Thủy điện An Khê – Ka Nak góp phần đảm bảo an ninh năng lượng và điều tiết nước

Trong đó, Nhà máy Thủy điện Ka Nak gồm 2 tổ máy, công suất mỗi tổ máy 6,5MW, hồ chứa có dung tích 313,7 triệu m³; Nhà máy Thủy điện An Khê gồm 2 tổ máy, công suất mỗi tổ máy 80MW, hồ chứa có dung tích 15,9 triệu m³. Ngoài nhiệm vụ phát điện lên lưới điện Quốc Gia, nhà máy thủy điện An Khê và nhà máy thủy điện Ka Nak còn có nhiệm vụ quan trọng là đảm nhận vai trò điều tiết nước, bổ sung nguồn nước sinh hoạt, tưới tiêu vào mùa khô và cắt giảm lũ vào mùa mưa cho vùng hạ du.

Trong những năm qua, AKKN luôn chủ động xây dựng kế hoạch cụ thể, tăng cường công tác kiểm tra, củng cố thiết bị, triển khai thực hiện các giải pháp đảm bảo nâng cao độ tin cậy vận hành, nâng cao khả năng phát điện, đảm bảo các tổ máy vận hành an toàn, ổn định. AKKN luôn tuân thủ đúng quy định của Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Ba được Thủ tướng Chính phủ ban hành kèm theo Quyết định số 878/QĐ-TTg ngày 18/7/2018 và Quy trình vận hành hồ chứa Thủy điện An Khê – Ka Nak được Bộ Công Thương ban hành theo Quyết định số 67/QĐ-BCT ngày 20/01/2022.

Hồ Thủy Điện An Khê

Tính đến nay, Công ty đã sản xuất cung ứng hơn 8 tỷ kWh điện năng cho hệ thống điện quốc gia, trong đó, giai đoạn 2021-2024, Công ty đã sản xuất gần 3,5 tỷ kWh điện. Riêng đầu năm 2025, mặc dù trải qua nhiều khó khăn thử thách, nhất là điều kiện thủy văn không thuận lợi nhưng AKKN vẫn sản xuất được 170 triệu kWh, góp phần quan trọng vào công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Với các giải pháp an toàn, hiệu quả trong vận hành, sản xuất điện, AKKN phấn đấu hoàn thành 100% sản lượng điện sản xuất năm 2025 do EVNGENCO2 giao, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng, đáp ứng nguồn lực phát triển kinh tế – xã hội cho địa phương, khu vực miền Trung – Tây Nguyên và cả nước.

Hiện nay, khu vực Bình Định và Gia Lai (nay là tỉnh Gia Lai) đang cao điểm mùa khô, thời tiết khô hạn kéo dài. Trước thực trạng đó AKKN đã chủ động phối hợp với Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và thị trường điện Quốc gia (NSMO), cùng chính quyền địa phương, các cơ quan chức năng liên quan triển khai, thực hiện kế hoạch vận hành linh hoạt, điều tiết nước khoa học, hợp lý, đảm bảo hài hòa nguồn nước tưới tiêu, sản xuất và sinh hoạt cho bà con nhân dân địa phương vùng hạ du. Đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng được AKKN ưu tiên đặt lên hàng đầu.

Tổ máy H1 và H2 Nhà máy Thủy điện Ka Nak

Phát huy tốt vai trò chống hạn

Vào mùa khô, Thủy điện AKKN điều tiết nước để duy trì dòng chảy ổn định, đảm bảo môi trường và cung cấp nước cho sản xuất nông nghiệp ở khu vực hạ du sông Ba và nhánh Thượng Sơn thuộc hạ du sông Kôn. Cụ thể, nước sau khi cấp đến hồ An Khê thì có hai nhiệm vụ, một là cấp nước cho nhà máy An Khê phát điện và sau khi qua tổ máy thì cấp nước ra hạ du kênh Thượng Sơn, bổ sung nguồn nước tưới tiêu, sản xuất nông nghiệp, hai là nước được điều tiết qua tràn An Khê với dòng chảy tối thiểu theo Quy trình liên hồ chứa trên lưu vực sông Ba số 878/QĐ-TTg, ngày 18/7/2018 và theo sự chỉ đạo của các cấp để cấp nước cho hạ lưu sông Ba.

Trong những tháng đầu năm 2025 tình hình thủy văn khu vực Miền Trung và Tây Nguyên diễn biến rất phức tạp, tình trạng khô hạn và nắng nóng kéo dài trên diện rộng, lưu lượng nước về hồ Ka Nak thấp. Tuy nhiên, nhờ sự tích cực, chủ động tích trữ nước từ cuối mùa mưa 2024 nên AKKN đã đảm bảo được nguồn nước trong các hồ chứa để điều tiết, vận hành phát điện các nhà máy, đảm bảo tốt khả năng cấp nước đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp, phòng chống hạn hán, góp phần cải thiện môi trường cho vùng hạ du.

Toàn cảnh Hồ An Khê và Đập tràn An Khê

Đảm bảo an toàn cho vùng hạ du

Trong mùa lũ, cụm hồ Thủy điện An Khê – Ka Nak đã vận hành hiệu quả, phát huy tốt vai trò cắt, giảm lũ cho hạ du, cụ thể:

Công ty luôn theo dõi sát diễn biến thời tiết, tình hình mưa lũ, phối hợp chặt chẽ với cơ quan dự báo khí tượng thủy văn để chủ động phương án vận hành điều tiết lũ, báo cáo kịp thời đến Ban chỉ huy PCTT & TKCN tỉnh Gia Lai chỉ đạo công tác vận hành điều tiết hồ chứa. Luôn luôn tuân thủ cao trình mực nước đón lũ để sẵn sàng cho nhiệm vụ vận hành điều tiết cắt, giảm lũ cho vùng hạ du.

Trước mùa mưa lũ, Công ty phối hợp với chính quyền địa phương thực hiện kiểm tra, rà soát hành lang thoát lũ, duy tu bảo dưỡng hệ thống cảnh báo lũ lụt ở vùng hạ du đập, tổ chức diễn tập công tác PCTT & TKCN, tuyên truyền cho bà con hiệu lệnh điều tiết lũ, các tình huống ứng phó thiên tai lũ lụt.

Như vậy cho thấy, hồ thủy điện An Khê - Ka Nak đã phát huy tốt vai trò cắt giảm lũ và chống hạn cho vùng hạ du sông Ba; đồng thời bổ sung nguồn nước tưới tiêu cho kênh Thượng Sơn.

Sông Ba cấp nước cho hai nhà máy An Khê và Ka nạ

Mục tiêu và là nhiệm vụ trọng tâm của AKKN là thực hiện tốt “mục tiêu kép”, vừa đảm bảo cung cấp điện an toàn, liên tục, ổn định, vừa đảm bảo công tác điều tiết hồ chứa góp phần tham gia cắt giảm lũ trong mùa mưa, cung cấp nước cho sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt cho nhân dân vùng hạ du sông Ba và vùng Thượng Sơn trong mùa khô góp phần phát triển kinh tế xã hội.

CTV Huệ Minh/VOV.VN