Thương mại, logistics và cơ hội đầu tư tại Phú Thọ sau hợp nhất

Cơ hội rộng mở

Sau sáp nhập, Phú Thọ hình thành một địa bàn phát triển mới với quy mô dân số, diện tích và mạng lưới sản xuất được tái sắp xếp theo hướng tinh gọn, tập trung. Kinh tế tỉnh tăng tốc rõ nét: GRDP 9 tháng năm 2025 ước tăng 10,22% so với cùng kỳ; tổng mức bán lẻ và doanh thu dịch vụ tiêu dùng vượt trên 200.000 tỷ đồng; thu hút FDI 10 tháng đạt xấp xỉ 1,219 tỷ USD.

Hạ tầng và chất lượng dịch vụ là những yếu tố quyết định để mở rộng cơ hội đầu tư vào địa bàn tỉnh.

Cùng với đó là sự xuất hiện của hàng nghìn doanh nghiệp mới đăng ký hoạt động trong các xã, phường trên khắp địa bàn. Những chuyển động này mở ra bức tranh thương mại – logistics rộng lớn hơn, năng động hơn và giàu tiềm năng hơn.

Sau hợp nhất, các không gian sản xuất - dịch vụ trên địa bàn tỉnh được tổ chức lại theo quy mô phù hợp với điều kiện từng xã, phường. Các vùng ven trục quốc lộ, khu vực lân cận các khu công nghiệp tập trung và vành đai đô thị chính là nơi ghi nhận mức tăng trưởng thương mại mạnh nhất. Nhiều xã có lượng doanh nghiệp tăng nhanh, kéo theo nhu cầu kho chứa, vận tải, giao nhận và logistics chuyên sâu.

Hoạt động thương mại truyền thống vẫn giữ vai trò quan trọng nhưng đã có sự dịch chuyển rõ sang mô hình thương mại hiện đại: trung tâm thương mại, sàn thương mại điện tử nội tỉnh, các chuỗi bán lẻ quy mô lớn. Tại nhiều địa bàn xã, tỷ lệ giao dịch hàng hóa qua nền tảng số tăng mạnh, tạo áp lực lên hạ tầng logistics đầu cuối (last-mile) và nhu cầu xây dựng kho hàng vệ tinh.

Trong lĩnh vực công nghiệp – sản xuất, các doanh nghiệp chế biến, điện tử, linh kiện và thiết bị quang học đang tăng tỷ trọng. Đây là nhóm ngành đòi hỏi độ chính xác cao trong vận tải, kho bãi, đặc biệt là kho lạnh và kho kiểm soát điều kiện. Việc gia tăng loại hình sản xuất này khiến logistics trở thành “điểm tựa” không thể tách rời của chuỗi cung ứng.

Từ thực tiễn trên cho thấy, Phú Thọ bước vào giai đoạn thuận lợi hiếm có nhờ ba yếu tố.

Thứ nhất, quy mô kinh tế mở rộng và tăng trưởng GRDP ổn định giúp tỉnh trở thành thị trường hấp dẫn với các nhà phân phối và nhà cung cấp dịch vụ logistics muốn mở mạng lưới tại miền Bắc. Dòng chảy hàng hóa đang lớn dần từ cơ sở sản xuất tại các xã, phường tới hệ thống thương mại nội tỉnh và vùng Thủ đô.

Thứ hai, FDI tăng mạnh sau hợp nhất thể hiện niềm tin của các nhà đầu tư. Sự xuất hiện các nhà máy, tổ hợp sản xuất quy mô lớn kéo theo nhu cầu logistics quốc tế, dịch vụ cảng cạn, kho ngoại quan và các trung tâm phân phối trung chuyển.

Thứ ba, lợi thế vị trí địa lý khi Phú Thọ nằm trên các hành lang giao thương Bắc – Nam, Đông – Tây; tiếp cận nhanh Hà Nội; kết nối thuận tiện với cảng biển, tuyến đường sắt liên vận. Điều này biến Phú Thọ thành điểm trung chuyển hàng hóa, kho liên kết vùng hoặc trung tâm thu gom – phân phối cho nhiều doanh nghiệp xuất khẩu.

Nhiều xã, phường sau hợp nhất có quỹ đất phù hợp để phát triển kho logistics, khu dịch vụ hậu cần, hoặc điểm tập kết hàng nông sản, hàng xuất khẩu. Đây là ưu thế rõ rệt trong bối cảnh các tỉnh lân cận bắt đầu thiếu quỹ đất sạch cho công nghiệp – logistics.

