Thương mại điện tử mở cơ hội phát triển cho HTX vùng dân tộc thiểu số

Với mục tiêu là cánh tay nối dài của HTX đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi nhằm đưa các nông sản đặc trưng của địa phương đến tay người tiêu dùng khắp cả nước, Viện Khoa học Công nghệ và Môi trường, Viện Kinh tế hợp tác (Liên minh HTX Việt Nam) đã phối hợp với Liên minh HTX tỉnh Lai Châu tổ chức các lớp tập huấn nâng cao năng lực vận hành thương mại điện tử cho các thành viên HTX, đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Chú trọng ‘cầm tay chỉ việc’

Từ đây, việc thông tin, phân tích những chính sách hỗ trợ đồng bào, HTX vùng dân tộc thiểu số và miền núi về ứng dụng công nghệ, phát triển kinh tế hàng hóa thông qua Nghị quyết số 09/2019 /NQ-HĐND, Nghị quyết số 13/2019/NQ-HĐND, nghị quyết số 07/2021/NQ-HĐND… đã được trang bị đến các HTX.

Ngoài ra, các học viên còn được hướng dẫn sử dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc và sàn giao dịch nông sản Hoptacxa.vn; giới thiệu cổng thông tin tiêu thụ sản phẩm HTX; xây dựng và phát triển thương hiệu…

Ts Lê Tuấn An, Viện trưởng Viện Khoa học Công nghệ và Môi trường cho rằng việc tổ chức các lớp tập huấn như thế này nếu tiếp tục được duy trì hàng năm sẽ nâng cao kiến thức về chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin trong sản xuất kinh doanh cho các HTX và nông dân ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Lai Châu.

Chuyển đổi số trong HTX, người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi ngày càng được chú trọng.

Ngoài sự hỗ trợ của Viện Khoa học Công nghệ và Môi trường, thời gian qua cũng đã có những lớp đào tạo về chuyển đổi số, ứng dụng thương mại điện tử cho các HTX và nông dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Lai Châu do Liên minh HTX tỉnh phối hợp với Bưu điện tỉnh tổ chức. Thông qua đây, HTX và nông dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã bước đầu nâng cao năng lực quản lý, điều hành HTX, tổ hợp tác về kỹ năng quản trị, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản trị kinh doanh, tham gia thương mại điện tử.

Ông Bùi Xuân Thu, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Lai Châu cho biết cho biết, trong hai năm gần đây, Liên minh HTX tỉnh phối hợp với các đơn vị quản lý ở tỉnh cùng Viện Khoa học và Công nghệ, Viện Kinh tế hợp tác tổ chức nhiều lớp tập huấn, bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyển đổi số, ứng dụng thương mại điện tử cho cán bộ quản lý, thành viên trong HTX. Ngay như quá trình liên kết với Viện Khoa học và Công nghệ, Viện Kinh tế hợp tác đã giúp gần 50 lượt HTX được hỗ trợ tham gia hội chợ trong nước và được trang bị thêm các kiến thức, kỹ năng ứng dụng thương mại điện tử trong bán hàng, tìm kiếm đối tác tiêu thụ sản phẩm.

Ông Bùi Xuân Thu cho rằng việc tập huấn còn có ý nghĩa quan trọng vì đã hỗ trợ trực tiếp các HTX và người dân chụp ảnh, viết thông tin quảng bá, sử dụng hình ảnh, quay video đảm bảo đúng quy định theo hình thức “cầm tay chỉ việc” mang lại hiệu quả cao đối với các HTX và nông dân vùng cao.

Cơ hội phát triển HTX

Lai Châu là địa bàn cư trú lâu đời của 19 dân tộc thiểu số với tỷ lệ gần 85% tổng dân số toàn tỉnh. Tỉnh cũng có 413 HTX và đa số HTX đều có thành viên là đồng bào dân tộc thiểu số.

Trước đây, phần lớn người dân, HTX tại Lai Châu chưa nghĩ về việc ứng dụng thương mại điện tử có thể làm giảm chi phí kinh doanh cho HTX hay việc sử dụng thương mại điện tử trong kinh doanh nông sản có thể giúp họ tiết kiệm được thời gian, hay khoảng cách địa lý.

