Tiềm năng bứt phá của Phục hồi chức năng tại Việt Nam

Ngành phục hồi chức năng đang có nhiều tiềm năng phát triển tại Việt Nam

Tốc độ già hóa dân số của Việt Nam trong thập kỷ gần đây khiến nhu cầu chăm sóc sức khỏe toàn diện, đặc biệt là phục hồi chức năng tăng lên đáng kể. Khi tuổi thọ trung bình cao hơn, số người mắc bệnh mạn tính như thoái hóa xương khớp, đau lưng, đột quỵ hay các vấn đề vận động cũng gia tăng tương ứng. Bên cạnh đó, tai nạn giao thông, lao động và các di chứng sau phẫu thuật tiếp tục tạo ra một lượng lớn bệnh nhân cần các dịch vụ phục hồi chức năng chuyên sâu và lâu dài.

Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), năm 2022 có tới 30% dân số Việt Nam – tương đương khoảng 30 triệu người cần được phục hồi chức năng. Con số này phản ánh một thực tế cấp bách: nhu cầu điều trị phục hồi của người dân đã vượt xa năng lực đáp ứng hiện tại của hệ thống y tế. PGS.TS Trần Trọng Hải, Chủ tịch Hội Phục hồi chức năng Việt Nam nhấn mạnh, nếu không được phục hồi chức năng kịp thời, nhiều bệnh nhân có nguy cơ mất sức lao động vĩnh viễn, ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng cuộc sống và sự phát triển kinh tế – xã hội. Chính vì thế phục hồi chức năng sớm là tiêu chí của Hội Phục hồi chức năng Việt Nam, tập trung vào 2 nhiệm vụ chính: tất cả các tỉnh/thành phố đều có chuyên khoa phục hồi chức năng và nhân rộng mô hình này xuống y tế cấp xã, hộ gia đình.

Trong khi nhu cầu tăng cao, nguồn nhân lực của ngành lại chưa đáp ứng đủ. Theo TS Vương Ánh Dương, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), Việt Nam hiện mới đạt tỷ lệ 0,25 nhân viên phục hồi chức năng trên 10.000 dân, thấp hơn nhiều so với mục tiêu 0,5 vào năm 2030. Ông cho rằng có thể bổ sung thêm lực lượng nhân viên y tế khác tham gia vào công việc phục hồi chức năng như: điều dưỡng, y sĩ hay bác sĩ y học cổ truyền, ngành vẫn rất cần nhân lực chuyên sâu để nâng cao chất lượng dịch vụ.

Tuy nhiên, sự khan hiếm nhân lực cũng mở ra cơ hội phát triển nghề nghiệp hấp dẫn cho những người theo học ngành phục hồi chức năng. Nhận thức được tầm quan trọng của tương lai ngành phục hồi chức năng, nhiều trường đã đẩy mạnh vào việc đào tạo chuyên sâu. Nhờ vậy, sinh viên không chỉ được học kiến thức lý thuyết mà còn được thực hành thực tế tại các đơn vị uy tín.

Ngoài ra, các trường học cũng đang hợp tác tổ chức y tế quốc tế để nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu trong lĩnh vực phục hồi chức năng. Qua đó, mở ra nhiều cơ hội học hỏi và áp dụng những tiến bộ khoa học từ các quốc gia phát triển.

Ngành phục hồi chức năng mở ra nhiều cơ hội việc làm phong phú. Các kỹ thuật viên phục hồi có thể làm trong các bệnh viện, trung tâm y tế, cơ sở chăm sóc người cao tuổi và các tổ chức phi chính phủ…

PGS.TS Trần Trọng Hải nhận định, lực lượng kỹ thuật viên và bác sĩ phục hồi chức năng được đào tạo bài bản trong 5–10 năm tới sẽ là nguồn bổ sung quý giá, đóng góp cho sự phát triển của ngành phục hồi chức năng.

Bên cạnh yếu tố nhân lực, ngành phục hồi chức năng còn có bước tiến lớn nhờ công nghệ hiện đại. Các phương pháp trị liệu sử dụng robot, trí tuệ nhân tạo, thiết bị hỗ trợ đo lường vận động giúp cá nhân hóa chăm sóc và nâng cao hiệu quả điều trị. Theo các chuyên gia y tế, sự kết hợp giữa công nghệ và y học sẽ tạo ra sự thay đổi sâu sắc, giúp bệnh nhân phục hồi nhanh hơn và giảm chi phí điều trị.

Vai trò quan trọng của phục hồi chức năng đã được xác định rõ trong hệ thống y tế khi trở thành một trong các trụ cột quan trọng cùng với phòng bệnh và chữa bệnh. TS Vương Ánh Dương cho rằng, phục hồi chức năng không chỉ là dịch vụ dành cho người khuyết tật mà là nhu cầu của mọi người dân có vấn đề về sức khỏe. Ông nhận định: “Chất lượng dịch vụ phục hồi chức năng ngày càng nâng cao, ngày càng khẳng định hiệu quả rõ rệt trong phòng ngừa khuyết tật, phát hiện sớm, can thiệp phục hồi chức năng sớm cho người bệnh, người khuyết tật và nâng cao sức khỏe người dân”.

Trước nhu cầu xã hội lớn và định hướng chiến lược từ Chính phủ, ngành phục hồi chức năng đang bước vào giai đoạn phát triển mạnh mẽ. Việc hoàn thiện chính sách, nâng cấp cơ sở hạ tầng, tăng cường đào tạo và tiếp cận công nghệ tiên tiến sẽ tạo ra môi trường thuận lợi để ngành bứt phá. Đây không chỉ là cơ hội cho người bệnh được hưởng lợi từ dịch vụ chất lượng cao, mà còn là triển vọng nghề nghiệp rộng mở cho thế hệ chuyên gia trẻ theo đuổi ngành.

Tương lai của phục hồi chức năng tại Việt Nam đang hiện rõ với nhiều tín hiệu tích cực, và hơn bao giờ hết, ngành phục hồi chức năng giữ vai trò quan trọng trong việc nâng cao sức khỏe cộng đồng và phát triển xã hội bền vững.

Minh Nhật