Tiếp tục đi trên 'con đường' sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả

Việt Nam đặt mục tiêu tiết kiệm từ 5-7% tổng tiêu thụ năng lượng toàn quốc trong giai đoạn 2019-2025. (Nguồn: Vneconomy)

Cụ thể, Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (VNEEP) đã được Việt Nam triển khai trong giai đoạn 2006-2015. Kết quả “đong, đếm” được trong giai đoạn này là đất nước đã tiết kiệm được trên 15 triệu tấn dầu quy đổi.

Việt Nam đang tiếp tục triển khai Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019-2030 (Chương trình VNEEP3), với mục tiêu tiết kiệm từ 5-7% tổng tiêu thụ năng lượng toàn quốc trong giai đoạn 2019-2025 và đạt từ 8-10% trong cả giai đoạn từ 2019-2030, tương đương khoảng 60 triệu tấn dầu quy đổi.

Để hiện thực hóa mục tiêu tiêu tiết kiệm năng lượng, thời gian qua, Bộ Công Thương tập trung vào 2 nhóm đối tượng sử dụng năng lượng lớn là công nghiệp và gia đình.

Các địa phương tích cực phối hợp tổ chức phát động hội nghị cao điểm Hè về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. (Nguồn: VGP)

Cụ thể, đối với công nghiệp, Bộ trên đã hỗ trợ kỹ thuật và tài chính nhằm thúc đẩy các dự án đầu tư công nghệ sản xuất tiết kiệm năng lượng. Đối với hộ gia đình, Bộ tuyên truyền ưu tiên sử dụng thiết bị công nghệ hiệu suất cao. Hằng năm, Bộ Công Thương đều tổ chức sự kiện Giờ Trái đất cùng chuỗi các sự kiện triển khai Kế hoạch thực hiện Chương trình VNEEP3 trên cả nước.

Các địa phương cũng đã “nhập làn”, tích cực phối hợp tổ chức phát động hội nghị cao điểm Hè về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Đồng thời, vận động các doanh nghiệp tham gia tiết giảm phụ tải góp phần giảm công suất phụ tải đỉnh; vận động các cơ sở kinh doanh, doanh nghiệp sản xuất, cơ quan, công sở, tòa nhà văn phòng, trường học, bệnh viện, các tổ chức, cá nhân quản lý vận hành hệ thống chiếu sáng tiết kiệm, cải tạo hệ thống điện bảo đảm an toàn và sử dụng một phần năng lượng tái tạo...

Chỉ cần tiết kiệm được 2% lượng điện năng tiêu thụ đúng, mỗi năm cả nước sẽ tiết kiệm được khoảng 5 tỷ kWh điện. (Nguồn: EVN)

Ở Việt Nam, điện là nguồn năng lượng chiếm hơn 70% tổng tiêu thụ năng lượng, gắn với mọi hoạt động sản xuất và tiêu dùng. Điện tác động trực tiếp tới chi phí (sản xuất, tiêu dùng trong gia đình).

Các tính toán cho thấy, chỉ cần tiết kiệm được 2% lượng điện năng tiêu thụ đúng, mỗi năm cả nước sẽ tiết kiệm được khoảng 5 tỷ kWh điện. Sản lượng điện này tương đương với lượng điện của một nhà máy nhiệt điện có công suất 1.200MW.

Ông Lê Anh Tuấn, giảng viên Trường Đại học Điện lực nhận định, nền kinh tế Việt Nam nên sử dụng tiết kiệm điện. Theo ông, tiết kiệm điện là tiết kiệm cho chính bản thân doanh nghiệp, mang lại lợi ích cho các thực thể sử dụng điện. Đối với các dự án, tiết kiệm điện sẽ giảm được mức độ đầu tư mới, giảm nhập khẩu nguyên liệu.

