Thủy điện Trung Sơn tìm các giải pháp vận hành hồ chứa, phát điện hiệu quả

Hồ Thủy điện Trung Sơn vận hành theo Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Mã được Thủ tướng chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 214/QĐ-TTg ngày 13/02/2018. Hồ nằm trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, Sơn La, có mực nước dâng bình thường ở cao trình 160m, mực nước chết ở cao trình 150m. Với dung tích toàn bộ 348,5 triệu m3, dung tích phòng lũ thường xuyên 112 triệu m3. Nhà máy Thủy điện Trung Sơn có công suất lắp máy 260MW với 4 tổ máy, điện lượng trung bình năm (Eo) khoảng 1 tỷ kWh. Nhà máy được đưa vào vận hành tổ máy số 1 từ tháng 2/2017 và vận hành toàn bộ 4 tổ máy vào tháng 6/2017.

Việc vận hành hồ chứa Thủy điện Trung Sơn trên nguyên tắc đảm bảo an toàn công trình, an toàn chống lũ cho hạ du, đảm bảo dòng chảy tối thiểu trên sông; vừa phục vụ nhu cầu sử dụng nước ở hạ du đồng thời vẫn phải phát điện hiệu quả.

Hồ chứa Thủy điện Trung Sơn dưới mực nước chết 150m (tháng 4/2023).

Dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho biết, ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, nguy cơ thiếu hụt nguồn nước đến cuối mùa cạn năm 2023. Thực tế ảnh hưởng của tình hình thủy văn bất lợi từ cuối năm 2022, đến đầu năm 2023, mực nước hồ Thủy điện Trung Sơn chỉ tích được lên 156.81m, thấp hơn mực nước dâng bình thường là 3.19m và thấp hơn mực nước tối thiểu của Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực Sông Mã là 0.69m. Lưu lượng nước về hồ tiếp tục giảm thấp (tần suất nước về tháng 01 chỉ khoảng 94%, tháng 2 - 98%, tháng 3 - 97%, tháng 4 - 99,96%, tháng 5 - 99,9%; tháng 6 - 90%).

Mặc khác để đáp ứng nhu cầu sử dụng nước của hạ du trong các tháng 3-5/2023 (phục vụ bơm tưới cho vụ lúa chiêm xuân 2023 của tỉnh Thanh Hóa) và huy động cao của hệ thống điện quốc gia cho mùa cao điểm nắng nóng nên tính đến ngày 30/04/2023, mực nước hồ Thủy điện Trung Sơn đã giảm xuống chỉ còn 146 m (thấp hơn mực nước chết 4 m, thấp hơn mực nước tối thiểu của Quy trình vận hành liên hồ là 4,7m).

Khó khăn về nguồn nước trong mùa cạn năm 2022 -2023 là thách thức lớn đối với Thủy điện Trung Sơn khi vừa phải vận hành an toàn, đảm bảo nước cho hạ du và phát điện hiệu quả theo huy động của Hệ thống.

Thủy điện Trung Sơn đã chủ động theo dõi tình hình thủy văn, lượng mưa trong lưu vực hồ chứa để nắm bắt và dự báo lưu lượng nước về. Đồng thời đơn vị cũng phối hợp chặt chẽ, thông tin thường xuyên đến Cục Quản lý Tài nguyên nước, Sở Tài nguyên và Môi trường Thanh Hóa, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thanh Hóa để có các phương án tích nước, dự phòng cấp nước và phát điện một cách hiệu quả, giảm thiểu nguy cơ thiếu nước cho các mục đích dân sinh, kinh tế của khu vực hạ du hồ chứa.

Từ đầu tháng 6/2023 đến tháng 7/2023, Khu vực Bắc Trung Bộ và vùng lưu vực hồ chứa thủy điện Trung Sơn đã có mưa vừa (16-50mm/24h) đến mưa to (50-100mm/24h) nên lưu lượng nước về hồ chứa thủy điện Trung Sơn được cải thiện đáng kể, giúp Công ty giảm bớt sự căng thẳng trong vận hành.

Tuy nhiên, Thủy điện Trung Sơn cho biết vẫn phát điện kết hợp xả nước theo đúng Quy trình vận hành liên hồ chứa, đồng thời chủ động tích nước hồ dần lên mực nước dâng bình thường ở cao trình 160m (ngày 5/7/2023 mực nước hồ đạt 155,5m cao hơn mực nước chết 5,5m) để dự phòng cấp nước cho hạ du cho thời gian còn lại của mùa cạn năm 2023 được dự báo sẽ tiếp tục khô hạn.

Trung Sinh, Đình Hải