Tiếp tục rà soát, ngăn chặn sử dụng hóa đơn bất hợp pháp

Tăng cường biện pháp kiểm tra hóa đơn

Để kịp thời phát hiện, ngăn chặn tình trạng vi phạm pháp luật về hóa đơn, ngày 18/8/2023, Tổng cục Thuế tiếp tục ban hành Công văn số 3638/TCT-VP yêu cầu thủ trưởng các cục, vụ, đơn vị thuộc, trực thuộc và cục trưởng cục thuế các tỉnh, thành phố khẩn trương thực hiện nghiêm các nhiệm vụ, giải pháp và các nội dung chỉ đạo của Tổng cục Thuế về việc tăng cường biện pháp rà soát, kiểm tra hóa đơn.

Tổng cục Thuế đề nghị các cục thuế phân công nhiệm vụ cụ thể đến từng đồng chí lãnh đạo cục thuế, chi cục thuế, phòng chức năng, từng cán bộ quản lý thực hiện quyết liệt việc rà soát, kiểm tra các doanh nghiệp (DN) thuộc danh sách rủi ro cao trong công tác quản lý và sử dụng hóa đơn; kịp thời phát hiện và xử lý hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp và sử dụng không hợp pháp hóa đơn.

Cùng với đó, Tổng cục Thuế yêu cầu các vụ, đơn vị thuộc, trực thuộc theo chức năng, thực hiện kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc thực hiện nghiệp vụ trên hệ thống hóa đơn điện tử (HĐĐT) của các cục thuế. Quán triệt, phổ biến đến tất cả cán bộ, công chức trong đơn vị tiếp tục khai thác, sử dụng đầy đủ, hiệu quả các chức năng của hệ thống HĐĐT, bao gồm danh sách người nộp thuế (NNT) có doanh thu, số lượng hóa đơn trong tháng tăng, giảm đột biến so với tháng trước; các hóa đơn có doanh thu bất thường; danh sách NNT có số lượng hóa đơn hủy vượt ngưỡng; cảnh báo theo hệ số K...

Cơ quan thuế tiếp tục tăng cường rà soát, xử lý các trường hợp sai lệch khi đối chiếu dữ liệu hóa đơn và tờ khai thuế giá trị gia tăng (GTGT) trên ứng dụng hddtbaocao.gdt.gov.vn, nhằm kịp thời đôn đốc NNT kê khai điều chỉnh số thuế phải nộp theo quy định. Đồng thời, chủ động rà soát cơ sở dữ liệu HĐĐT để giám sát việc kê khai của NNT, ngăn chặn, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm trong sử dụng HĐĐT.

Ngoài ra, Tổng cục Thuế cũng đề nghị các địa phương đẩy mạnh việc áp dụng quản lý rủi ro theo bộ chỉ số tiêu chí và quy trình ban hành theo Quyết định số 78/QĐ-TCT và Quyết định số 575/QĐ-TCT. Đồng thời, các địa phương tăng cường đôn đốc, giám sát cơ quan thuế các cấp kiểm tra, xử lý các trường hợp rủi ro cao; tổ chức thực hiện công tác tuyên truyền, hỗ trợ trực tiếp về chính sách pháp luật thuế, về HĐĐT ngay sau khi DN đăng ký sử dụng HĐĐT, DN chuyển địa bàn, qua đó kịp thời thu thập thông tin để đánh giá rủi ro trong phát hành, sử dụng hóa đơn của DN để có biện pháp quản lý phù hợp.

Phối hợp trao đổi thông tin để quản lý hóa đơn

Tổng cục Thuế yêu cầu cơ quan thuế các cấp tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành, chính quyền địa phương các cấp, cơ quan công an, xây dựng kế hoạch trao đổi thông tin nắm bắt tình hình, quy chế phối hợp để nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh, phòng chống gian lận, mua bán hóa đơn điện tử, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, tạo tính lan tỏa, cảnh tỉnh, răn đe mạnh mẽ…

Cơ quan thuế các cấp cần kịp thời công khai danh sách DN không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký kinh doanh; DN mua bán hóa đơn không hợp pháp đã bị cơ quan điều tra phát hiện; các DN có rủi ro cao về hóa đơn để các tổ chức, cá nhân kinh doanh chủ động rà soát và kịp thời thực hiện kê khai điều chỉnh, bổ sung, đảm bảo đúng với thực tế hàng hóa giao dịch; xác định chính xác nghĩa vụ thuế theo quy định pháp luật.

Tổng cục Thuế yêu cầu cục thuế các địa phương cần thường xuyên phối hợp chặt chẽ, chủ động nắm bắt dư luận và thông tin báo chí phản ánh để kịp thời cung cấp thông tin phản hồi về các vụ việc phát sinh thuộc phạm vi quản lý; xử lý kịp thời, nghiêm túc các hành vi vi phạm của cán bộ công chức làm ảnh hưởng đến uy tín, nỗ lực của toàn ngành Thuế nói chung cũng như của các cơ quan thuế trên địa bàn quản lý nói riêng.

Ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào phân tích hóa đơn

Thực hiện theo chỉ đạo của Tổng cục Thuế, Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh đã tăng cường công tác triển khai rà soát, xử lý thuế đối với các hành vi mua, bán hóa đơn trái pháp luật. Riêng 6 tháng đầu năm 2023, Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh đã ban hành thông báo cho hơn 21.000 DN để thực hiện rà soát, giải trình làm rõ việc sử dụng hóa đơn liên quan đến các DN mà cơ quan chức năng đang xử lý về hành vi mua, bán hóa đơn trái pháp luật. Cùng với đó, Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh còn thực hiện lọc danh sách NNT thuộc diện giám sát hóa đơn vượt ngưỡng an toàn, phân công đến từng công chức của các phòng thanh tra - kiểm tra, các chi cục thuế quản lý doanh nghiệp để tiến hành kiểm tra NNT theo quy định.

Tại Quảng Ngãi, để kiểm soát tình trạng sử dụng hóa đơn trên địa bàn, Cục Thuế Quảng Ngãi đã tập trung triển khai quyết liệt nhiều biện pháp quản lý như: tăng cường phân tích dữ liệu kê khai của NNT; tổ chức rà soát, thu thập thông tin về việc mua bán hóa đơn trên không gian mạng, khai thác thông tin qua nghiệp vụ quản lý thuế…, qua đó tổng hợp, phân tích dữ liệu, từ đó nhận diện được các DN có rủi ro cao về thuế, các đơn vị thuộc diện thực hiện giám sát trọng điểm.

Theo ông Võ Hùng - Phó Cục trưởng Cục Thuế Quảng Ngãi, cục thuế tăng cường áp dụng ứng dụng phân tích rủi ro, phân tích dữ liệu lớn (Big Data) và trí tuệ nhân tạo (AI) của Tổng cục Thuế, để xác định NNT có rủi ro cao, nhằm có biện pháp để ngăn chặn kịp thời. Qua rà soát, cục thuế đã chuyển hồ sơ của 3 DN có hành vi vi phạm, có dấu hiệu tội phạm sang cơ quan công an điều tra xử lý.

Tại Hải Phòng, ông Hà Văn Trường - Cục trưởng Cục Thuế TP. Hải Phòng cho biết, để ngăn chặn tình trạng mua bán hóa đơn bất hợp pháp, cục thuế đã rà soát, đánh giá nhận diện NNT có rủi ro về hóa đơn; ban hành thông báo danh sách các DN, đơn vị có dấu hiệu rủi ro cao về thuế; tăng cường xử lý về thuế và phối hợp, cung cấp tài liệu cho cơ quan điều tra đối với các trường hợp có dấu hiệu tội phạm; đồng thời tuyên truyền đến NNT về các hành vi bị nghiêm cấm trong quản lý thuế và về các hành vi bị cấm trong lĩnh vực hóa đơn, chứng từ.

Xử lý nghiêm nếu phát hiện sai phạm

Việc triển khai áp dụng hóa đơn điện tử (HĐĐT) trên toàn quốc được đánh giá là một bước ngoặt có tính bản lề, đã tạo ra những cải cách sâu rộng và tác động to lớn đến công tác quản lý thuế. Việc chuyển đổi sang HĐĐT và triển khai hệ thống HĐĐT có ý nghĩa quan trọng, đã tiết kiệm được chi phí cho doanh nghiệp (DN) và người dân, giảm chi phí tuân thủ thủ tục hành chính thuế, từ đó DN quản trị hiệu quả hơn, tạo môi trường kinh doanh lành mạnh, bình đẳng giữa các tổ chức, cá nhân nộp thuế.

Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận người nộp thuế cố tình lợi dụng sự thông thoáng của cơ chế, chính sách, đã thành lập DN không nhằm mục đích sản xuất kinh doanh mà để thực hiện hành vi mua bán và sử dụng hóa đơn bất hợp pháp. Một số DN có hoạt động sản xuất, kinh doanh nhưng ý thức chấp hành pháp luật thuế chưa cao, đã tham gia hoạt động mua bán hóa đơn bất hợp pháp để kê khai khấu trừ thuế, hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT), chiếm đoạt tiền thuế GTGT, kê khai khống chi phí nhằm trốn thuế thu nhập DN, gây thất thu cho ngân sách nhà nước.

Tổng cục Thuế cho rằng, các hành vi này đã ảnh hưởng xấu đến môi trường sản xuất kinh doanh, tạo sự cạnh tranh không bình đẳng giữa các DN gây bức xúc trong xã hội, làm tăng khối lượng công việc và rủi ro cho công tác quản lý thuế của cơ quan thuế. Hệ thống HĐĐT đã lưu vết toàn bộ hoạt động mua bán hóa đơn, qua đó giúp cho cơ quan thuế cũng như các cơ quan chức năng phân tích làm rõ các hành vi vi phạm pháp luật về thuế để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật./.

Văn Tuấn