Bộ Công Thương tổ chức phát động phong trào Toàn dân tiết kiệm năng lượng hưởng ứng Giờ Trái đất năm 2025 với thông điệp “Chuyển dịch xanh - Tương lai xanh”. (Nguồn: Bộ Công Thương)

Bên cạnh đó, năng lượng tiêu thụ ít đi có nghĩa là chúng ta giảm được giá thành. Đối với các các dự án sẽ giúp giảm đầu tư mới và giảm phụ thuộc vào việc nhập khẩu nhiên liệu.

Theo thống kê cụ thể của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), hiện toàn quốc có khoảng 16.850 khách hàng sử dụng điện lớn (có mức tiêu thụ từ 1 triệu kWh/năm trở lên), với tổng mức tiêu thụ điện/năm 111 tỷ kWh, chiếm hơn 85% tổng số điện năng tiêu thụ toàn nhóm khách hàng sản xuất công nghiệp và chiếm 51% tổng điện năng tiêu thụ toàn quốc.

Cán bộ Tổng công ty Điện lực thành phố Hà Nội hướng dẫn doanh nghiệp sử dụng điện tiết kiệm. (Nguồn: EVN)

Xác định được tầm quan trọng của nhóm khách hàng này, EVN có nhiều giải pháp tiết kiệm điện như tuyên truyền trực tiếp, tư vấn các giải pháp tiết kiệm điện; chủ động tổng hợp và thông tin tới khách hàng về mức điện năng tiêu thụ hàng tháng, kèm theo cảnh báo để giúp khách hàng kiểm soát mức sử dụng….

Thời gian tới, theo các chuyên gia trong ngành, việc sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả càng trở nên cấp bách và quan trọng hơn khi nguồn cung điện đang gặp nhiều thách thức do biến đổi khí hậu; các nguồn điện mới gặp nhiều khó khăn trong mở rộng đầu tư; còn nguồn điện gió, điện Mặt trời và các nguồn năng lượng tái tạo khác vận hành không ổn định. Vì vậy, cần thêm các sáng kiến để quản lý nhu cầu năng lượng, sử dụng tiết kiệm và hiệu quả năng lượng hơn nữa.

Bộ Công Thương cho rằng, phía doanh nghiệp cần phối hợp giữa 4 phương pháp: Nâng cao ý thức tiết kiệm năng lượng của cán bộ công nhân viên; Đổi mới công nghệ, sử dụng nguồn năng lượng mới thay thế; Áp dụng các tiêu chuẩn, hệ thống quản lý năng lượng; Giám sát và cải tạo hệ thống theo hướng tiết kiệm năng lượng.

Lễ Tổng kết Dự án Thúc đẩy tiết kiệm năng lượng cho người dân thành phố Đà Nẵng, Việt Nam. (Ảnh: Nguyễn Linh)

Với địa phương, bên cạnh nguồn lực của địa phương, nguồn hỗ trợ của tổ chức trong nước và quốc tế là rất quan trọng. Đơn cử như tại Đà Nẵng, Dự án “Thúc đẩy tiết kiệm năng lượng cho người dân TP. Đà Nẵng, Việt Nam” do Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) tài trợ cho thành phố, triển khai từ năm 2021-2024 đã đạt được nhiều kết quả tích cực.

Cụ thể, các chuyên gia của dự án đã hỗ trợ áp dụng giải pháp tiết kiệm năng lượng với các hộ dân và tòa nhà phi dân cư như dán phim cách nhiệt cho cửa kính, dán lớp xốp cách nhiệt bên trong cho trần/tường của phòng ngủ có sử dụng điều hòa)... giúp điện năng tiêu thụ đã giảm từ 6,8% đến 19,1%.

Nhu cầu năng lượng và điện của Việt Nam được dự báo sẽ tiếp tục tăng nhanh để đáp ứng sự phát triển của nền kinh tế. Trong bối cảnh đó, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là con đường ngắn nhất, dễ đi nhất. Việt Nam cần tiếp tục đi trên “con đường” này để tăng cường nguồn cung cho hệ thống năng lượng, đảm bảo vững chắc an ninh năng lượng trong bối cảnh mới.

Thùy Linh