Tiêm vaccine giúp giảm sự lây lan Covid-19

Một người đàn ông vô gia cư được tiêm vaccine Covid-19 ở Los Angeles, California, Mỹ, ngày 10-2 . Ảnh: Reuters.

Các nhà nghiên cứu đang nhận được những dữ liệu thực tế đầu tiên cho thấy vaccine ngừa Covid-19 có thể hạn chế sự lây lan của virus SARS-CoV-2, chứ không chỉ ngăn chặn người tiêm khỏi bị bệnh nặng.

Các nhà nghiên cứu từ Israel báo cáo trong hai nghiên cứu sơ bộ riêng biệt được đăng ngày 8-2 trên trang medRxiv.org cho thấy những người đã tiêm vaccine Pfizer và vẫn bị nhiễm virus SARS-CoV-2 mang trong cơ thể ít virus hơn những người chưa được tiêm vaccine.

Bị dương tính sau khi tiêm vaccine, nhưng tải lượng virus ít hơn

Sau khi thử nghiệm lâm sàng cho thấy vaccine Pfizer có hiệu quả ngăn ngừa các triệu chứng Covid-19 là 95%, các quan chức y tế Israel đã nhanh chóng tiêm vaccine cho một lượng lớn dân số của đất nước - đặc biệt là những người từ 60 tuổi trở lên.

Theo dữ liệu từ Our World in Data, tính đến ngày 6-2, 80 % số người trong độ tuổi đó đã nhận được cả hai liều vaccine, và mới chỉ có 20 % những người trẻ tuổi hơn được tiêm vaccine. Gần một nửa dân số đã được tiêm ít nhất một liều, và tỷ lệ nhiễm bệnh và nhập viện ở Israel đang giảm xuống.

Ở nghiên cứu thứ nhất, tò mò muốn biết liệu nỗ lực tiêm phòng có hạn chế sự lây truyền của virus hay không, các nhà nghiên cứu đã so sánh mức độ virus trong hơn 15.000 mẫu thử nghiệm virus SARS-CoV-2.

Nhà sinh vật học tính toán Ella Petter, Phòng thí nghiệm MyHeritage, Israel, nơi thực hiện các cuộc xét nghiệm Covid-19 cho biết, nhóm nghiên cứu không biết tình trạng tiêm chủng của những người được thử nghiệm. Nhưng “đây là một điểm độc nhất trong thời gian chúng ta có hai nhóm khác nhau” trong dân số, những người lớn tuổi có lẽ đã được tiêm phòng và những người trẻ hơn thì không.

Petter và các đồng nghiệp phát hiện ra các mẫu thử nghiệm dương tính với virus SARS-CoV-2 từ những người trên 60 tuổi có mức virus SARS-CoV-2 thấp hơn so với các mẫu từ những người từ 40 đến 60 tuổi, những người ít có khả năng đã được tiêm chủng hơn. Các phân tích tính toán cho thấy việc triển khai vaccine giải thích rõ nhất sự khác biệt giữa hai nhóm, hơn là các yếu tố như nhân khẩu học hoặc các biến thể virus SARS-CoV-2 mới.

Lượng virus giảm bốn lần nếu dương tính khi đã tiêm chủng

Liều vaccine Covid-19 của Pfizer đã sẵn sàng để sử dụng tại một phòng tiêm chủng ở Denver , Israel vào tháng 1. Ảnh: Getty Images.

Ở nghiên cứu thứ hai, tại một tổ chức chăm sóc sức khỏe lớn của Israel, có 650.000 người đã nhận hai liều vaccine Pfizer - BioNTech, các nhà nghiên cứu đã xác định được 2.897 bệnh nhân sau đó có kết quả dương tính với Covid-19.

Theo nhóm nghiên cứu từ Maccabi Health Services và Viện Công nghệ Technion - Israel, số lượng virus trên mẫu tăm bông từ mũi và cổ họng đã giảm bốn lần đối với các trường hợp nhiễm Covid-19 xảy ra ít nhất 12 ngày sau liều vaccine đầu tiên so với những gì thường thấy ở bệnh nhân Covid-19 chưa được tiêm chủng.

Tải lượng virus được biết là có liên quan đến khả năng lây lan và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Nhưng nghiên cứu này không phải là một thử nghiệm ngẫu nhiên và nó không xem xét tải lượng virus của bệnh nhân theo thời gian, cũng như tỷ lệ những người tiếp xúc với họ bị nhiễm bệnh, đây sẽ là bằng chứng trực tiếp nhất về việc liệu vaccine có làm giảm sự lây truyền virus hay không.

Tuy nhiên, các tác giả đã kết luận trong một bài báo được đăng trên medRxiv rằng: "Lượng virus giảm này gợi ý đến khả năng lây nhiễm thấp hơn, góp phần hơn nữa vào tác động của vaccine đối với sự lây lan của virus".

Giáo sư Marm Kilpatrick, một nhà nghiên cứu các bệnh truyền nhiễm tại Đại học California, Mỹ cho biết, nếu vaccine làm giảm sự lây lan của virus, “điều đó có nghĩa là ngay cả những người không được tiêm chủng sẽ nhận được sự bảo vệ khỏi những người được tiêm chủng xung quanh họ. Khi nhiều người được chủng ngừa hơn, họ sẽ không tiếp tục lây nhiễm cho nhiều người khác như trước khi tiêm”.

Ngay cả khi dữ liệu về khả năng hạn chế lây truyền của vaccine chỉ mới bắt đầu xuất hiện, các quan chức y tế công cộng Mỹ đã cập nhật hướng dẫn cách ly cho những người được tiêm chủng tiếp xúc với virus.

Ngày 10-2, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ cho biết, nếu phơi nhiễm xảy ra từ hai tuần đến ba tháng sau khi tiêm cả hai liều vaccine Pfizer hoặc Moderna, thì không cần kiểm dịch. Đó là bởi vì vaccine này có hiệu quả cao trong việc ngăn ngừa các triệu chứng Covid-19, và những người bị bệnh được cho là có nhiều khả năng truyền virus hơn.

Ý YÊN (Theo Sciencenews, Reuters)