Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp thẩm tra sơ bộ dự án Luật Dẫn độ

Tham dự có: Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp; đại diện Thường trực Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội; đại diện lãnh đạo Bộ Công an, Bộ Tư pháp, Bộ Quốc phòng, Bộ Ngoại giao, Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao…

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Mai Thị Phương Hoa phát biểu. Ảnh: Nghĩa Đức

Theo Tờ trình tóm tắt dự án Luật, qua hơn 15 năm triển khai thực hiện Luật Tương trợ tư pháp năm 2007, quy định về dẫn độ trong Luật Tương trợ tư pháp năm 2007 đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập.

Trong đó, Luật Tương trợ tư pháp điều chỉnh chung cả 4 lĩnh vực dân sự, hình sự, dẫn độ và chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù nhưng mỗi lĩnh vực lại có đối tượng, phạm vi điều chỉnh với tính chất đặc thù riêng, mục đích và tính chất, nguyên tắc hợp tác khác nhau. Chủ thể yêu cầu, chủ thể thực hiện, trình tự, thủ tục, thời gian thực hiện các yêu cầu tương trợ tư pháp trong từng lĩnh vực hoàn toàn độc lập và khác nhau.

Một số quy định của Luật Tương trợ tư pháp không còn phù hợp với các luật mới trong lĩnh vực tư pháp được Quốc hội ban hành trong thời gian qua khiến Luật Tương trợ tư pháp còn thiếu gắn kết và chưa đồng bộ với pháp luật trong nước, làm ảnh hưởng không nhỏ đến việc giải quyết kịp thời các vụ dẫn độ…

ĐBQH hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Nguyễn Công Long phát biểu. Ảnh: Nghĩa Đức

Tờ trình cho biết, việc xây dựng Luật Dẫn độ nhằm hoàn thiện pháp luật về dẫn độ theo hướng đồng bộ, hiện đại, bảo đảm chặt chẽ, khả thi, phù hợp với thông lệ quốc tế cũng như việc truy bắt các đối tượng thực hiện hành vi phạm tội bỏ trốn ra nước ngoài; bảo vệ sự tôn nghiêm của pháp luật, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả và bảo đảm mục tiêu quản lý nhà nước trong lĩnh vực dẫn độ; tạo nền tảng cho việc ký kết và thực hiện các điều ước quốc tế về dẫn độ.

Về phạm vi điều chỉnh, dự thảo Luật quy định nguyên tắc, thẩm quyền, điều kiện, trình tự, thủ tục thực hiện dẫn độ và trách nhiệm của các cơ quan nhà nước của Việt Nam trong dẫn độ.

Về đối tượng áp dụng, dự thảo Luật áp dụng đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân Việt Nam.

Cho ý kiến về dự án Luật, Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành với sự cần thiết xây dựng Luật Dẫn độ và nhận thấy, dự án Luật đã được cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, chuẩn bị nghiêm túc, kỹ lưỡng. Các tài liệu trong hồ sơ dự án Luật đã đầy đủ theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 và được gửi đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội đúng thời hạn, đủ điều kiện để thẩm tra và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét.

Đại diện Bộ Công an phát biểu. Ảnh: Nghĩa Đức

Bên cạnh đó, do hiện nay các cơ quan đang triển khai nghiên cứu, tiếp tục thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy theo yêu cầu của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, vì vậy, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo bám sát các dự án Luật có liên quan được Chính phủ, Tòa án Nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao trình trong thời gian tới để kịp thời điều chỉnh trong dự thảo Luật, bảo đảm đồng bộ, hiệu quả về chính sách và tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

Đồng thời, đề nghị tiếp tục rà soát kỹ các quy định của dự thảo Luật với 3 dự thảo Luật cũng được tách ra từ Luật Tương trợ tư pháp để bảo đảm tính đồng bộ, tương thích giữa các đạo luật khi được ban hành vào cùng một kỳ họp Quốc hội.

Nhất trí với sự cần thiết của dự án Luật, các đại biểu cho rằng, việc ban hành Luật Dẫn độ là phù hợp với chủ trương, chính sách Đảng, Nhà nước nhằm đẩy mạnh chiến lược hoàn thiện pháp luật, cải cách tư pháp và tăng cường hội nhập quốc tế nói chung cũng như lĩnh vực dẫn độ nói riêng.

Cơ bản nhất trí với bố cục, phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật, các ý kiến cũng cho rằng, cần có các quy định cụ thể về trình tự, thủ tục liên quan đến bảo đảm quyền con người, tố tụng tư pháp trong dự thảo Luật.

Tại phiên họp, các đại biểu đã cho ý kiến về một số nội dung cụ thể của dự thảo Luật như: thông báo không thi hành hình phạt tử hình đối với người bị yêu cầu dẫn độ; trình tự, thủ tục bắt người trong trường hợp khẩn cấp để dẫn độ; xem xét yêu cầu dẫn độ của nhiều người đối với một người.

Thanh Chi