Thượng đỉnh Trump–Tập ở Hàn Quốc: Cơ hội chấm dứt 'Chiến tranh Lạnh' thương mại Mỹ - Trung
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ gặp nhau tại Busan, Hàn Quốc trong ngày hôm nay, giữa lúc chiến tranh thương mại tái bùng phát vì đất hiếm, thuế quan và TikTok.
Tổng thống Mỹ Donald Trump trò chuyện với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khi ông Tập đến dùng bữa tối tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của Trump ở West Palm Beach, Florida, Mỹ ngày 6/4//2017. Ảnh: Reuters.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dự kiến sẽ tổ chức cuộc hội đàm tại Hàn Quốc vào sáng nay (30/10), trong nỗ lực tìm cách khôi phục thỏa thuận đình chiến mong manh trong cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Cuộc gặp lần đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo kể từ khi ông Trump trở lại Nhà Trắng hồi tháng 1 dự kiến bắt đầu lúc 11 giờ sáng (giờ địa phương) tại thành phố cảng Busan, miền Nam Hàn Quốc. Đây là điểm dừng cuối cùng trong chuyến công du chớp nhoáng khắp châu Á của ông Trump, diễn ra bên lề Hội nghị thượng đỉnh APEC.
Ông Trump đã nhiều lần bày tỏ lạc quan về khả năng đạt được thỏa thuận với ông Tập, sau bước đột phá trong đàm phán thương mại với Hàn Quốc hôm thứ Tư. Tuy nhiên, với việc cả Washington và Bắc Kinh đều ngày càng cứng rắn trong cạnh tranh kinh tế và địa chính trị, các chuyên gia cảnh báo rằng “lệnh ngừng bắn” thương mại này có thể chỉ tồn tại trong thời gian ngắn, trong bối cảnh họ coi quan hệ Mỹ - Trung là một dạng “Chiến tranh Lạnh mới”.
Cuộc chiến thương mại nóng trở lại
Cuộc chiến thương mại bùng phát trở lại trong tháng này, sau khi Trung Quốc đề xuất mở rộng mạnh mẽ các biện pháp hạn chế xuất khẩu đất hiếm – nhóm khoáng sản quan trọng trong ngành công nghệ cao mà Bắc Kinh nắm ưu thế toàn cầu.
Đáp trả, ông Trump tuyên bố sẽ áp thuế 100% lên hàng hóa Trung Quốc, đồng thời xem xét hạn chế xuất khẩu các sản phẩm có sử dụng phần mềm Mỹ sang Trung Quốc – những động thái có thể gây rung chuyển nền kinh tế toàn cầu.
Sau nhiều cuộc đàm phán cấp cao vào cuối tuần qua, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết Bắc Kinh đã đồng ý hoãn kế hoạch kiểm soát đất hiếm trong 1 năm và mua lại đậu tương Mỹ, nhằm hỗ trợ nông dân Mỹ – trong khuôn khổ “khuôn khổ thỏa thuận đáng kể” sẽ được hai nhà lãnh đạo thông qua.
Theo Reuters, ngay trước thượng đỉnh, Trung Quốc đã mua những lô hàng đậu tương Mỹ đầu tiên sau nhiều tháng gián đoạn.
Thỏa thuận tạm thời, tiến trình dài hơi
Nhà Trắng cho biết họ kỳ vọng cuộc gặp này sẽ mở đầu cho chuỗi đối thoại mới giữa ông Trump và ông Tập trong năm tới, bao gồm các chuyến thăm cấp nguyên thủ lẫn nhau, báo hiệu một quá trình đàm phán kéo dài.
Tuy nhiên, ông Trump cho biết ông muốn thấy kết quả nhanh chóng, đặc biệt là trong các vấn đề đang được doanh nghiệp toàn cầu theo dõi sát sao.
Tổng thống hôm thứ Tư nói rằng ông sẽ xem xét giảm thuế với hàng hóa Trung Quốc nếu Bắc Kinh cam kết ngăn chặn dòng chảy tiền chất sản xuất fentanyl – loại ma túy tổng hợp gây chết người hàng đầu tại Mỹ.
Ông Trump cũng tiết lộ một thỏa thuận về TikTok – ứng dụng mạng xã hội Trung Quốc đối mặt với lệnh cấm ở Mỹ nếu không thoái vốn – có thể được ký kết trong khuôn khổ cuộc gặp này.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Guo Jiakun cho biết Bắc Kinh “sẵn sàng hợp tác vì kết quả tích cực”.
Nhiều thỏa thuận sắp hết hạn
Các thỏa thuận thương mại trước đây – giúp giảm thuế trả đũa xuống còn khoảng 55% ở phía Mỹ và 10% ở phía Trung Quốc, đồng thời khôi phục dòng chảy đất hiếm từ Trung Quốc – sẽ hết hạn vào ngày 10/11.
Ông Bessent xác nhận Trung Quốc đã đồng ý hỗ trợ hạn chế tiền chất fentanyl, nhưng không tiết lộ Mỹ có nhượng bộ gì để đổi lại hay không.
Trong khi đó, Bắc Kinh yêu cầu dỡ bỏ mức thuế 20% liên quan đến fentanyl, nới lỏng kiểm soát xuất khẩu công nghệ nhạy cảm của Mỹ, và bãi bỏ các khoản phí cảng mới đánh vào tàu Trung Quốc, vốn nhằm chống lại sự thống trị toàn cầu của Trung Quốc trong lĩnh vực đóng tàu và logistics.
Cuộc gặp Trump – Tập khép lại chuyến công du kéo dài 5 ngày của Tổng thống Mỹ tại châu Á, trong đó ông đã ký hàng loạt thỏa thuận với Nhật Bản và các nước Đông Nam Á về đất hiếm, nhằm giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung khoáng sản chiến lược của Trung Quốc – yếu tố quan trọng cho cả ô tô điện, điện thoại và máy bay chiến đấu.
