Thương mại hóa UAV dân dụng: Cần vượt qua nhiều rào cản

PGS.TS Hán Trọng Thanh

Phóng viên: Là một chuyên gia hàng đầu về công nghệ không gian, đặc biệt là UAV, ông đánh giá thế nào về tiềm năng ứng dụng của UAV dân sự tại Việt Nam?

PGS.TS Hán Trọng Thanh: Tiềm năng là vô cùng lớn, không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn thế giới. Với sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, chúng ta đang có những cơ hội rất thuận lợi để phát triển và đưa công nghệ này vào cuộc sống. Hiện tại, UAV đã được ứng dụng trong nông nghiệp. Nhưng trong tương lai, chúng ta sẽ thấy chúng xuất hiện nhiều hơn nữa trong các lĩnh vực như trắc địa số, vận chuyển hàng hóa, và nhiều ngành công nghiệp khác.

Phóng viên: Ông vừa nhắc đến nông nghiệp, một trong những thế mạnh của Việt Nam. Cụ thể, UAV đã và đang giúp ích gì cho ngành này và những thách thức nào chúng ta cần vượt qua để phát triển ứng dụng này hơn nữa?

PGS.TS Hán Trọng Thanh: Trong nông nghiệp, đặc biệt là ở những vùng sản xuất lớn như Đồng bằng sông Cửu Long, việc sử dụng UAV để phun thuốc bảo vệ thực vật, thăm dò môi trường là vô cùng hiệu quả và nhanh chóng.

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất hiện nay là vấn đề an toàn và quản lý. Việc điều khiển UAV cần được thực hiện bởi những người có chuyên môn và được đào tạo bài bản. Giống như việc lái ô tô, người vận hành UAV cần phải có chứng chỉ. Hiện tại, Việt Nam vẫn chưa có các chương trình đào tạo và cấp chứng chỉ chính thức, đây là một rào cản lớn.

Ở Nhật Bản, các khóa học này có thể kéo dài từ một đến ba tháng, tùy thuộc vào mức độ chuyên sâu. Đây là điều chúng ta cần học hỏi và triển khai.

Phóng viên: Một vấn đề then chốt khác là sự liên kết giữa các cơ sở nghiên cứu và doanh nghiệp. Trước đây, nhiều nghiên cứu khoa học được nhà nước tài trợ nhưng chưa được ứng dụng rộng rãi. Theo ông, chúng ta cần làm gì để thúc đẩy thương mại hóa các sản phẩm công nghệ, đặc biệt là UAV?

PGS.TS Hán Trọng Thanh: Trước đây, sự kết nối giữa doanh nghiệp và nhà trường chưa thực sự chặt chẽ. Tuy nhiên, với các chính sách hỗ trợ mới của nhà nước, chúng tôi hy vọng sẽ có những mối liên hệ bền vững hơn.

Để biến một sản phẩm nghiên cứu trong phòng thí nghiệm thành một sản phẩm thương mại hóa, chúng ta cần nhiều bước phát triển tiếp theo, bao gồm cả quá trình ươm tạo và thử nghiệm thực tế. Đây là một điểm yếu của Việt Nam hiện nay. Các nhà khoa học có thể thiết kế thành công trong phòng thí nghiệm, nhưng việc đưa ra thử nghiệm ngoài trời lại gặp rất nhiều khó khăn, đặc biệt với các thiết bị hàng không như UAV.

Chúng tôi rất mong chờ những cơ chế, chính sách cởi mở hơn để việc thử nghiệm được dễ dàng hơn, từ đó rút ngắn khoảng cách giữa nghiên cứu và ứng dụng thực tế.

Phóng viên: Là Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Công nghệ Không gian và Dưới nước, ông đánh giá thế nào về nguồn nhân lực công nghệ, đặc biệt là sinh viên kỹ thuật của Đại học Bách Khoa Hà Nội?

PGS.TS Hán Trọng Thanh: Tôi đánh giá rất cao sinh viên các trường đại học, đặc biệt là sinh viên Đại học Bách Khoa. Các bạn có môi trường học tập tốt, được tham gia vào các dự án nghiên cứu cùng các thầy cô ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Chúng tôi cũng có nhiều dự án hợp tác với doanh nghiệp, giúp sinh viên có cơ hội thực hành và tiếp xúc với thực tế.

Các giáo sư nước ngoài khi hợp tác với chúng tôi cũng đánh giá rất cao sinh viên Việt Nam. Nếu như trước đây, điểm yếu của chúng ta là kỹ năng thực hành, thì hiện nay, với cơ sở vật chất được đầu tư mạnh mẽ, vấn đề này đã được cải thiện đáng kể. Nếu có sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa doanh nghiệp và nhà trường, tiềm năng phát triển của các bạn sinh viên sẽ còn lớn hơn rất nhiều.

Phóng viên: Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị đã đặt mục tiêu Việt Nam phải làm chủ không gian vũ trụ. Theo ông, ngoài các chính sách của Nhà nước, chúng ta cần những giải pháp đột phá nào để hiện thực hóa mục tiêu này?

PGS.TS Hán Trọng Thanh: Chúng ta cần biến lời nói thành hành động. Đảng và Nhà nước đã có những chính sách hỗ trợ rất tốt, nhưng điều quan trọng là chúng ta phải tận dụng những chính sách đó và vận dụng vào thực tế. Chúng ta cần có một nền tảng thực lực vững mạnh để tạo ra những bước đột phá trong lĩnh vực khoa học kỹ thuật, đặc biệt là trong lĩnh vực UAV và công nghệ không gian.

Xin cảm ơn ông!

Hồng Hạnh