'Tiếng Nhạc Của Đình' – Hồi sinh âm nhạc cổ truyền giữa phố cổ Hà Nội

Trong không gian cổ kính của Đình Kim Ngân, số 42-44 Hàng Bạc, âm nhạc cổ truyền Việt Nam vang lên, khơi dậy dư âm của một quá khứ giàu giá trị văn hóa. Nhân kỷ niệm 20 năm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam và 10 năm dự án “Chuyện Nhạc Phố Cổ”, Ban Quản lý Hồ Hoàn Kiếm và Phố cổ Hà Nội phối hợp cùng nhóm Đông Kinh Cổ Nhạc tổ chức chương trình “Tiếng Nhạc Của Đình”, một hành trình đưa công chúng trở về với hồn cốt của âm nhạc Thăng Long – Hà Nội.

Không gian cổ kính của Đình Kim Ngân – nơi diễn ra chương trình “Tiếng Nhạc Của Đình”.

Một đêm nhạc, một không gian ký ức

Ngay từ khi tiếng trống trầm và hồi chiêng ngân dài vang lên, những ồn ào phố phường như lùi lại, nhường chỗ cho một không gian khác, nơi chỉ còn âm thanh của các nhạc cụ truyền thống: đàn bầu, đàn nguyệt, nhị, đàn đáy, hòa quyện với giọng hát trong trẻo, tinh tế của các nghệ sĩ. Khán giả ngồi trên những chiếc chiếu cói, gần gũi và thân mật với nghệ sĩ, cảm nhận từng nhịp rung, từng thanh âm mộc mạc nhưng tràn đầy sức sống của âm nhạc cổ truyền.

Các nghệ sĩ Đông Kinh Cổ Nhạc biểu diễn năm loại hình âm nhạc dân gian cổ truyền.

Trong hơn một giờ đồng hồ, Đình Kim Ngân trở thành không gian của quá khứ, nơi năm loại hình âm nhạc cổ truyền – hát chèo, ca trù, chầu văn, hát tuồng và hát xẩm – lần lượt được trình diễn. Từng tiết mục không chỉ là âm nhạc mà còn là câu chuyện lịch sử, nghi lễ và văn hóa của Thăng Long xưa.

Khán giả trải nghiệm âm nhạc trực tiếp trên những chiếc chiếu cói, gần gũi với nghệ sĩ.

Tinh hoa âm nhạc và giá trị văn hóa phi vật thể

Qua các phần biểu diễn “ Tiếng làng”; ca trù “Hương sơn phong cảnh”; vở tuồng “Trưng Trắc – Trưng Nhị”… các nghệ sĩ của nhóm Đông Kinh Cổ Nhạc, gồm NSND Thanh Hoài, NSND Minh Gái, NSND Hồng Khiêm, NSƯT Kiều Oanh, NSƯT Kim Liên, NSƯT Văn Quý, NSƯT Văn Chính, NSƯT Hữu Đạt, NSƯT Văn Khuê, NS Thế Quang, NSƯT Trí Khánh, NS Hải Đăng, Đào nương Thúy Hòa, đã đem đến một bức tranh sống động về âm nhạc Thăng Long xưa, khiến khán giả vừa nghe vừa cảm nhận giá trị văn hóa truyền thống trở nên gần gũi và hiện hữu.

Tiếng đàn đáy, phách tre và trống chầu hòa quyện, câu hát ca trù vang vọng trong không gian cổ kính, giữ nguyên phong cách mộc.

Không gian đêm nhạc còn được điểm xuyết bằng nghi thức “thưởng thẻ tre”, một hình thức tặng thưởng truyền thống, giúp khán giả trải nghiệm trực tiếp phong cách thưởng nhạc cổ xưa. Đây là một trong những cách mà Ban Tổ chức mong muốn kết nối khán giả với di sản âm nhạc phi vật thể, để âm nhạc không chỉ được nghe mà còn được cảm nhận và trân trọng.

Thẻ tre – biểu tượng của sự trân trọng và giao lưu văn hóa, tái hiện phong cách thưởng nhạc xưa.

Âm nhạc nghi lễ, giá trị sống của di sản

Nghệ sĩ Đàm Quang Minh – người đồng hành cùng dự án từ những ngày đầu chia sẻ: “Âm nhạc tại ‘Tiếng Nhạc Của Đình’ không chỉ là trình diễn, mà là cách chúng tôi giữ sống những giá trị phi vật thể của Thăng Long – Hà Nội. Trong không gian ngôi đình, mọi thanh âm, nhịp điệu, câu hát đều mang theo câu chuyện lịch sử và nghi lễ của người xưa. Khán giả không chỉ nghe mà còn cảm nhận, lắng đọng và trở về với ký ức văn hóa. Chúng tôi muốn âm nhạc nghi lễ không chỉ tồn tại trên giấy tờ hay sách vở, mà sống trong trái tim của người hôm nay”.

Nghệ sĩ Đàm Quang Minh chia sẻ về ý nghĩa của âm nhạc nghi lễ và giá trị di sản tại Đình Kim Ngân, dẫn dắt khán giả trải nghiệm âm nhạc cổ truyền Thăng Long.

Ông nhấn mạnh, những buổi biểu diễn như vậy là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giúp công chúng trải nghiệm một loại hình âm nhạc “mộc”, gần gũi và chân thật nhất.

Di sản sống trong nhịp thở phố cổ

Chương trình mở cửa miễn phí, phục vụ đông đảo công chúng và du khách quốc tế. Từng tiếng đàn, từng câu hát, từng nghi thức thưởng thẻ tre đều tạo nên dư âm khó quên, nhắc nhở mỗi người rằng di sản không chỉ là ký ức, mà là trải nghiệm sống, là nhịp thở văn hóa giữa lòng phố cổ Hà Nội.

Nghệ sĩ Đông Kinh Cổ Nhạc biểu diễn hát tuồng, mang tinh hoa Thăng Long đến gần khán giả.

“Tiếng Nhạc Của Đình” là minh chứng rằng, âm nhạc cổ truyền vẫn có thể sống lại, mang đến cảm xúc, gợi mở giá trị văn hóa và nhắc nhở thế hệ hôm nay về bản sắc tinh thần của Thăng Long – Hà Nội. Với những ai yêu mến văn hóa Việt, đây không chỉ là một buổi biểu diễn, mà là hành trình trở về với ký ức, để nghe, để cảm và để trân trọng.

Hải Hà/VOV.VN