Thuốc lá làm nóng: cần cái nhìn toàn diện hơn

Không chỉ có Uruguay, đến nay, sản phẩm thuốc lá làm nóng đã được phép nhập khẩu và lưu hành ở hơn 60 quốc gia trên thế giới, trong đó có nhiều nước phát triển như Mỹ, Anh, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, Nga, các nước trong khu vực ASEAN như Malaysia, Indonesia, Phillipines…

Quyết định dựa trên các cơ sở khoa học

Khoa học đã chứng minh, không phải nicotin mà khói thuốc lá là nguyên nhân gây ra các bệnh liên quan đến hút thuốc, trong đó có ung thư phổi, tim mạch và các bệnh lý hô hấp, điển hình là COPD. Khi lá thuốc bị đốt cháy đã tạo ra hơn 6.000 chất hóa học và người hút thuốc lẫn những người xung quanh hít vào mỗi ngày. Đây là lý do khiến Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cho phép một sản phẩm thuốc lá làm nóng có chứa nguyên liệu thuốc lá khô được kinh doanh với chỉ định MRPT – Điều chỉnh nguy cơ, giảm thiểu phơi nhiễm với các chất độc hại lên cơ thể so với khói của thuốc lá điếu. Hơn nữa, sản phẩm này chứng minh đã loại bỏ được quá trình đốt cháy lá thuốc.

Một số sản phẩm thuốc lá thế hệ mới

Thông tin này đã được đại diện FDA, TS. Priscilla Callahan-Lyon công bố rộng rãi trên trang thông tin chính thức của FDA. TS. Callahan-Lyon cho biết, để được cấp phép kinh doanh, một sản phẩm thuốc lá phải được kiểm chứng là phù hợp với mục đích bảo vệ sức khỏe cộng đồng trên cơ sở đánh giá giữa nguy cơ và lợi ích đối với cả người sử dụng và người không sử dụng sản phẩm đó. Bà cũng khẳng định, sản phẩm được cho phép và thẩm định từ FDA phải đạt được yêu cầu là không gây hại hơn thuốc lá điếu đốt cháy.

Yếu tố giảm thiểu tác hại được công nhận

Trên bình diện quốc tế, các tổ chức tiêu chuẩn hóa như Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế (ISO), Trung tâm hợp tác nghiên cứu khoa học về thuốc lá (CORESTA), Ủy ban tiêu chuẩn Châu Âu (CEN) cũng đã ban hành các tiêu chuẩn đối với thuốc lá thế hệ mới, bao gồm tiêu chuẩn yêu cầu kỹ thuật và tiêu chuẩn phương pháp kiểm nghiệm.

Về các chất cần kiểm soát trong thuốc lá, một nghiên cứu đăng trên tạp chí của Trường Đại học Sức khỏe và Nghề nghiệp Nhật Bản cho thấy hàm lượng các chất trong sol khí thuốc lá làm nóng so với trong khói thuốc lá điếu (mg/điếu) như sau: hàm lượng tar (nhựa thuốc lá): 9,8 so với 25,2; hàm lượng nicotin: 1,1 so với 1,7; hàm lượng cacbon monoxid (CO): 0,44 so với 33,0 (thuốc lá điếu gấp 75 lần); Riêng hàm lượng nước trong sol khí thuốc lá làm nóng gấp hơn 3 lần trong khói thuốc lá điếu (33,1 so với 10,1), chứng tỏ sol khí thuốc lá làm nóng chứa chủ yếu là nước, không phải là khói. Điều này cho thấy thuốc lá làm nóng là một trong những sản phẩm thuốc lá giảm thiểu các chất độc hại hơn so với thuốc lá điếu.

Đến nay, các nước sở hữu nền khoa học tiến bộ như Anh, Nhật, Mỹ đã chính thức công nhận sự khác biệt của thuốc lá làm nóng so với thuốc lá điếu đốt cháy. Các nghiên cứu khoa học chuyên sâu được tiếp tục tiến hành để bổ sung thêm bằng chứng khoa học về độc tính của tất cả các chất hóa học có trong khí hơi của thuốc lá làm nóng. Đồng thời, các nước đưa thuốc lá làm nóng vào quản lý và xem đó như là công cụ kiểm soát tác hại của thuốc lá điếu. Điều này được lý giải dựa trên những sở cứ khoa học và cho thấy, danh sách các chất có hại và có tiềm năng gây hại sản sinh từ sản phẩm thuốc lá làm nóng được đánh giá là đang tuân theo danh sách từ các tổ chức uy tín trên thế giới, bao gồm: danh sách các chất gây ung thư từ Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC - International Agency for Research on Cancer) trực thuộc WHO (17 chất); danh sách các chất gây ung thư (94 chất) cũng như các chất độc hại trên hô hấp, tim mạch, sinh sản và phát triển (tương ứng 12, 45 và 11 chất) từ Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ - FDA.

Tại Nhật Bản, nơi mà thuốc lá làm nóng chiếm khoảng 85% thị phần toàn cầu, sau khi sản phẩm này được thương mại hóa vào năm 2014, chính phủ Nhật đã tiến hành các nghiên cứu đánh giá về những ảnh hưởng của nó lên sức khỏe cũng như những hệ lụy ngoại ý đối với cộng đồng. Những số liệu này cũng đồng thời giải quyết quan ngại cho các nước khi đưa ra câu hỏi, liệu có tỷ lệ sử dụng kép đồng thời cả thuốc lá điếu và thuốc lá làm nóng, hoặc có sản phẩm mới này có thu hút giới trẻ sử dụng hay không.

Theo khảo sát toàn quốc về Sức khỏe và Dinh dưỡng tại Nhật Bản năm 2018 cho thấy, chỉ có 9% tỷ lệ sử dụng kép trong số những người đang hút thuốc lá. Đồng thời dữ liệu do chính phủ Nhật Bản ủy quyền thu thập cũng chứng minh, mức độ sử dụng thuốc lá làm nóng trong bộ phận học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông dù có nhưng rất thấp, chỉ bằng 1/5 so với tỷ lệ hút thuốc lá điếu đốt cháy, tức là chỉ có 0,1%.

Với các cơ sở khoa học xác thực, ông Lê Thành Hưng, Phó Trưởng phòng Tiêu chuẩn Chất Lượng 4, cho rằng: “Việc lựa chọn được loại hình sản phẩm có khả năng giảm thiểu mức độ phơi nhiễm của cơ thể người với các chất hóa học gây hại hoặc tiềm năng gây hại sẽ đặt kỳ vọng dần dần thay thế cho thuốc lá điếu đốt cháy nhằm mang đến bầu không khí trong lành cho cộng đồng, cũng đồng thời có thể cứu sống hàng triệu người.

NGỌC TUẤN