Thương mại điện tử: Cơ hội bứt phá cho hàng Việt trên thị trường toàn cầu

Việt Nam có rất nhiều lợi thế để phát triển TMĐT. Ảnh: T.D

Thị trường tăng trưởng mạnh mẽ

Thông tin tại “Hội nghị Thương mại điện tử - Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và Ứng dụng công nghệ số cho doanh nghiệp” diễn ra ngày 5/9 tại TP. Hồ Chí Minh, bà Lại Việt Anh - Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương cho biết, năm 2024, quy mô thị trường TMĐT bán lẻ tại Việt Nam đạt trên 25 tỷ USD, tăng hơn 20% so với năm trước và chiếm khoảng 9% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước.

Những con số này cho thấy TMĐT không chỉ là động lực tăng trưởng mà còn là nền tảng vững chắc để hiện thực hóa mục tiêu phát triển kinh tế số quốc gia.

Đánh giá về tiềm năng phát triển TMĐT của Việt Nam, ông Nick Chai - Ủy ban đối ngoại Liên minh TMĐT xuyên biên giới toàn cầu ACBC, Chủ tịch Liên minh TMĐT xuyên biên giới toàn cầu ACBC – Malaysia cho rằng, Việt Nam có nhiều lợi thế để trở thành trung tâm TMĐT xuyên biên giới của khu vực nhờ vị trí địa lý chiến lược, nguồn cung hàng hóa phong phú, lực lượng dân số trẻ và chính sách hỗ trợ mạnh mẽ từ Chính phủ. Đây được xem là "đòn bẩy" giúp doanh nghiệp Việt bứt phá và tăng sức cạnh tranh quốc tế.

Thương hiệu Việt phát triển ở thị trường thế giới là mong muốn của mọi nhà sản xuất, doanh nghiệp Việt. Nhấn mạnh tiềm năng to lớn của TMĐT xuyên biên giới trong việc mở rộng thị trường toàn cầu cho doanh nghiệp Việt Nam, ông Võ Thanh Tòng - Quản lý Tài khoản Cấp cao Amazon Global Selling Việt Nam cho biết, theo báo cáo độc lập, xuất khẩu qua thương mại điện tử của Việt Nam dự kiến tăng trưởng bình quân 11%/năm, đạt khoảng 6,6 tỷ USD vào năm 2028.

Đáng chú ý, 93% doanh nghiệp vừa và nhỏ được khảo sát cho biết họ khó có thể xuất khẩu nếu thiếu kênh thương mại điện tử và hơn một nửa doanh thu đến từ thị trường nước ngoài. Đây là cơ hội lớn cho những ngành hàng thế mạnh như nông sản, gỗ, dệt may, cà phê, hạt điều…

Amazon hiện kết nối hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, với hàng trăm triệu người tiêu dùng, 23 thị trường bán hàng trọng điểm cùng hệ thống hơn 400 trung tâm hoàn thiện đơn hàng. Đặc biệt, Việt Nam là thị trường thứ hai ngoài Trung Quốc được Amazon triển khai bộ phận đào tạo và hỗ trợ riêng.

Theo đại diện Amazon, mục tiêu dài hạn là giúp doanh nghiệp Việt không chỉ xuất khẩu hàng hóa mà còn xây dựng thương hiệu bền vững trên thị trường quốc tế.

Đại diện doanh nghiệp chia sẻ về giải pháp TMĐT.

Đa dạng hóa thị trường, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ

Theo ông Xiao Qiuli - Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thương mại điện tử Mua sắm Toàn cầu Quảng Đông (GGBingo), Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để tăng tốc xuất khẩu nhờ mô hình TMĐT đa kênh.

Dẫn chứng kinh nghiệm từ Trung Quốc, ông Xiao Qiuli cho biết, quốc gia đạt 2,71 nghìn tỷ NDT kim ngạch TMĐT xuyên biên giới năm 2024 nhờ phát triển logistics, kho ngoại quan và nền tảng công nghệ hiện đại. Doanh nghiệp Việt có thể tận dụng mô hình này để nhanh chóng nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu.

Đặc biệt, doanh nghiệp Việt cần chiến lược đa dạng hóa thị trường, không chỉ tập trung vào Hoa Kỳ và Trung Quốc mà mở rộng sang ASEAN, Trung Đông, châu Phi và Mỹ Latin. Đây là cách để giảm thiểu rủi ro, tận dụng cơ hội từ các thị trường mới nổi giàu tiềm năng.

Bà Vũ Xuân Linh - Giám đốc Quan hệ Đối tác Chiến lược (Việt Nam), Tập đoàn Sea, Singapore khẳng định thị trường ASEAN chính là "biên giới số" cho các doanh nghiệp nhỏ, hợp tác xã và hộ kinh doanh tham gia TMĐT xuyên biên giới.

ASEAN hiện là thị trường xuất khẩu lớn thứ tư của Việt Nam với kim ngạch đạt 32 tỷ USD năm 2023, đồng thời được dự báo có quy mô TMĐT đạt 330 tỷ USD vào năm 2025.

Đây không chỉ là khu vực năng động với sức mua gia tăng, mà còn là điểm đến đã được kiểm chứng cho hàng hóa Việt Nam, đặc biệt tại các thị trường trọng điểm như Singapore, Thái Lan và Malaysia.

Song song với việc mở rộng thị trường, ứng dụng công nghệ được xem là yếu tố quyết định để doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh. Việc ứng dụng các công nghệ như AI, Big Data và IoT sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa vận hành, giảm chi phí, phân tích xu hướng thị trường chính xác và xây dựng chiến lược tiếp cận thông minh, từ đó nâng cao chất lượng sản phẩm để đáp ứng những yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế, bà Lại Việt Anh nhấn mạnh.

Ông Phí Anh Tuấn - Phó Chủ tịch Hội Tin học TP. Hồ Chí Minh nhấn mạnh, trong bối cảnh công nghệ phát triển thần tốc và sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt, đặc biệt đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), chuyển đổi số được xem là "chìa khóa sinh tồn". Từ quản lý kho bãi bằng AI đến giám sát sản xuất bằng robot, công nghệ không chỉ giúp nâng cao năng suất mà còn đảm bảo tiêu chuẩn xanh – sạch, phù hợp với các yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế.

Dù cơ hội rộng mở, theo các chuyên gia, TMĐT xuyên biên giới vẫn đặt ra nhiều thách thức. Doanh nghiệp Việt còn hạn chế về nguồn nhân lực chất lượng cao, thiếu kiến thức về vận hành quốc tế và bảo vệ thương hiệu. Việc xây dựng hệ thống logistics xuyên biên giới, xử lý thanh toán quốc tế và đảm bảo tuân thủ pháp lý cũng là rào cản không nhỏ.

Ngoài ra, tính cạnh tranh toàn cầu ngày càng khốc liệt. Để đứng vững, doanh nghiệp cần không ngừng đổi mới sản phẩm, nâng cao chất lượng và đầu tư xây dựng thương hiệu lâu dài, thay vì chỉ tập trung vào giá rẻ.

Mặt khác, doanh nghiệp cần chủ động thay đổi tư duy: từ xuất khẩu truyền thống sang xuất khẩu số, từ OEM sang D2C, từ gia công sang xây dựng thương hiệu. Khi kết hợp năng lực sản xuất sẵn có với công nghệ và nền tảng toàn cầu, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm TMĐT xuyên biên giới trong khu vực.

Thu Dịu