Thuốc lá điện tử ngoài vòng pháp luật

Ảnh minh họa.

Thuốc lá điện tử đang là mối lo ngại cho toàn xã hội khi mới đây, nhiều học sinh Trường Trung học phổ thông Hà Đông (Hà Nội) sau khi sử dụng thuốc lá điện tử có biểu hiện mệt, buồn nôn, ngã ra sàn lớp học. Giữa tháng 7 vừa qua, Bệnh viện Bạch Mai cũng tiếp nhận 2 bệnh nhân đến từ Thái Bình sốc thuốc lá điện tử nhập viện cấp cứu trong tình trạng tím tái, co giật, nói nhảm, hoang tưởng, ảo giác, tổn thương đa cơ quan...

Theo thông tin từ nhiều bệnh viện, các ca ngộ độc thuốc lá điện tử vào viện đang gia tăng. Thậm chí, có nhiều bạn trẻ bị bất tỉnh sau khi hút, đến bệnh viện cấp cứu trong tình trạng co giật cơ tim, chết não. Các mẫu tinh dầu thuốc lá mà các bệnh nhân đã sử dụng khi được xét nghiệm đều chứa chất ma túy tổng hợp, thậm chí chứa tới 3-4 chất ma túy.

Nguy hiểm là thế, nhưng thuốc lá điện tử lại được giới trẻ, cả nam và nữ, ưa thích bởi các sản phẩm tinh dầu có đủ các mùi vị khác nhau, thơm hấp dẫn. Do dễ mua, dễ giấu, thuận tiện khi sử dụng, nên thuốc lá điện tử dễ dàng xâm nhập vào môi trường công cộng. 5 năm qua, tỷ lệ giới trẻ hút thuốc lá điện tử tăng 18 lần và ngày càng phổ biến trong trường học.

Mặc dù chưa được phép lưu hành và nhập khẩu, nhưng bằng nhiều con đường, thuốc lá điện tử và các loại tinh dầu thuốc lá vẫn được bán công khai trên thị trường và trên mạng xã hội. Điều đáng lo ngại là thuốc lá điện tử trôi nổi không được kiểm soát chất lượng, nên thành phần hóa học, tỷ lệ hóa chất không được xác minh thực tế.

Nhằm dụ dỗ giới trẻ, các đối tượng buôn bán đã pha chế, trà trộn các chất độc hại, ma túy vào sản phẩm và giới trẻ vô tình hoặc hữu ý sử dụng ma túy dưới vỏ bọc hút thuốc lá điện tử. Nhưng khi xảy ra tình trạng ngộ độc, sốc thuốc thì cơ quan chức năng không thể truy cứu được trách nhiệm và khó có căn cứ xử lý.

Dư luận bất bình trước những hệ lụy do thuốc lá điện tử gây ra nhưng chưa có sự vào cuộc của cơ quan chức năng để quản lý mặt hàng đặc biệt này. Bởi thuốc lá điện tử không nằm trong sự điều chỉnh của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá và các văn bản quy phạm pháp luật về kinh doanh, quản lý các sản phẩm thuốc lá mới.

Nguyên nhân do các cơ quan quản lý có ý kiến khác nhau về việc có cho phép lưu hành thuốc lá điện tử hay không.

Bộ Y tế đề nghị cấm tuyệt đối thuốc lá điện tử với lý do các sản phẩm này chứa rất nhiều chất độc hại, hiện đang được kinh doanh bất hợp pháp, nhưng tỉ lệ sử dụng đã có xu hướng gia tăng. Bộ Công thương thì đang nghiên cứu, đánh giá các bằng chứng khoa học liên quan đến sự an toàn của dung dịch thuốc lá điện tử. Trong khi Bộ Khoa học và Công nghệ đề nghị xem xét xây dựng quy định quản lý, chính sách thí điểm đối với các loại thuốc lá điện tử để làm căn cứ hoàn thiện văn bản pháp luật.

Rõ ràng, sự thiếu quyết liệt và thống nhất của các bộ đang tạo cơ hội cho thị trường buôn bán, kinh doanh trái phép thuốc lá điện tử. Người sử dụng thấp thỏm lo âu với nguồn gốc xuất xứ, chất lượng và Nhà nước mất đi nguồn thu đáng kể.

Hiện, Chính phủ đã giao Bộ Công thương chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu xây dựng quy định phù hợp để quản lý các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới. Nhưng trước khi có sự thống nhất quản lý sản phẩm đặc biệt này, các cơ quan chức năng cần nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại của thuốc lá điện tử; đồng thời tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi sản xuất, kinh doanh, mua bán sản phẩm chưa được phép lưu hành.

Hoàng Lâm