Thuế quan của Tổng thống Trump sắp đối mặt với vấn đề pháp lý
Quyền hạn về thuế quan toàn diện của Tổng thống Donald Trump và các thỏa thuận thương mại gần đây có thể sớm gặp phải sự phản đối về mặt pháp lý.

Một tòa án phúc thẩm liên bang sẽ tổ chức phiên tranh luận vào tuần tới trong một vụ kiện nhằm vào thẩm quyền của Tổng thống Trump trong việc áp đặt thuế quan ở bất kỳ cấp độ nào đối với bất kỳ quốc gia nào vào bất kỳ lúc nào, miễn là ông cho rằng chúng cần thiết để giải quyết tình trạng khẩn cấp quốc gia. Vụ kiện dự kiến sẽ được tranh luận trước Tòa Phúc thẩm Liên bang vào thứ Năm (31/7).
Chính quyền Tổng thống Trump cho biết quyền hạn thuế quan mở rộng đó bắt nguồn từ Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA).
Phần lớn các mức thuế quan lớn nhất của Tổng thống Trump - bao gồm các mức thuế liên quan đến fentanyl đối với Canada, Mexico và Trung Quốc, và các mức thuế đối ứng trên toàn thế giới mà ông lần đầu công bố vào đầu tháng 4 - đều dựa trên việc ông viện dẫn IEEPA.
Tòa án Thương mại Quốc tế Mỹ đã bác bỏ các mức thuế quan đó vào cuối tháng 5, phán quyết rằng Tổng thống Trump đã vượt quá thẩm quyền của mình theo IEEPA. Nhưng Tòa Phúc thẩm Liên bang Mỹ đã nhanh chóng tạm dừng phán quyết đó, giữ nguyên hiệu lực của thuế quan trong khi chờ đợi vụ kiện pháp lý của Tổng thống Trump được giải quyết.
"Tôi nghĩ rằng thuế quan đang gặp rủi ro… Luật này chưa bao giờ được sử dụng cho mục đích này, và nó lại đang được sử dụng khá rộng rãi”, Ted Murphy, đối tác và người đứng đầu bộ phận thực hành thương mại toàn cầu tại công ty luật Sidley Austin cho biết.
IEEPA trao cho Tổng thống Trump một số quyền hạn để giải quyết các trường hợp khẩn cấp quốc gia bắt nguồn từ "bất kỳ mối đe dọa bất thường và đặc biệt nào" đến từ bên ngoài Mỹ, toàn bộ hoặc phần lớn, từ bên ngoài Mỹ.
Tuy nhiên, các luật sư đại diện cho một số ít doanh nghiệp nhỏ đã kiện Tổng thống Trump lập luận rằng luật không cho phép ông đơn phương áp đặt thuế quan.
"Đạo luật IEEPA không hề đề cập đến thuế quan, nghĩa vụ, thuế nhập khẩu hoặc thuế, và không có Tổng thống nào khác trong lịch sử gần 50 năm của đạo luật này tuyên bố rằng nó cho phép áp đặt thuế quan", các luật sư đại diện cho biết một bản tóm tắt của tòa án trong tháng này.
Tuy nhiên, các luật sư của Tổng thống Trump lập luận rằng Quốc hội từ lâu đã trao quyền cho các tổng thống áp thuế quan để giải quyết các mối quan ngại quốc gia quan trọng.
Bất kể Tòa Phúc thẩm Liên bang ra phán quyết cuối cùng như thế nào trong vụ kiện này, vụ kiện dường như sẽ được đưa ra xét xử Tòa án Tối cao.
Tuy nhiên, một số chuyên gia vẫn dự đoán rằng thuế quan viện dẫn theo IEEPA của Tổng thống Trump sẽ bị hủy bỏ.
"Tổng thống Trump có thể sẽ tiếp tục thua ở các tòa án cấp dưới, và chúng tôi tin rằng Tòa án Tối cao rất khó có thể phán quyết có lợi cho ông ấy", các nhà phân tích chính sách Mỹ từ Piper Sandler cho biết.
"Nếu Tòa án Tối cao phán quyết chống lại Tổng thống Trump, tất cả các thỏa thuận thương mại mà Trump đã đạt được trong những tuần gần đây - và những thỏa thuận mà ông ấy sẽ đạt được trong những ngày tới - đều là bất hợp pháp", các nhà phân tích cho biết thêm.