Thượng đỉnh Arab - Hồi giáo tìm cách ngăn chặn xung đột lan rộng tại Trung Đông

Đây là cơ hội để giới lãnh đạo Arab và Hồi giáo trong khu vực đưa ra lập trường chung và thống nhất trong nỗ lực chấm dứt các cuộc xung đột không ngừng leo thang giữa Israel với các lực lượng Hamas và Hezbollah, vốn đang đẩy Trung Đông vào vòng xoáy xung đột bạo lực và bất ổn.

Khói lửa xung đột Gaza. Ảnh: Reuters.

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman hối thúc ngừng bắn ngay lập tức trên dải Gaza và Lebanon, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiếp tục nỗ lực chung nhằm thành lập một nhà nước Palestine theo đường biên giới năm 1967 với Đông Jerusalem là thủ đô.

“Những hành động của Israel gần đây đã làm làm suy yếu vai trò chủ chốt của chính quyền Palestine tại tất cả các vùng lãnh thổ của người Palestine, làm suy yếu các nỗ lực nhằm giành được các quyền hợp pháp của người dân nơi đây cũng như ảnh hưởng tới các nỗ lực thiết lập hòa bình trong khu vực.”

Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas tại hội nghị cũng cực lực phản đối kế hoạch tách Gaza khỏi Bờ Tây của Israel: "Tôi kêu gọi các quốc gia trên thế giới xem xét lại mối quan hệ với Israel và không bình thường hóa quan hệ với họ, vì họ không tuân thủ luật pháp quốc tế và nhắm vào UNRWA tại Palestine. Chúng tôi cũng kêu gọi việc thực thi nghị quyết của Đại hội đồng kêu gọi các quốc gia áp đặt lệnh trừng phạt đối với Israel, buộc nước này chấm dứt tình trạng chiếm đóng và ngừng xây dựng các khu định cư trong vòng một năm theo tham vấn của Tòa án Công lý quốc tế."

Cho rằng những hành động của Israel đã vi phạm các quy tắc cơ bản nhất của luật nhân đạo quốc tế và Công ước Geneva, được thiết lập để bảo vệ thường dân trong các cuộc xung đột vũ trang, Thủ tướng lâm thời Lebanon Najib Mikati cảnh báo, Lebanon đang trải qua một cuộc khủng hoảng chưa từng có trong lịch sử: “Hôm nay, chúng tôi xin nhắc lại lời kêu gọi của mình tới những người bạn của chúng tôi từ các quốc gia Arab và Hồi giáo cũng như toàn thể cộng đồng quốc tế cùng chúng tôi thúc đẩy để đạt được lệnh ngừng bắn ngay lập tức và bắt đầu thực hiện nghị quyết này như một điểm khởi đầu cho sự ổn định lâu dài.”

Hội nghị thượng đỉnh Arab - Hồi giáo tại Riyadh đã ra tuyên bố chung, trong đó kêu gọi sự ủng hộ của quốc tế để áp đặt lệnh cấm vận vũ khí đối với Israel cũng như “đóng băng” tư cách thành viên của nước này tại Liên hợp quốc.

Tổng thư ký Liên đoàn Arab, Ahmed Aboul Gheit khẳng định: “Tôi tin rằng nhiều quốc gia sẽ ủng hộ việc đóng băng tư cách thành viên của Israel. Và việc đóng băng này không nằm trong tầm nhìn của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Chúng ta có thể sớm chứng kiến việc đóng băng tư cách thành viên đối với Israel thông qua một cuộc bỏ phiếu đa số của Đại hội đồng Liên hợp quốc. Đây sẽ là một bước đi đưa mọi thứ vào đúng vị trí."

Tuyên bố chung của hội nghị cũng cảnh báo về những nguy cơ xung đột leo thang và mở rộng trong khu vực, vốn đã kéo dài hơn một năm ở dải Gaza và giờ đã lan sang cả Lebanon, cùng với những hành vi được cho là vi phạm chủ quyền của Iraq, Syria và Iran, mà thiếu đi các hành động ngăn chặn quyết liệt từ cộng đồng quốc tế. Tuyên bố vì vậy hối thúc phải tăng cường các hành động tập thể hiệu quả hơn nhằm buộc Israel phải tôn trọng luật pháp quốc tế, đồng thời lên án tiêu chuẩn kép trong việc áp dụng luật pháp quốc tế, luật nhân đạo quốc tế và Hiến chương Liên hợp quốc. Bên cạnh kêu gọi cung cấp mọi hình thức hỗ trợ chính trị, ngoại giao và bảo vệ quốc tế cho người dân Palestine, tuyên bố chung đồng thời thúc giục Hội đồng Bảo an phản hồi sự đồng thuận quốc tế thể hiện qua nghị quyết của Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua vào ngày 10/5/2024, trong đó ủng hộ Palestine trở thành thành viên chính thức của Liên hợp quốc.

Phương Anh/VOV1 tổng hợp