Thách thức lớn từ áp lực hạ tầng và chất lượng dịch vụ

Đi cùng cơ hội là không ít thách thức, rõ nhất là hạ tầng logistics chưa đồng đều giữa các xã, phường. Một số tuyến đường vẫn chưa đáp ứng tải trọng phương tiện lớn; năng lực bãi đỗ xe, kho tập kết và điểm giao nhận chưa theo kịp nhu cầu ngày càng tăng.

Nguồn nhân lực có kỹ năng vận hành kho thông minh, điều phối vận tải, quản lý dây chuyền lạnh vẫn thiếu. Doanh nghiệp logistics vừa và nhỏ trên địa bàn phần lớn hoạt động truyền thống, chưa áp dụng hệ thống quản trị hiện đại như WMS, TMS, IoT giám sát.

Nhân viên Công ty cổ phần Giao nhận kho vận Mê Linh, phường Phúc Yên kiểm đếm hàng hóa trước khi vận chuyển.

Một thách thức khác là sự cạnh tranh trong khu vực. Các địa phương trong vùng Thủ đô đều đang hình thành các trung tâm logistics, điều này đòi hỏi Phú Thọ phải tạo sự khác biệt về thủ tục, chi phí, tốc độ và chất lượng dịch vụ. Nếu không, chi phí logistics cao sẽ làm giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp.

Thêm vào đó, sự biến động của thị trường quốc tế, giá vận tải biển, thiếu container, rủi ro chuỗi cung ứng toàn cầu vẫn là yếu tố khó lường, tác động trực tiếp đến doanh nghiệp xuất khẩu đặt nhà máy tại Phú Thọ.

Hướng tới “mắt xích” logistics vùng

Như vậy để chuyển từ tiềm năng sang năng lực cạnh tranh thật sự, cần nhiều giải pháp đồng bộ. Việc đầu tiên là phải đầu tư mạnh vào hạ tầng logistics trọng điểm. Cụ thể là tỉnh cần hình thành các khu logistics tập trung tại các vùng có lợi thế, kết nối tốt với trục giao thông chính; phát triển hệ thống kho lạnh, kho ngoại quan, và các trung tâm phân phối cấp vùng.

Tiếp đó, khẩn trương hoàn thiện thể chế, số hóa toàn bộ quy trình quản lý thương mại – logistics. Việc xây dựng một “cổng thông tin logistics Phú Thọ” liên thông dữ liệu giữa các sở, ngành và doanh nghiệp giúp rút ngắn thời gian xử lý thủ tục, tăng khả năng theo dõi hàng hóa theo thời gian thực.

Cùng với đó là phát triển nguồn nhân lực chuyên sâu thông qua liên kết đào tạo với các trường nghề, đại học trong và ngoài tỉnh. Tập trung đào tạo nhân lực logistics ứng dụng công nghệ, đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp FDI và chuỗi cung ứng hiện đại.

Đặc biệt, cần lưu ý chính sách ưu đãi đầu tư có trọng tâm, trọng điểm bởi hạ tầng logistics là lĩnh vực cần vốn lớn, tỉnh nên khuyến khích mô hình PPP, đồng thời dành quỹ đất sạch tại một số xã có vị trí chiến lược để thu hút nhà đầu tư hạ tầng.

Ngoài ra cũng cần nâng cao năng lực thương mại tại chỗ. Các xã, phường cần hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số, thúc đẩy thương mại điện tử, liên kết tiêu thụ sản phẩm đặc sản, hàng nông sản, hàng chế biến sâu; qua đó tạo nguồn hàng ổn định cho hệ thống logistics.

Khi hạ tầng được đầu tư đúng hướng, khi dịch vụ logistics hiện đại lan tỏa từ trung tâm tỉnh xuống từng xã, phường, Phú Thọ sẽ hình thành một hệ sinh thái thương mại – logistics hoàn chỉnh. Không chỉ là nơi đặt nhà máy, tỉnh còn trở thành điểm trung chuyển, phân phối và hỗ trợ chuỗi cung ứng cho toàn vùng trung du, miền núi Bắc Bộ và cả vùng Thủ đô.

Những con số tăng trưởng mạnh mẽ của năm 2025 chỉ là sự khởi đầu. Với tầm nhìn dài hạn, sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền tỉnh và năng lực thích ứng của cộng đồng doanh nghiệp, Phú Thọ đang đứng trước cơ hội lớn để khẳng định vai trò trung tâm kinh tế – logistics của khu vực, nơi các dòng vốn, dòng hàng và dòng dịch vụ hội tụ, kết nối và lan tỏa giá trị mới.

Quang Nam