Tiềm ẩn nhiều nguy cơ cháy nổ từ đốt rác tự phát

Người dân đốt rác gây cháy lan sang bãi cỏ khô

Trong thực tế, tình trạng đốt cỏ, đốt rác bừa bãi, không kiểm soát, đang diễn ra khá phổ biến, đe dọa sự an toàn của các khu dân cư, cơ sở sản xuất, kinh doanh. Tại các khu dân cư, việc người dân tự ý xử lý rác thải bằng cách đốt, thiêu hủy rác là rất phổ biến. Theo ghi nhận của phóng viên, ở những khu vực trống như bãi đất, đất dự án, đất nông nghiệp để hoang, dọc bờ đê… là những nơi thường xuyên xảy ra việc đốt rác, đốt cỏ bữa bãi.

Pháp luật quy định về quy trình xử lý rác thải phải được thực hiện đúng cách và tuân theo những trình tự bắt buộc để nhằm đảm bảo vệ sinh an toàn môi trường, không làm ảnh hưởng, gây ô nhiễm môi trường xung quanh. Việc tự ý đốt rác thải, đốt cỏ là rất nguy hiểm khi người dân không ý thức hết được quy trình phòng cháy chữa cháy, có thể dẫn đến mất kiểm soát ngọn lửa và gây ra những hậu quả đáng tiếc.Bởi chỉ vì một phút bất cẩn trong việc đốt rác, đốt cỏ dưới nắng nóng 40 độ C, nhất là trong mùa hanh khô, sẽ gây ra những hậu quả khôn lường.

Người dân đốt rác cháy lan ra bãi cỏ trong khu đô thị Xuân Phương, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội.

Gần đây nhất, vào trưa ngày 01/9/2020 đã xảy ra cháy bãi cỏ trong khu đô thị Xuân Phương, quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội. Đội Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ – Công an quận Nam Từ Liêm đã kịp thời triển khai lực lượng chữa cháy đến hiện trường, tổ chức chữa cháy, ngăn không để cháy lan sang khu dân cư, kho, xưởng sản xuất.

Nguyên nhân được xác định là do người dân đốt rác gây cháy lan sang bãi cỏ khô. Tại khu vực này, những dự án đang được xây dựng với nhiều cỏ khô mọc hoang tại các khu đất trống nên khi xảy ra cháy những đám cỏ khô sẽ cháy lan rất nhanh, tạo thành đám cháy lớn. Nếu không được phát hiện kịp thời sẽ gây hậu quả nghiêm trọng về tính mạng, tài sản, môi trường, sức khỏe cộng đồng, tình hình an ninh trật tự và an toàn xã hội.

Anh Nguyễn Văn Dương (Hoàng Mai, Hà Nội) phản ánh: Hành vi đốt cỏ, rác bừa bãi mà không kiểm soát, vô trách nhiệm với cộng đồng là hành vi xấu, đáng lên án. Tôi hay đi qua đoạn đê Nguyễn Khoái (Hai Bà Trưng, Hà Nội) thấy tình trạng đốt cỏ, rác thường xuyên xảy ra. Nguyên nhân chủ yếu là do người dân tự đốt cỏ hoang bởi lo sợ dịch bệnh từ muỗi, rắn rết hay mùi hôi từ rác thải chất lâu ngày gây mất vệ sinh môi trường nên thường chất thành đống để đốt nhưng không kiểm tra, kiểm soát mà lơ là hay tự ý bỏ đi.

Từ những đám cháy nhỏ có thể gây cháy lan, cháy lớn vào khu dân cư gây những hậu quả khó lường. Vụ đốt rác gây cháy rừng nghiêm trọng tại huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh) năm 2019 khi thiêu cháy khoảng 50ha rừng thông phòng hộ là bài học đắt giá về sự bất cẩn trong việc sử dụng lửa tại các khu vực có nguy cơ cháy rừng cao.

Cần sự vào cuộc đồng bộ từ chính quyền và người dân

Thực tế tại nhiều địa phương trong cả nước, tình trạng người dân đốt cỏ, đốt rác bừa bãi, hút thuốc lá bừa bãi, vi phạm các quy định về phòng cháy chữa cháy vẫn đang diễn ra khá phổ biến, đe dọa sự an toàn của các khu dân cư, rừng phòng hộ, các đơn vị, doanh nghiệp. Để ngăn chặn và hạn chế các vụ cháy và thiệt hại do cháy gây ra xuất phát từ nguyên nhân do đốt rác, đốt cỏ cần phải có sự vào cuộc đồng bộ từ chính quyền và người dân.

