Thụy Điển có nữ thủ tướng đầu tiên trong lịch sử

Cuộc bỏ phiếu diễn ra vài giờ sau khi chính phủ và Đảng Cánh tả đạt được một thỏa thuận đối với sự ủng hộ đối với bà.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Thụy Điển Magdalena Andersson có bài phát biểu sau khi được bầu làm lãnh đạo đảng của Đảng Dân chủ Xã hội tại đại hội của đảng, ở Gothenburg, Thụy Điển, ngày 4 tháng 11 năm 2021 - Ảnh: Reuters

Trước đó, bà Andersson là bộ trưởng tài chính và được bầu làm chủ tịch Đảng Dân chủ Xã hội vào đầu tháng này. Cuối ngày thứ Ba (23/11), bà đã đạt được một thỏa thuận với Đảng Cánh tả về việc tăng lương hưu để đổi lấy sự ủng hộ của đảng này trong cuộc bỏ phiếu hôm thứ Tư (24/11) tại quốc hội.

Bà Andersson, 54 tuổi, nói với đài truyền hình công cộng SVT rằng thỏa thuận sẽ "củng cố tài chính của những người hưu trí nghèo nhất". Trong khi đó, lãnh đạo Đảng Cánh tả Nooshi Dadgostar cho biết trên đài phát thanh Thụy Điển, "Chúng tôi sẽ không phủ quyết Andersson".

Bà Andersson đã có được hỗ trợ lớn từ đối tác liên minh của Đảng Dân chủ Xã hội là đảng Xanh, nhưng đảng Trung tâm mới là chìa khóa dẫn đến chiến thắng của bà Andersson.

Ngay trước cuộc bỏ phiếu, Đảng Trung tâm đã nói rằng họ sẽ bỏ phiếu trắng thay vì phản đối, tạo điều kiện để bà Andersson chiến thắng. Bà Annie Loof, lãnh đạo Đảng Trung tâm, cho biết, "Chúng tôi sẽ không trao quyền lực cho chính phủ của Đảng Dân chủ Thụy Điển".

Tuy nhiên, Đảng Trung tâm thích một chính phủ thiên tả hơn là một chính phủ cánh hữu cần sự ủng hộ của các đảng viên Dân chủ Thụy Điển theo chủ nghĩa dân túy, chống nhập cư. Với việc Đảng Trung tâm bỏ phiếu trắng trong cuộc bỏ phiếu bầu thủ tướng hôm thứ Tư (24/11), bà Andersson đã được đảm bảo ngồi vào vị trí thủ tướng.

Bà Andersson được bầu với 117 thành viên quốc hội bỏ phiếu ủng hộ, 174 phiếu chống và 57 phiếu trắng. Trong hệ thống nghị viện của Thụy Điển, sự ủng hộ của đa số không bắt buộc để được bầu làm thủ tướng, thay vào đó ứng cử viên cần không có đa số tuyệt đối hoặc có ít hơn 175 nghị sĩ phản đối họ.

Tuy nhiên, lãnh đạo đảng Trung Tâm Annie Loof cho biết bà sẽ không ủng hộ khoản ngân sách mới được đề xuất. Bà nói rằng liên minh của liên minh thiểu số với Đảng Cánh tả đã "kéo chính phủ về phía cánh tả xa hơn".

Quyết định này đã đặt bà Andersson vào một tình thế khó khăn, vì thủ tướng mới nhậm chức đã phải đối mặt với các câu hỏi về mức độ hiệu quả mà liên minh của bà sẽ có thể điều hành và các điều khoản của ai. Bà Andersson nói rằng bà sẽ không từ chức thủ tướng nếu ngân sách của phe đối lập được thông qua.

Ba đảng đối lập đưa ra một ngân sách chung có thể giành được sự ủng hộ của quốc hội và tân thủ tướng Andersson sau đó được cho là sẽ thực hiện điều đó.

Cựu Thủ tướng Carl Bildt nói trên Twitter rằng đó là "một ngày đầy biến động" trong chính trường quốc gia Thụy Điển.

Thủ tướng sắp mãn nhiệm của đất nước, Stefan Lofven, đã từ chức vào ngày 10 tháng 11 sau bảy năm tại vị sau khi thất bại trong cuộc bỏ phiếu tín nhiệm của quốc hội. Cả ông Lofven và bà Andersson đều là đảng viên Đảng Dân chủ Xã hội.

Nguyễn Hoàng (Theo Reuters)