Cùng là loại máy bay chiến đấu của phương Tây, ra đời vào thời kỳ chiến tranh Lạnh, tiêm kích Mirage 2000 và F-16 Falcon đều được xếp vào loại chiến đấu cơ hạng nhẹ, một động cơ. Khi mới ra đời, cả hai chiến đấu cơ này đều ưu tiên cho nhiệm vụ chiếm ưu thế trên không, trước các máy bay của Liên Xô.
Chiến đấu cơ Mirage 2000 cũng là chiến đấu cơ thế hệ 4 đầu tiên của châu Âu và nhờ loại máy bay chiến đấu này, thế giới còn nhớ về châu Âu, một thời cũng từng là trung tâm thiết kế và chế tạo máy bay chiến đấu hàng đầu thế giới; nhưng đã bị "chìm nghỉm" trong cuộc chạy đua vũ trang Xô - Mỹ.
Như đã đề cập ở trên, khởi đầu F-16 và máy bay Mirage 2000 đều là những chiến đấu cơ hạng nhẹ, ưu tiên cho nhiệm vụ chiếm ưu thế trên không. Nhưng sau này, trước xu thế phát triển, những máy bay này đều được cải tiến, nâng cấp và thực hiện đa nhiệmvụ. Tuy cùng là máy bay chiến đấu có nguồn gốc phương Tây, nhưng loại chiến đấu cơ nào ưu việt hơn?
Chiến đấu cơ Mirage 2000 do Dassault Aviation sản xuất, đây là thiết kế sử dụng cánh tam giác (cánh Delta) điển hình của châu Âu. Về tốc độ, có thể đạt tối đa lên tới Mach 2,2 (tương đương 2.336 km/giờ) ở độ cao lớn, hoặc có thể đạt tới 1.110 km/giờ ở độ cao thấp.
F-16 do General Dynamics (hiện là Lockheed Martin) sản xuất, có tốc độ chậm hơn một chút so với Mirage 2000, F-16 chỉ có thể đạt tốc độ trên Mach 2 một chút (2.120 km/giờ); nhưng bù lại, F-16 hơn hẳn Mirage 2000 về khả năng tiết kiệm nhiên liệu.
Về vũ khí, tiêm kích Mirage 2000 có tới 9 điểm cứng để lắp vũ khí và phạm vi chiến đấu 1.850 km. Ngoài ra, Mirage 2000 còn được giao nhiệm vụ sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật.
Ngoài hai khẩu pháo ổ quay 30 mm DEFA 554, được sử dụng để không chiến tầm gần, Mirage 2000 còn trang bị 2 thùng tên lửa không điều khiển Matra 68 mm (một thùng có sức chứa 18 quả), để tiến công các mục tiêu mặt đất. Ngoài ra, chiến đấu cơ Mirage 2000 còn có khả năng phóng nhiều loại tên lửa đối không và đối đất do Pháp chế tạo.
Nhưng điểm mạnh của F-16 chính là khả năng mang tải trọng, F-16 cũng có tổng cộng 9 điểm cứng để treo vũ khí. Về khả năng mang vũ khí, F-16 "ăn đứt" máy bay chiến đấu Mirage 2000. F-16 được trang bị một pháo hàng không nòng xoay M61 Vulcan tốt hơn, có tốc độ bắn đến 6.000 phát/phút. Ngoài ra, nó có thể mang nhiều loại tên lửa đối không, đối đất, rocket, bom và thiết bị gây nhiễu điện tử.
Về tốc độ leo cao, Mirage thắng F-16 trong trường hợp này. Trong khi Mirage có tốc độ leo tối đa 285 m/s, thì F-16 chỉ đạt 220 m/s; nếu so sánh kích thước của hai loại máy bay này sẽ giải thích tất cả.
Mirage có trọng lượng rỗng là 7.500 kg và có tổng trọng lượng cất cánh là 17.000 kg; trong khi F-16 có trọng lượng rỗng là 8.570 kg, với trọng lượng cất cánh tối đa là 19.200 kg. Chiếc Mirage 2000 có thể chạm độ cao tối đa 18 km, trong khi trần bay tối đa của F-16 là 15 km.
Về bán kính chiến đấu, theo nhà sản xuất Lockheed Martin, phiên bản F-16C có bán kính chiến đấu lên tới 1.370 km, với hai quả bom nặng khoảng 907 kg mỗi quả; trong khi Mirage có bán kính chiến đấu 1.475 km với bốn quả bom 250 kg. Như vậy bán kính hoạt động của F-16 tốt hơn Mirage 2000 rất nhiều.
Về khả năng chiến đấu, Mirage 2000 chủ yếu được biết đến với khả năng thực hiện các hoạt động tiến công mặt đất. Một chiếc Mirage 2000, có thể mang ít nhất hai quả bom dẫn đường bằng laser, có khả năng tiêu diệt chính xác các mục tiêu chính trên mặt đất.
Tuy nhiên, với khả năng mang tải vũ khí tương đối lớn, cũng như nhờ có những cải tiến, nâng cấp mạnh, nên Mirage 2000 có thể thực hiện tốt cả nhiệm vụ đối không. Điểm yếu là Mirage 2000, chỉ có thể sử dụng những vũ khí do Pháp chế tạo, điều này cũng làm hạn chế khả năng của loại chiến đấu cơ này.
F-16 phù hợp hơn với các cuộc không chiến, do khả năng cơ động cao và khả năng chịu tải của F-16 tương đối tốt (đến 9g). Hơn nữa, buồng lái của F-16 được đánh giá cao, đây là buồng lái toàn bằng kính đầu tiên, ghế ngồi của cao, nên phi công có được tầm nhìn 360 độ, do đó cải thiện đáng kể độ chính xác.
Tuy cùng là tiêm kích nhẹ, nhưng chi phí hoạt động của Mirage 2000 cao hơn F-16 rất nhiều. Cụ thể, hạ tầng mặt đất cho Mirage 2000 đắt gấp 3 lần F-16; tiêu hao lượng nhiên liệu cao gấp rưỡi, cho cùng một quãng đường bay hành trình.
Kể từ khi chiếc F-16 đầu tiên cất cánh cách đây 45 năm, đã có 4.500 chiếc được chế tạo và khả năng chưa dừng lại, vì vẫn có nhu cầu; do vậy F-16 hết sức thành công về mặt doanh thu. Trong khi đó, chỉ có khoảng hơn 600 chiếc Mirage 2000 được chế tạo và Pháp đã dừng sản xuất loại máy bay này, từ năm 2003 vì không tìm được khách hàng. Nguồn ảnh: Flickr.
Tiến Minh