Ủy ban nhân dân các phường cần tăng cường tuyên truyền trên hệ thống loa phát thanh của phường về việc quản lý, xử lý rác thải, đảm bảo an toàn phòng cháy và chữa cháy để nâng cao nhận thức trong cộng đồng dân cư. Đối với người dân, cần thực hiện tốt việc đổ rác đúng nơi quy định, không vứt rác thải bừa bãi; các rác thải là nguồn nhiệt có nguy cơ phát sinh cháy như than tổ ong, than hoa, tro vàng mã còn tàn lửa…

Trước vụ cháy xảy ra trong khu đô thị Xuân Phương, quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội, Công an quận Nam Từ Liêm đã đề nghị Ủy ban nhân dân các phường: Cần tăng cường giám sát các bãi rác tập trung, tiến hành rà soát các bãi rác tự phát trên địa bàn, khu dân cư; tăng cường quản lý, xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường theo Nghị định 155/2016/NĐ-CP ngày 18/11/2016 của Chính phủ đối với việc xử lý rác thải; chỉ đạo các tổ dân phố giám sát việc dọn dẹp hàng ngày tại nơi tập kết rác thải, niêm yết biển cấm đốt rác; nhắc nhở các người dân sinh sống quản lý chặt chẽ nguồn lửa, nguồn nhiệt, không đốt rác bừa bãi.Đối với các khu đất trống (đất dự án, đất nông nghiệp để hoang…) cần có biện pháp đề phòng, ngăn cách với các cơ sở sản xuất, khu dân cư và chủ động dọn dẹp, tránh để tình trạng đốt cỏ khô, rác gây cháy lan, cháy lớn.

Song song với đó, Ủy ban nhân dân các phường cần tăng cường tuyên truyền trên hệ thống loa phát thanh của phường về việc quản lý, xử lý rác thải, đảm bảo an toàn phòng cháy và chữa cháy để nâng cao nhận thức trong cộng đồng dân cư. Đối với người dân, cần thực hiện tốt việc đổ rác đúng nơi quy định, không vứt rác thải bừa bãi; các rác thải là nguồn nhiệt có nguy cơ phát sinh cháy như than tổ ong, than hoa, tro vàng mã còn tàn lửa… cần được tưới nước để không còn nguồn nhiệt có thể gây cháy tại nơi tập kết rác.

Người dân cũng không được tự ý đốt cỏ, đốt rác kể cả trong khuôn viên của gia đình. Trường hợp đặc biệt khi cần đốt cỏ, đốt rác phải bố trí ở không gian trống trải, thông thoáng trong điều kiện không có gió, có biện pháp đề phòng cháy lan; cử người trông coi ngọn lửa và chuẩn bị phương tiện chữa cháy đi kèm (bình chữa cháy, xô nước…) trong suốt quá trình cháy, dập tàn tro khi kết thúc.Khi phát hiện ra hành vi đốt cỏ, đốt rác cần báo ngay cho chính quyền địa phương gần nhất; kịp thời báo cho lực lượng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ theo số máy 114 nếu đám cháy có nguy cơ gây cháy lan ảnh hưởng đến cơ quan, doanh nghiệp, hộ gia đình.

Bên cạnh chính quyền và lực lượng chức năng, công tác phòng chống cháy nổ cũng được Liên đoàn Lao động quận Nam Từ Liêm chú trọng triển khai. Chủ tịch Liên đoàn Lao động quận Nam Từ Liêm Lê Thị Kim Điệp cho biết, thời gian qua, Liên đoàn Lao động quận đã tích cực đẩy mạnh tuyên truyền về phòng cháy chữa cháy, đặc biệt đôn đốc Công đoàn cơ sở tại các đơn vị, doanh nghiệp chủ động phối hợp với chủ doanh nghiệp xây dựng kế hoạch tập huấn, cấp phát bảo hộ lao động, thực hiện công tác phòng cháy chữa cháy…

Trong 5 năm qua, các Công đoàn cơ sở đã phối hợp với chủ doanh nghiệp tổ chức huấn luyện công tác an toàn vệ sinh lao động, phòng cháy chữa cháy cho trên 18.000 lượt người; Liên đoàn Lao động quận đã tổ chức 05 lớp tập huấn cho trên 400 cán bộ công đoàn tham gia. Nhờ tích cực trong công tác phòng cháy chữa cháy, đã có 3 tập thể được Liên đoàn Lao động Thành phố tặng bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua “Xanh – Sạch – Đẹp, đảm bảo an toàn vệ sinh lao động, phòng chống cháy nổ” như Công đoàn Khách sạn JW Marriott Hà Nội, Công đoàn Công ty Cổ phần CEO, Công đoàn Công ty Cổ phần Fecon… /.

Phương Bùi