Thuế quan của ông Trump được dùng vào việc gì?
Dù nguồn thu từ thuế quan bắt đầu chững lại, Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn liên tục đưa ra những cam kết lớn về việc sử dụng khoản tiền này: từ phát 'cổ tức thuế quan' cho người dân, cứu trợ nông dân, tài trợ cắt giảm thuế, đến trả nợ công hay thậm chí xóa bỏ thuế thu nhập. Nhưng các con số cho thấy, tham vọng đang vượt xa thực tế ngân sách.
Theo dữ liệu mới nhất, doanh thu thuế quan của Mỹ trong tháng 11 đã giảm nhẹ, từ 31,35 tỷ USD trong tháng 10 xuống còn 30,76 tỷ USD. Đây là lần sụt giảm đầu tiên kể từ khi ông Trump triển khai làn sóng thuế quan mới trong nhiệm kỳ hai, sau khi Nhà Trắng nới lỏng thuế với một số mặt hàng thiết yếu như cà phê, cam và ca cao do lo ngại giá cả leo thang.
Tính từ đầu năm đến nay, Mỹ đã thu khoảng 236,16 tỷ USD tiền thuế quan, với một tháng còn lại trong năm tài khóa. Con số này tuy lớn, nhưng vẫn chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ so với các nguồn thu ngân sách khác, đặc biệt là thuế thu nhập cá nhân.
Ông Trump đã hứa dùng tiền thuế quan cho những mục đích nào?
Theo thống kê của Yahoo Finance, kể từ chiến dịch tranh cử năm 2024 đến nay, ông Trump đã đưa ra ít nhất 9 ý tưởng khác nhau về việc chi tiêu nguồn tiền từ thuế quan. Các đề xuất nổi bật gồm: phát séc “cổ tức thuế quan” 2.000 USD cho người dân Mỹ, bù đắp chi phí cho các gói cắt giảm thuế của đảng Cộng hòa, cứu trợ nông dân, trả nợ công và thậm chí hướng tới xóa bỏ thuế thu nhập cá nhân.
Danh sách này còn mở rộng sang các lĩnh vực khác như hỗ trợ chi phí chăm sóc trẻ em, lập quỹ tài sản quốc gia lớn nhất thế giới, tài trợ cho chương trình WIC (dinh dưỡng cho phụ nữ và trẻ em) trong thời gian chính phủ đóng cửa, hay gần đây là ý tưởng lập “quỹ chiến thắng” hỗ trợ Ukraine bằng cách áp thuế mới lên Trung Quốc.
Những cam kết đó có vượt quá khả năng của thuế quan hay không?
Phần lớn các chuyên gia cho rằng có. Ví dụ, Ủy ban Ngân sách Liên bang Có trách nhiệm ước tính chỉ riêng việc phát séc 2.000 USD cho người dân có thể tiêu tốn tới 600 tỷ USD, tương đương hơn hai năm thu thuế quan, và còn làm gia tăng thâm hụt ngân sách thay vì giảm bớt.
Trong khi đó, tổng thu từ thuế thu nhập cá nhân của Mỹ trong năm nay đã vượt 2.500 tỷ USD, gấp hơn 10 lần số tiền thu từ thuế quan. Điều này cho thấy, dù ông Trump nhiều lần tuyên bố thuế quan có thể giúp cân bằng ngân sách hoặc thay thế các sắc thuế khác, thực tế tài khóa lại không ủng hộ những tuyên bố đó.
Những rủi ro pháp lý đang treo lơ lửng trên chính sách thuế quan
Bên cạnh bài toán tài chính, các kế hoạch của ông Trump còn đối mặt với rủi ro pháp lý lớn. Một phán quyết sắp tới của Tòa án Tối cao Mỹ có thể khiến phần lớn các mức thuế mới bị vô hiệu hóa, thậm chí buộc chính phủ hoàn trả tới 100 tỷ USD tiền thuế đã thu.
Nếu kịch bản này xảy ra, không chỉ các lời hứa chi tiêu bị đe dọa, mà bản thân thuế quan, công cụ mà ông Trump gọi là “từ ngữ yêu thích nhất trong từ điển” cũng sẽ bị đặt dấu hỏi về tính bền vững và hiệu quả lâu dài.
