Thương nhân Trung Quốc tiến thoái lưỡng nan ở Afghanistan

4 năm qua, Yu Yong - thương nhân 48 tuổi - sinh sống bằng nghề kinh doanh đá quý, vật tư y tế và văn phòng phẩm tại Kabul, thủ đô của Afghanistan. Yu dự định sẽ ở lại đây lâu dài.

Tuy nhiên, trong bối cảnh hỗn loạn càn quét các quốc gia Trung Á và nỗi sợ hãi trước sự trở lại của đạo luật Sharia, Yu đang cân nhắc những rủi ro sẽ gặp phải khi ở lại đây. “Về cơ bản, công việc kinh doanh đang bị ngưng trệ”, ông nói với South China Morning Post.

Theo Yu, ngay sau khi Taliban nắm quyền kiểm soát Kabul, các chiến binh thuộc phiến quân đã trấn an các chủ doanh nghiệp Trung Quốc, đưa cho họ tài liệu chứng nhận hoạt động của Taliban là hợp pháp và được bảo vệ.

“Hiện tại, có vẻ như Taliban thực hiện khá tốt các chính sách họ tuyên bố. Nhưng, thật khó để khẳng định điều này sẽ kéo dài trong bao lâu”, ông nghi hoặc.

Tương tự, Yu Minghui - Giám đốc Ủy ban Xúc tiến Thương mại và Kinh tế Ả Rập Trung Quốc - cho biết “chỉ huy khu của Taliban đã đến thăm chúng tôi tại Phố người Hoa ở Kabul, khẳng định sẽ sẵn sàng giúp đỡ nếu gặp bất kỳ khó khăn nào”.

Khu phố người Hoa ở Kabul, Afghanistan. Ảnh: Yicai Global.

Dù vậy, những biến động xảy ra tại Afghanistan có tác động rất lớn đến các doanh nghiệp Trung Quốc. Hiện tại, các cửa hàng buộc phải đóng cửa để “tránh xảy ra tình trạng cướp bóc trong bối cảnh hỗn loạn”. “Các quy tắc kinh doanh trước đây đều bị phá vỡ”, Minghui nhận xét.

Dù Taliban đang tìm cách thể hiện giọng điệu ôn hòa, phân biệt với cách tiếp cận cứng rắn ở 2 thập kỷ trước, động thái đó mới chỉ mang tính ngắn hạn. Tương lai của những doanh nhân Trung Quốc tại Afghanistan phụ thuộc vào các yếu tố dài hạn.

Đối với Yu Yong và những doanh nhân khác, một câu hỏi lớn cần chú trọng là liệu Trung Quốc có công nhận nhóm chiến binh này hay không. “Nếu Trung Quốc không công nhận, chúng tôi sẽ phải rời đi”, Yu Yong nhận định.

Hiện, Bắc Kinh chưa đưa ra tuyên bố nào về Taliban nhưng vẫn tiếp tục tiếp cận các đại diện của nhóm chiến binh này.

Ngày 24/8, một phái đoàn Taliban đã gặp Wang Yu - đại sứ Trung Quốc tại Kabul. Ngoài ra, khi hầu hết quốc gia đã sơ tán nhân viên ngoại giao, Trung Quốc là một trong số ít các quốc gia vẫn mở cửa đại sứ quán.

Ngày 26/8, Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết quốc gia này sẵn sàng hỗ trợ công cuộc tái thiết Afghanistan và thúc đẩy đà phát triển đất nước.

Phát ngôn viên Gao Feng từ Bộ Thương mại Trung Quốc chỉ ra trong nửa đầu năm nay, kim ngạch thương mại giữa Trung Quốc và Afghanistan đạt hơn 300 triệu USD, tăng 44% so với cùng kỳ năm ngoái. Tính đến cuối tháng 6, Trung Quốc đã đầu tư tổng 430 triệu USD vào Afghanistan.

Dù tình hình còn hỗn loạn, giới doanh nhân Trung Quốc dường như lạc quan về công cuộc tái thiết Afghanistan thời kỳ hậu chiến.

“Có vô số cơ hội kinh doanh ở một đất nước giai đoạn sau chiến tranh. Nổi bật nhất là hoạt động khai thác mỏ”, Yu Yong nói. Đồng thời, nếu Trung Quốc công nhận chế độ Taliban, ông khẳng định sẽ mở rộng kinh doanh tại Afghanistan.

Linh Đỗ