Tiêm kích JAS 39 hoặc F-16 đã qua sử dụng sẽ nhanh chóng lấp đầy lỗ hổng phòng không Brazil
Phương án mua tiêm kích JAS 39 hoặc F-16 đã qua sử dụng đang được Không quân Brazil cân nhắc.
Không quân Brazil đang cân nhắc mua tiêm kích JAS 39 Gripen C/D hoặc F-16 đã qua sử dụng để tránh những lỗ hổng trong hệ thống phòng không quốc gia, khi máy bay cũ hết hạn sử dụng.
Hiện tại quốc gia Nam Mỹ này lo ngại về "lỗ hổng bầu trời" do các máy bay tấn công AMX A-1 của Ý sắp ngừng hoạt động, phiên bản của Brazil là loại nâng cấp, được trang bị radar và có thể mang theo tên lửa không đối không tầm ngắn nên thường được sử dụng cho cả chức năng tiêm kích.
Lựa chọn mua tạm chiến đấu cơ cũ được đưa ra khi giới chức quân sự nước này phải đối mặt với thách thức ngăn chặn bầu trời của Brazil trở nên dễ bị xâm nhập cho đến khi hoàn tất việc chuyển giao máy bay Gripen E/F mới.
Cần nhắc lại, vào giữa tháng 9/2025, Tư lệnh Không quân Brazil đã gặp Bộ trưởng Quốc phòng Thụy Điển. Hai bên đã thảo luận về các điều khoản hợp tác quân sự giữa hai nước và việc gia hạn hợp đồng mua máy bay chiến đấu JAS 39 Gripen.
Cuộc họp kết thúc bằng một tuyên bố chung về việc Thụy Điển mua "đáp lễ" 4 máy bay vận tải Embraer C-390 Millennium, cũng như xác nhận rằng việc mở rộng đội bay Gripen cho Brazil vẫn nằm trong chương trình nghị sự.
Hợp đồng mua tiêm kích JAS 39 Gripen ban đầu được ký kết vào năm 2014, bao gồm việc cung cấp 36 máy bay chiến đấu hạng nhẹ tiên tiến kèm theo chuyển giao công nghệ để lắp ráp tại Brazil.
Ban đầu, tất cả các máy bay JAS 39 Gripen dự kiến được giao vào năm 2024, nhưng do nhiều lần trì hoãn và thay đổi lịch trình, thời hạn đã bị lùi lại đến năm 2032, tức là 8 năm sau đó.
Tính đến tháng 9/2025, tổng cộng 10 máy bay chiến đấu Gripen phiên bản "E" đã được bàn giao. Trong khi đó chiếc tiêm kích đầu tiên lắp ráp tại Brazil dự kiến sẽ được bàn giao vào cuối năm nay.
Theo đại diện Không quân Brazil, các thỏa thuận bổ sung đã làm tăng chi phí hơn 13% (tương đương với 6 máy bay), khiến mục tiêu 50 tiêm kích theo kế hoạch của bộ chỉ huy càng trở nên khó khăn hơn.
Một lựa chọn thay thế là mua máy bay F-16 đã qua sử dụng từ Mỹ, nguồn tin nội bộ cho hay ý tưởng này nảy sinh vào năm 2023 và được coi là một cách để gây áp lực lên Tập đoàn Saab trong quá trình đàm phán.
Tuy nhiên sau khi gia nhập NATO và xét đến khả năng cần phải chuyển một số máy bay sang Ukraine, Thụy Điển đã quyết định giữ lại hầu hết 96 chiếc Gripen C/D và tránh bán chúng cho các nước thứ ba. Do đó, Stockholm không có lượng tiêm kích dư thừa đáng kể.
Trước tình hình này, một giải pháp được đề xuất đó là mua thêm một lô nhỏ tiêm kích Gripen E mới, sẽ được sản xuất tại Brazil, kết hợp với máy bay đã qua sử dụng mà Thụy Điển có thể cung cấp, hoặc mua tạm thời chiến đấu cơ F-16 của Mỹ.
