Tiến sĩ Tô Hoài Nam: Kiến nghị Chính phủ 'mở kho' công trình nghiên cứu khoa học để cộng đồng DN khai thác

Ngày 7/10 vừa qua, Bộ Khoa học và Công nghệ, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (VINASME) đã phối hợp tổ chức Hội nghị “Thúc đẩy năng suất doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam trong bối cảnh đại dịch Covid-19 dựa trên nền tảng đổi mới khoa học công nghệ và cải cách quy định hành chính”.

Tại Hội nghị, Tiến sĩ Tô Hoài Nam - Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam đã nêu ra thực trạng đẩy mạnh hỗ trợ ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo cho doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, từ đó đưa ra một số khuyến nghị cũng như đề xuất của mình về vấn đề này.

Tiến sĩ Tô Hoài Nam cho biết, trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, yếu tố cạnh tranh ngày càng trở nên khốc liệt hơn, tỷ lệ đối chọi trên thị trường đã tăng lên hàng chục lần so với giai đoạn trước dịch. Do vậy, doanh nghiệp vừa phải tiết giảm chi phí, vừa phải nâng cao hiệu quả hoạt động để phục hồi sản xuất, kinh doanh. Để làm được điều đó, việc ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo để thúc đẩy năng suất, chất lượng là vô cùng quan trọng.

Tuy nhiên, việc ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo để thúc đẩy năng suất, chất lượng đối với doanh nghiệp (DN) nhỏ và vừa Việt Nam còn rất nhiều vấn đề đáng phải quan tâm.

Tiến sĩ Tô Hoài Nam - Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam.

Bên cạnh đó, ông Tô Hoài Nam cũng đánh giá rất cao nỗ lực của Bộ Khoa học và Công nghệ trong việc hỗ trợ DN cải tiến năng suất, chất lượng nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường. Những bộ công cụ của Bộ Khoa học và Công nghệ đã giúp DN rất nhiều trong việc chi tiết hóa từng công đoạn sản xuất, áp dụng các công cụ kỹ thuật để kiểm soát chặt chẽ sản lượng cũng như chất lượng sản phẩm. Qua đó giúp kiểm soát chi phí, nâng cao trình độ quản trị hiệu quả hoạt động qua đó tối ưu hóa hoạt động kinh doanh của DN.

Dịch bệnh Covid-19 đã ảnh hưởng tiêu cực lên mọi mặt của đời sống kinh tế xã hội. Đặc biệt trong kinh doanh, yếu tố cạnh tranh ngày càng cao hơn. Nhiều lĩnh vực tỷ lệ đối chọi tăng lên nhiều lần so với trước đây. Vì vậy, việc ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo để thúc đẩy năng suất, chất lượng là vô cùng quan trọng, ảnh đến sự phát triển bền vững của DN.

Ông Tô Hoài Nam đã đưa ra đề xuất sử dụng nguồn tài nguyên quý giá mà Bộ Khoa học và Công nghệ đang quản lý, đó là 1 kho gồm hàng ngàn công trình khoa học rất nhiều công trình khoa học nghiên cứu trong bao nhiêu năm nằm ở đây. Đây là tài nguyên có giá trị, quý đối với đất nước, xã hội và với cộng đồng kinh doanh.

“Những công trình nghiên cứu rất quý, có sẵn, khối tài sản này cần được khai thác, giao cho cộng đồng doanh nghiệp khai thác những tài liệu quý giá này. Nếu vì một quy trình nào đó mà cứ cất giữ thì các công trình nghiên cứu không được sử dụng, rất lãng phí. Nếu chúng ta coi doanh nghiệp là tài sản quốc gia, doanh nhân cũng là tài sản quốc gia thì họ có đủ quyền tiếp cận khai thác kho công trình khoa học quý giá cũng là tài sản quốc gia đó. Chúng tôi đủ năng lực khai thác, sử dụng, theo cơ chế thị trường. Đây là một điểm đột phá mà Hiệp hội VINASME mạnh dạn đề nghị với Chính phủ", ông Tô Hoài Nam nhấn mạnh.

Hội nghị “Thú đẩy năng suất doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam trong bối cảnh đại dịch Covid-19 dựa trên nền tảng đổi mới khoa học công nghệ và cải cách quy định hành chính”.

Từ đó, Tiến sĩ Tô Hoài Nam đã đưa ra một số kiến nghị, đề xuất với Bộ Khoa học và Công nghệ cũng như với Chính phủ những vấn đề cụ thể như sau:

Thứ nhất, về công tác đào tạo học sinh ra trường, Chính phủ nên tập trung nhiều hơn cho lĩnh vực dạy nghề, đảm bảo cả về số lượng lẫn chất lượng học sinh ra trường có tay nghề cao. Chỉ khi lao động có tay nghề cao và có kiến thức thực tế thì họ mới nhìn ra những vấn đề còn bất cập của doanh nghiệp.

