Tiền mua thuốc lá chiếm hơn 10% chi tiêu hộ gia đình thu nhập thấp

Theo ước tính của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tổn thất kinh tế toàn cầu do thuốc lá gây ra mỗi năm là 1.400 tỷ USD. Thuốc lá cũng là nguyên nhân làm cho rừng bị tàn phá và ô nhiễm môi trường. Hằng năm, có khoảng 5% diện tích rừng bị phá để trồng cây thuốc lá, cũng như lấy gỗ để sấy thuốc lá. Ước tính, mỗi năm cần 18 tỷ cây xanh để làm củi sấy thuốc lá. Việc sử dụng thuốc lá thải ra môi trường mỗi năm khoảng 3.000 đến 6.000 tấn chất độc formaldehyde, 12.000 đến 47.000 tấn nicotine và 300 đến 600 triệu kg chất thải độc hại là các mẩu thuốc lá.

Không chỉ gây tiêu tốn tiền của mà hút thuốc lá còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, các trường hợp thu nhập thấp, chi tiêu thuốc lá chiếm hơn 10% chi tiêu của hộ, lấy đi chi phí cho các nhu yếu phẩm như thực phẩm.

Có chuyên gia phân tích, một người hút thuốc lá mỗi ngày bỏ ra trung bình 5.000-6.000 đồng mua thuốc, một năm một người có thể phải bỏ ra khoảng 2 triệu đồng mua thuốc lá

Theo điều tra toàn cầu về sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành năm 2015, Việt Nam có khoảng 15 triệu người hút thuốc. Như vậy tính tổng trung bình người Việt phải bỏ ra khoảng 30.000 tỉ đồng chỉ để mua thuốc lá.

Trong điều tra toàn cầu về sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành vào năm 2015 cho biết 31.000 tỉ đồng là số tiền người Việt bỏ ra để mua.

Thêm vào đó, khói thuốc lá làm giảm chất lượng không khí, ảnh hưởng đến sự an toàn của nhà ở, nơi làm việc, hệ thống giao thông và không gian công cộng. Nơi tỷ lệ hút thuốc cao hơn đáng kể so với các khu vực khác, điều kiện sống còn tồi tệ hơn ở các khu ổ chuột.

Nhiều chuyên gia cho rằng, giá thuốc lá ở Việt Nam thuộc hàng thấp nhất trên thế giới. Để có thể so sánh một cách công bằng giá thuốc lá giữa các quốc gia, thì giá bao thuốc Marlboro ở các nước được chuyển đổi thành giá theo đô la quốc tế. Theo đơn vị quy đổi này, giá trung bình 1 bao thuốc Marlboro ở Việt Nam là 2,82 đô la, chỉ bằng 1/2 so với mức bình quân của tất cả các quốc gia trên thế giới (5,62 đô la/bao).

Để giảm thiểu tình trạng sử dụng thuốc lá tại Việt Nam, đã có nhiều đề xuất tăng thuế thuốc lá, đồng thời cấm quảng cáo, khuyến mại, tiếp thị thuốc lá trực tiếp tới người tiêu dùng với mọi hình thức.

Vào tháng 6 vừa qua, Quốc hội đã thông qua Luật Thiếu tiêu thụ đặc biệt sửa đổi, trong đó, mức thuế tiêu thụ đặc biệt với thuốc lá được đánh theo lộ trình, trong đó, mức thuế tuyệt đối với thuốc lá từ ngày 1/1/2031 là 10.000 đồng/bao.

Tăng thuế thuốc là không chỉ giúp giảm tỷ lệ hút thuốc, mà còn bảo vệ sức khỏe cho người dân và các thế hệ tương lại khỏi tác hại của thuốc lá.

Bên cạnh việc tăng cường thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, cơ quan chức năng cần đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra; xử lý nghiêm vi phạm; trong đó tập trung xử lý vi phạm địa điểm cấm hút thuốc nơi công cộng, nhà hàng, khách sạn, trường học, bệnh viện; vi phạm về quảng cáo, khuyến mại và tài trợ, kinh doanh buôn bán các sản phẩm thuốc lá lậu.

PV