Tiêm kích JA-37 Thụy Điển làm được điều mà MiG-31 Liên Xô bất lực

Tiêm kích Saab JA-37 Thụy Điển là chiến đấu cơ duy nhất "khóa chết" được máy bay trinh sát nhanh nhất thế giới SR-71 Blackbird của Mỹ, điều mà ngay cả chiếc MiG-31 Foxhound Liên Xô cũng không thể thực hiện được.

Trong gần 25 năm phục vụ, Lockheed SR-71 Blackbird đã lập nhiều kỷ lục về tốc độ, vào ngày 28/7/1976, chiếc máy bay này đạt vận tốc đáng kinh ngạc 3.529,56 km/h, nhanh hơn cả vận tốc một viên đạn súng trường rời khỏi nòng.

SR-71 thậm chí còn bay nhanh hơn tên lửa. Trong khi hàng chục máy bay bị mất do tai nạn thì không một chiếc Blackbird nào bị đối phương bắn hạ. Trên thực tế, chỉ có một tiêm kích đủ khả năng khóa radar hỏa lực vào trinh sát cơ nhanh nhất thế giới.

Tuy nhiên đó không phải tiêm kích đánh chặn MiG-31 của Liên Xô mà đó là Saab JA-37 Viggen do Thụy Điển sản xuất, nó đã khóa thành công tên lửa và liên lạc trực quan với máy bay do thám tốc độ cao.

Trong suốt những năm 1980, nhiệm vụ của SR-71 là thực hiện các đường bay ở độ cao được xác định trước, hướng tới các mục tiêu chiến lược và một trong số đó là tuyến đường mang tên "Baltic Express" , khi bay qua một khoảng trống nhỏ của không phận quốc tế gần Thụy Điển.

Khi SR-71 bắt đầu thực hiện nhiệm vụ vào thập niên 1960, nó đang ở đỉnh cao của công nghệ tàng hình và rất ít hệ thống radar theo dõi được chiếc máy bay này. Tuy nhiên đến những năm 1980, các khí tài tiên tiến hơn đã có thể phát hiện ra Blackbird.

Đó là trường hợp của Baltic Express, khi SR-71 đi vào một điểm cụ thể gần Copenhagen, nó sẽ kích hoạt radar phòng không của Thụy Điển. Stockholm luôn duy trì chính sách trung lập trong Chiến tranh Lạnh, nhưng họ vẫn luôn giữ quan điểm đề phòng Liên Xô.

Tuy nhiên không vì thực tế này mà chính phủ Thụy Điển cho phép máy bay do thám Mỹ tự do xâm nhập không phận của mình, và do vậy đã có hành động cảnh báo, bao gồm việc tung ra tiêm kích đánh chặn.

Thụy Điển đã thực hiện hàng trăm nhiệm vụ Cảnh báo phản ứng nhanh (QRA) mỗi năm để đánh chặn bất kỳ máy bay không xác định nào tiếp cận không phận của mình.

Các mục tiêu của QRA đến từ cả khối Hiệp ước Warsaw và NATO. Khi SR-71 bắt đầu các chuyến bay qua Baltic Express, tiêm kích Saab J-35F Draken đã được triển khai để đánh chặn máy bay trinh sát nhanh nhất thế giới, nhưng nó không thể hoàn thành nhiệm vụ.

Các phi công của Lực lượng Không quân Mỹ có thể cũng tin như vậy về Saab JA-37 Viggen. Tuy nhiên chiếc tiêm kích này được trang bị hệ thống radar nhắm mục tiêu vũ khí tối tân, cho khả năng theo dõi và khóa tên lửa cao hơn.

Trinh sát cơ SR-71 Blackbird vẫn mang đến một thách thức to lớn, nhưng có vẻ như các phi công Thụy Điển đã điều chỉnh chiến thuật của họ cho phù hợp.

Sau khi cất cánh khỏi căn cứ, JA-37 sẽ leo lên độ cao ngay dưới Blackbird, và sau đó - trong khi bay với tốc độ Mach 2, phi công sẽ cho máy bay tiến thẳng về phía SR-71 theo cách tiếp cận trực diện.

Trong khi các hoạt động đánh chặn điển hình liên quan đến việc tiếp cận từ phía sau, cho phép tên lửa có cơ hội khóa chặt hơn, Viggen được trang bị tên lửa Skyflash có khả năng khóa radar từ phía trước.

Vào tháng 1/1986, chiến thuật này đã được đền đáp. Phi công Thụy Điển Per-Olof Eldh lái chiếc Saab JA-37 Viggen của mình và bắt đầu quy trình tấn công trực diện. Anh ta đã thẳng hàng với đường bay của Blackbird và khóa tên lửa vào chiếc SR-71 đang lao tới.

Tất nhiên phi công Eldh không khai hỏa, hai chiếc máy bay băng qua tuyến đường một cách vô hại và tiếp xúc trực quan với nhau. Nhưng sự kiện trên đã được chứng minh là lần đầu tiên tiêm kích Thụy Điển đánh chặn thành công và "khóa chết" trinh sát cơ nhanh nhất thế giới.

Bạch Dương