có quy định nào tạm giữ người chỉ vì không mang CCCD

Cũng theo luật sư Hoàng Văn Hà, một điểm nữa cần nhấn mạnh là không có quy định nào cho phép tạm giữ người chỉ vì không mang CCCD bên mình. Điều 16 Nghị định 142/2021/NĐ-CP liệt kê rõ ràng các trường hợp có thể áp dụng biện pháp tạm giữ theo thủ tục hành chính như gây rối trật tự công cộng, gây thương tích, trộm cắp, lừa đảo, đánh bạc, sử dụng ma túy, buôn lậu hoặc hành vi nghiêm trọng khác xâm phạm đến an ninh, trật tự xã hội. Việc không có thẻ căn cước trong người hoàn toàn không thuộc các trường hợp này.

Vì vậy, người dân không nên lo lắng thái quá khi vô tình quên mang CCCD bản cứng. Điều cần thiết là nên cài đặt và kích hoạt ứng dụng VNeID trên điện thoại thông minh để thuận tiện khi cần chứng minh nhân thân. Trong mọi tình huống, chỉ khi có yêu cầu kiểm tra mà công dân không xuất trình được bất kỳ giấy tờ hoặc thông tin hợp lệ nào, mới bị xử phạt theo quy định pháp luật. "Nắm rõ điểm khác biệt này sẽ giúp người dân yên tâm hơn khi tham gia giao thông, giao dịch hành chính hay làm việc với cơ quan chức năng" - luật sư Hoàng Văn Hà nhấn mạnh.

Trần Giang