Vậy nhưng, thông qua việc tuyên truyền, đào tạo, tập huấn và các cuộc vận động HTX ứng dụng các nền tảng số, đến nay, đa số các HTX đã trang bị máy tính để bàn, laptop, điện thoại thông minh, máy tính bảng và được kết nối mạng internet.

Tập huấn cho HTX về thương mại điện tử được chú trọng trong thời gian gần đây.

Theo thống kê của Liên minh HTX tỉnh, khoảng 80% HTX đã sử dụng mạng xã hội, như Facebook, Zalo… tra cứu thông tin, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm. Nhờ đó, năng suất và hiệu quả sản xuất, kinh doanh của các HTX tăng rõ rệt. Hiện tại, doanh thu bình quân của 1 HTX đạt trên 1,2 tỷ đồng. Toàn tỉnh có 39 HTX sở hữu 78/204 sản phẩm OCOP được công nhận; các HTX thu hút, tạo việc làm thường xuyên cho 3.765 lao động với mức thu nhập khoảng 4,5 triệu đồng/người/tháng.

HTX Sâm Lai Châu (TP Lai Châu) chuyên sản xuất kinh doanh sản phẩm sâm, tam thất, dược liệu. Trước đây, các thành viên HTX cũng chỉ đưa sản phẩm lên facebook, zalo theo cách thông thường. Nhưng nhờ được tham gia các lớp tập huấn, các hội thảo về chuyển đổi số, đến nay, các thành viên đã nâng cao được kỹ năng bán hàng online. Sản phẩm của HTX cũng bán trên nhiều sàn trực tuyến hơn, các thành viên cũng biết cách tiếp cận khách hàng, vận dụng kiến thức vào kinh doanh online một cách khác hiệu quả.

Anh Triệu Văn Nải, Giám đốc HTX cho biết, ngay như việc được hướng dẫn về kỹ năng xây dựng kế hoạch bán hàng trên Tiktok shop, cách bán hàng qua video, livestream... đã giúp các HTX quảng bá, kết nối tiêu thụ và xuất khẩu một cách thuận lợi. Đây là đòn bẩy quan trọng, là cơ hội cho HTX phát triển.

Nâng năng lực ứng dụng thương mại điện tử

Tuy nhiên, người dân, HTX ở Lai Châu vẫn đang gặp không ít thách thức trong quá trình ứng dụng thương mại điện tử. Đó là mức độ phủ sóng mạng di động và internet băng thông rộng ở các vùng sâu, vùng xa vẫn chưa triệt để.

Hiện vẫn còn những khu vực "vùng trắng", nơi người dân, HTX không thể tiếp cận được với các dịch vụ số. Ngoài ra, nguồn nhân lực có kỹ năng số tại địa phương vẫn còn thiếu và chưa đáp ứng được yêu cầu trong thời kỳ mới.

Do đó, phần lớn các HTX trên địa bàn tỉnh mong rằng việc thúc đẩy hạ tầng mạng, đảm bảo phủ sóng di động và internet đến từng làng, bản là rất quan trọng đối với quá trình chuyển đổi số, hỗ trợ sản xuất kinh doanh của người dân.

Đi liền với đó, khâu đào tạo kỹ năng số cho người dân, HTX cần tiếp tục đáp ứng tốt vấn đề dễ hiểu, dễ tiếp cận từ đó giúp người dân, HTX ở vùng sâu, vùng xa nắm bắt và thuận lợi hơn trong việc ứng dụng thương mại điện tử.

Ông Phan Văn Ngũ, Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Nông dược Phương Nam (Tân Uyên), cho biết hiện vùng nguyên liệu của HTX do liên kết với người dân ở nhiều nơi nên nằm rải rác. HTX mong muốn được hỗ trợ ứng dụng phần mềm quản lý để thuận lợi trong quá trình theo dõi vùng nguyên liệu, truy xuất nguồn gốc, liên kết với các doanh nghiệp.

“Đặc biệt, việc các cơ quan liên quan của tỉnh, huyện linh hoạt trong thực hiện chính sách ưu đãi, hỗ trợ các HTX về đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực quản lý cho bộ máy HTX trong chuyển đổi số như kỹ năng làm video, kỹ năng livestream… sẽ giúp các HTX tiếp tục lớn mạnh hơn”, ông Phạm văn Ngũ cho biết.

Tùng Lâm