Tiêm vaccine đậu mùa có phòng được bệnh đậu mùa khỉ không?
Các chuyên gia cho rằng vaccine bệnh đậu mùa có hiệu quả 85% với đậu mùa khỉ, tuy nhiên hiện nay hầu hết các nước không còn dự trữ loại vaccine này trong đó có Việt Nam.
Biểu hiện, đường lây truyền bệnh đậu mùa khỉ
Đậu mùa khỉ là bệnh lây truyền từ động vật sang người, từ người sang người khi tiếp xúc gần, qua vết thương hở, dịch cơ thể, giọt bắn lớn của đường hô hấp và qua tiếp xúc với các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh.
Sự lây truyền cũng có thể xảy ra qua nhau thai từ mẹ sang thai nhi (chưa có bằng chứng xác thực) hoặc khi tiếp xúc gần trong và sau khi sinh.
Thời gian ủ bệnh thường từ 6 đến 13 ngày nhưng có thể dao động từ 5 đến 21 ngày. Thời gian người bệnh có thể lây nhiễm cho người khác là từ khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên đến khi tất cả các lớp vảy trên các vị trí phát ban bong tróc hết.
Biểu hiện triệu chứng có thể khác nhau tùy thuộc vào từng giai đoạn bệnh, nhưng tương tự như bệnh đậu mùa. Các triệu chứng thường thấy là sốt, đau đầu, đau cơ, đau lưng, sưng hạch bạch huyết, ớn lạnh, mệt mỏi, phát ban có thể nhìn giống như mụn nước xuất hiện trên mặt, bên trong miệng hoặc ở các bộ phận khác của cơ thể như bàn tay, bàn chân, ngực, bộ phận sinh dục hoặc hậu môn.
Vaccine bệnh đậu mùa có hiệu quả 85% với đậu mùa khỉ
Bác sĩ Nguyễn Trung Cấp - Phó Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết người ta thấy những người được tiêm vaccine đậu mùa được bảo vệ ít nhất 85% với bệnh đậu mùa khỉ.
Tuy nhiên, thế giới đã loại trừ vĩnh viễn bệnh đậu mùa từ cuối những năm 70 và đầu năm 80, vì thế hiện nay rất ít nước còn dự trữ vaccine đậu mùa. Dây chuyền sản xuất đã đóng cửa từ lâu, chỉ một số nước tái khởi động lại các dây chuyền này.
Hiện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng thống nhất chỉ tiêm cho đối tượng nguy cơ cao như người làm ở phòng xét nghiệm, tiêm sớm với những người gọi là F1- tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân để ngăn ngừa diễn tiến của bệnh. Nếu phát bệnh thì diễn biến bệnh nhẹ đi nhiều so với người chưa tiêm.
Tương tự, BS Socorro Escalante, Quyền Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam cho biết WHO không khuyến cáo sử dụng vaccine tiêm đại trà cho người dân. Một số vaccine đã được đăng ký lại để được phép sử dụng trong trường hợp việc tiêm chủng cần được thực hiện. Việc tiêm chủng vaccine đậu mùa khỉ có thể được tiến hành cho các nhóm đối tượng như sau:
- Người đã tiếp xúc với người bệnh - tiêm phòng sau phơi nhiễm.
- Người hỗ trợ các trường hợp mắc bệnh - tiêm chủng chủ động cho nhóm này để phòng ngừa lây nhiễm gồm nhân viên y tế, nhân viên làm việc tại các phòng xét nghiệm.
"Hiện tại căn cứ trên sự rủi ro, lợi ích, cộng thêm virus đậu mùa khỉ không dễ lây lan, bệnh có thể tự khỏi nên chúng ta không cần tiêm chủng đại trà vào thời điểm này", Quyền Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam nhấn mạnh.