Thứ hai, Chính phủ nên có các chương trình hỗ trợ đào tạo trong và ngoài nước cho các tư vấn viên về năng suất, chất lượng để có nhiều hơn các chuyên gia trong lĩnh vực này. Ngoài ra, Chính phủ nên xây dựng một bảng lương “vượt trội” để khuyến khích lực lượng lao động chất lượng cao.

Thứ ba, Chính phủ nên thông qua các Hiệp hội để có thể đào tạo, tư vấn các giải pháp nâng cao năng suất, chất lượng cho DN và người lao động.

Thứ tư, các DN cần liên kết với các trường dạy nghề để xây dựng kế hoạch đào tạo hằng năm cho lực lượng lao động, thậm chí có đơn đặt hàng cụ thể cho doanh nghiệp mình.

Thứ năm, đề nghị bộ Khoa học và Công nghệ tích cực chỉ đạo các đơn vị bên trong của bộ về việc thúc đẩy nhanh việc thực hiện Nghị định 68 của Chính phủ về việc cắt giảm, đơn giản hóa các thủ tục liên quan đến hoạt động kinh doanh để DN có chỗ dựa tin cậy khi tiếp cận với các hoạt động hành chính, các dịch vụ công trong tổ chức quản lý của Bộ.

Thứ sáu, hiện nay Bộ Khoa học và Công nghệ đang quản lý một kho, gồm hàng ngàn các công trình khoa học công nghệ. Theo ông Nam, đây là một nguồn tài nguyên vô cùng có giá trị với đất nước, với xã hội đặc biệt là cộng đồng doanh nhân. Từ đó, ông tha thiết đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ báo cáo Chính phủ cho cộng đồng DN tiếp cận các công trình nghiên cứu này một cách công bằng, rõ ràng, đầy đủ, minh bạch theo cơ chế thị trường.

Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam cũng bày tỏ lòng tin tưởng rằng môi trường kinh doanh Việt Nam sẽ thuận lợi và thông thoáng hơn nhiều nếu chúng ta có thể làm tốt được những vấn đề trên.

Thứ trưởng Lê Xuân Định: Chuyển đổi số là câu chuyện đường dài

Trước các kiến nghị của đại diện cho khối doanh nghiệp nhỏ và vừa, ông Lê Xuân Định, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ cho rằng, vai trò của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo chưa bao giờ nhận được sự quan tâm và nhận thức sâu sắc thời gian gần đây kể cả trong cộng đồng DN lẫn ngoài xã hội. Đây là một cơ hội lớn, tất cả chúng ta cần phải thay đổi, cần phải nghĩ khác đi trong giai đoạn phát triến sắp tới.

Bên cạnh đó, ông Định cũng cho biết, định hướng chiến lược về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo thời gian tới mang tính quốc gia sẽ lấy DN làm trung tâm thay vì lấy các viện nghiên cứu và các trường đại học làm trung tâm trong giai đoạn trước đây. Theo Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ điều này sẽ phù hợp với xu thế mới đó là Nhà nước sẽ chỉ làm các vấn đề có tính chất tạo nguồn, tạo cơ hội sau đó sẽ là sự chủ động của các DN.

Trong bài phát biểu bế mạc Hội nghị của mình, Thứ trưởng Lê Xuân Định cũng khẳng định việc áp dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo sẽ giúp cho các DN có thể tồn tại trong bối cảnh Covid-19, có thể phục hồi và phát triển thậm chí có thể phát triển mạnh mẽ hơn nữa trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đó là chuyển đổi số của DN.

Bên cạnh đó, ông Lê Xuân Định cũng khẳng định, đây là một câu chuyển đường dài không phải ngày một ngày hai mà có thể thành công ngay được. Ông cho rằng, chuyển đổi số không chỉ đơn giản là chuyển đổi số, mà điều này chỉ thực hiện được khi chúng ta đã tối ưu hóa đực quy trình DN, minh bạch hóa hệ thống và có sự tham gia sử dụng có hiệu quả các nguồn lực để đáp ứng mục tiêu của DN mình.

“Vai trò trọng tâm của việc đổi mới sáng tạo và ứng dụng khoa học công nghệ ở đây chính là DN. Sự thay đổi của DN trước tiên sẽ đến từ hành động sau đó sẽ là nhận thức. Nhưng nhận thức có đúng hay không thì cần có sự liên kết để tạo ra hệ sinh thái hỗ trợ DN nhằm đáp ứng đủ các yêu cầu cần thiết cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ để hỗ trợ những người quan tâm, những người tìm kiếm giải pháp có thể đến được với nhau kể cả là các chuyên gia và các công ty tư vấn”, ông Định nhấn mạnh.

Huyền Phạm