'Tiền đề' để con người sống trên sao Hỏa
Các thí nghiệm mới đây đã chỉ ra rằng, vi khuẩn lam (hay còn gọi là tảo lam) có thể phát triển trong điều kiện khí quyển sao Hỏa.
Đây được coi là một bước tiến quan trọng đối với các hệ thống hỗ trợ sự sống dựa trên vi khuẩn lam.
Nhà sinh vật học thiên văn Cyprien Verseux của Đại học Bremen ở Đức cho biết, vi khuẩn lam có thể sử dụng các khí có sẵn trong khí quyển sao Hỏa ở tổng áp suất thấp, làm nguồn cacbon và nitơ.
“Trong những điều kiện này, vi khuẩn lam vẫn có khả năng phát triển ở môi trường nước chỉ chứa bụi giống trên sao Hỏa và vẫn có thể được sử dụng để nuôi các vi sinh vật khác. Điều này có thể giúp cho các sứ mệnh lâu dài lên sao Hỏa được bền vững”, nhà thiên văn Verseux nhận định.
Vi khuẩn lam được tìm thấy ở hầu hết mọi môi trường sống trên hành tinh và đôi khi tạo ra chất độc cực mạnh có thể giết chết các sinh vật khác. Các nhà khoa học tin rằng, sự bùng nổ vi khuẩn lam cách đây 2,4 tỷ năm là nguyên nhân chính mang lại bầu không khí thông thoáng của Trái đất.
Những năm gần đây, các nhà khoa học đã xem xét khai thác khả năng tạo oxy của vi khuẩn lam để sống trên sao Hỏa và không gian. Bầu khí quyển của sao Hỏa được tạo thành từ chủ yếu là carbon dioxide (95%) và nitơ (3%). Đây là hai yếu tố tạo thành vi khuẩn lam.
Tuy nhiên, áp suất khí quyển của sao Hỏa chỉ bằng 1% của Trái đất. Do đó, vi khuẩn lam không thể phát triển trực tiếp trong đó hoặc hút đủ nitơ. Việc tái tạo lại các điều kiện của bầu khí quyển Trái đất trên sao Hỏa cũng là một thách thức, đặc biệt là áp suất.
Do đó, nhà thiên văn Verseux và đồng nghiệp đã tìm kiếm một điểm trung gian. Họ phát triển một lò phản ứng sinh học tên Atmos có áp suất khí quyển bằng 10% của Trái đất, nhưng chỉ sử dụng những gì có thể tìm thấy trên sao Hỏa. Cũng bao gồm trong lò phản ứng sinh học là băng và regolith (lớp đất mặt). Đây đều là những nguyên liệu có thể lấy được từ sao Hỏa.
Nhóm nghiên cứu đã chọn Anabaena sp. PCC 7938. Đây là loài vi khuẩn lam mà các thử nghiệm sơ bộ cho thấy có nhiều khả năng phát triển mạnh trong những điều kiện như vậy. Họ đồng thời thử nghiệm trong nhiều điều kiện khác nhau. Các nhà khoa học phát hiện ra rằng, Anabaena không chỉ phát triển mà còn rất “mạnh mẽ”.
Lò phản ứng Atmos không phải là một hệ thống trồng trọt mà chỉ nhằm mục đích kiểm tra các điều kiện trên sao Hỏa có thể hỗ trợ sự sống hay không. Tuy nhiên, kết quả thí nghiệm này có thể là tiền đề để nhóm nghiên cứu phát triển một hệ thống trồng trọt hiệu quả trên sao Hỏa một ngày nào đó.