Thụy Điển đang cân nhắc bán tiêm kích Gripen cho Ukraine
Tại triển lãm quốc phòng MSPO 2025 ở Kielce, Bộ trưởng Quốc phòng Thụy Điển Pål Jonson khẳng định Stockholm sẵn lòng cung cấp máy bay chiến đấu JAS 39 Gripen cho Ukraine.
Tuy nhiên Thụy Điển cũng nhấn mạnh rằng việc chuyển giao phiên bản hiện đại nhất JAS 39E Gripen chỉ có thể được thực hiện "trong dài hạn” và chỉ sau khi xung đột Ukraine- Nga kết thúc
Chiến đấu cơ JAS 39 Gripen nổi bật là loại chiến đấu cơ đa nhiệm có khả năng đạt tốc độ Mach 2, trang bị radar tiên tiến, hệ thống tác chiến điện tử hiện đại và tương thích với vũ khí chuẩn NATO.
Phiên bản JAS 39E Gripen, đang phục vụ tại Thụy Điển và Brazil, được trang bị động cơ General Electric F414G với lực đẩy mạnh mẽ.
Chúng được trang bị radar mảng pha điện tử chủ động ES-05 Raven AESA với góc quan sát lên đến 200°.
Ngoài ra tiêm kích còn được trang bị hệ thống IRST Skyward-G và kiến trúc điện tử mở có khả năng nâng cấp nhanh phần mềm/nguyên lý tác chiến.
JAS 39E Gripen còn tích hợp hệ thống gây nhiễu DRFM, mồi bẫy kéo, và khả năng chiến đấu bền bỉ với vũ khí phong phú.
Chiến đấu cơ được trang bị tên lửa Meteor, AMRAAM, IRIS-T, AIM-9X, bom dẫn đường GBU-39, tên lửa hành trình Taurus, cùng pháo BK-27 27 mm.
Trong khi đó, JAS 39C/D Gripen - mẫu cũ hơn nhưng vẫn rất đáng gờm - sử dụng động cơ Volvo RM12, đạt Mach 2, bán kính chiến đấu khoảng 800 km.
Máy bay trang bị radar PS-05/A, tương thích với vũ khí như Meteor, AMRAAM, và bom laser dẫn đường.
Điểm đáng chú ý là khả năng cất hạ cánh từ đường băng ngắn chỉ khoảng 800 m
Nếu dùng JAS 39 Gripen tại Ukraine, ưu thế nổi bật là khả năng triển khai rộng, tái cung cấp nhanh, chi phí bay thấp (chỉ khoảng 4.700 USD/giờ bay cho Gripen C/D, so với hơn 20.000 USD cho F-16).
JAS 39 Gripen còn có khả năng tích hợp thông tin qua datalink (Link 16) và tác chiến điện tử hiệu quả giúp né và vô hiệu hóa phòng không đối phương.
Về chính sách, Thụy Điển chỉ chuyển giao phiên bản JAS 39E Gripen sau khi kết thúc chiến tranh và phải theo lộ trình tái thiết không quân theo chuẩn NATO.
Trong khi với phiên bản JAS 39C/D Gripen Thụy Điển có thể hỗ trợ Ukraine sớm hơn, nhưng NATO khuyến nghị nên thực hiện theo từng giai đoạn để tránh quá tải hệ thống huấn luyện.
