Tiết lộ về hướng đi mới trong cuộc chiến UAV giữa Liên bang Nga và Ukraine

Binh sỹ Ukraine đang điều khiển thiết bị bay không người lái (UAV). Ành: Bộ Quốc phòng Ukraine/X

Liên bang Nga đang tiến xa hơn với việc sử dụng thiết bị bay không người lái (UAV) điều khiển bằng cáp quang, nhưng Ukraine cũng không chậm chân. Đây là một giải pháp chính để đối phó với chiến tranh điện tử.

Tạp chí Newsweek ngày 12/1 dẫn phát biểu của Trung tá Yevgeny Tkachenko trong một tuyên bố được chính phủ Ukraine công bố cho biết Liên bang Nga đang tiến xa hơn với việc sử dụng thiết bị bay không người lái (UAV) điều khiển bằng cáp quang.

Đầu năm nay, khi phát biểu trước các quan chức cấp cao Ukraine, Trung tá Tkachenko, hiện là người đứng đầu Cục Hệ thống không người lái trên không thuộc Bộ Quốc phòng Ukraine nói: “Kẻ thù tiếp tục nâng cao khả năng sử dụng công nghệ điều khiển thiết bị bay không người lái qua cáp quang, vì vậy điều cực kỳ cần thiết là chúng ta phải san bằng lợi thế này”.

Theo Newsweek, trong gần ba năm xung đột giữa Liên bang Nga và Ukraine, sự phát triển nhanh chóng của thiết bị bay không người lái và công nghệ chống thiết bị bay không người lái để đối phó với mỗi bước tiến mới đã trở thành đặc trưng của cuộc chiến tranh này và điều đó là rất quan trọng.

Thực tế trên chiến trường cho thấy các lực lượng của Liên bang Nga đang cố gắng giành lại quyền kiểm soát lãnh thổ ở tỉnh Kursk sau khi Kiev tiến hành cuộc tấn công bất ngờ vượt biên giới vào tháng 8 năm ngoái.

Hiện nay, các lực lượng của Ukraine vẫn kiểm soát khoảng một nửa lãnh thổ mà họ chiếm được vào thời kỳ đầu và đã khởi động một nỗ lực mới ở Kursk cách đây một tuần với sự tham gia mạnh mẽ của các hệ thống tác chiến điện tử (EW).

Một khi khu vực tấn công bị phủ sóng bởi các hệ thống tác chiến điện tử, nhiều thiết bị bay không người lái hoạt động ở đó sẽ trở nên vô dụng.

Đối mặt với tình hình như vậy, việc Nga sử dụng thiết bị bay không người lái điều khiển bằng cáp quang được cho là một chiến thuật hợp lý.

Bởi khi chiến trường trở nên chật kín với hàng nghìn thiết bị bay không người lái và hệ thống tác chiến điện tử được thiết kế để vô hiệu hóa chúng, cả Moskva (Moscow) và Kiev đều buộc phải tìm ra những cách mới để đảm bảo thiết bị bay không người lái của họ hoạt động nhanh hơn và hiệu quả hơn so với đối thủ.

Thiết bị bay không người lái điều khiển bằng cáp quang - loại cáp truyền thông tin và năng lượng dưới dạng xung ánh sáng qua các sợi thủy tinh rất mỏng - đã xuất hiện ngày càng nhiều trong những tháng gần đây như một giải pháp chính để đối phó với hoạt động tác chiến điện tử.

Nguyên nhân là do khi sử dụng cáp quang để điều khiển, tín hiệu đến thiết bị bay không người lái không thể bị gây nhiễu hoặc chặn đứng, chất lượng video gửi về người điều khiển tốt hơn nhiều và thiết bị bay không người lái không bị phát hiện bởi tín hiệu vô tuyến điện tử.

Việc có thể truyền tải nhiều dữ liệu hơn qua một kết nối cáp quang, theo chuyên gia về thiết bị bay không người lái tại Anh Steve Wright, là rất quan trọng trên chiến trường.

Các chuyên gia từ Iron Cluster, một tổ chức hợp tác với hàng chục công ty công nghệ Ukraine cho biết thêm thiết bị bay không người lái điều khiển bằng cáp quang “được điều khiển thông qua một sợi cáp rất mỏng được thả ra từ một cuộn gắn trên thiết bị bay không người lái và điều này tương tự như các cáp cung cấp kết nối Internet cho nhiều gia đình.

Theo ông Samuel Bendett từ tổ chức nghiên cứu CNA có trụ sở tại Washington, các dây cáp quang có thể kéo dài đến khoảng 10 km và hiện nay một số loại đã dài tới 20km.

Tuy nhiên, một đoạn cáp dài 10 km có thể làm tăng thêm khoảng 1,5 kg trọng lượng cho thiết bị bay không người lái, làm giảm khả năng mang chất nổ và ảnh hưởng đến hiệu quả tấn công.

Nhưng vẫn có biện pháp để xử lý, đó là người ta có thể sử dụng thiết bị bay không người lái lớn hơn, với khung máy lớn hơn và pin mạnh hơn.

Các chuyên gia từ Iron Cluster cho biết Liên bang Nga đã triển khai thiết bị bay không người lái điều khiển bằng cáp quang đầu tiên trong cuộc chiến này và tính đến đầu năm 2025, họ đang sử dụng giải pháp này rộng rãi trên nhiều khu vực tiền tuyến.

Ông Samuel Bendett từ tổ chức nghiên cứu CNA có trụ sở tại Washington cho biết thêm Liên bang Nga là nước đầu tiên triển khai thiết bị bay không người lái điều khiển bằng cáp quang và lần đầu tiên chúng được giới thiệu vào năm 2024.

Khi đó, hầu hết các thiết bị bay không người lái điều khiển bằng cáp quang là loại thiết bị bay không người lái góc nhìn thứ nhất (FPV - First-Person View) và thiết bị bay không người lái bốn cánh.

Theo các chuyên gia từ Iron Cluster, thông thường, cáp quang được sử dụng trên các thiết bị bay không người lái góc nhìn thứ nhất cho các nhiệm vụ tấn công cảm tử và hiện nay, công nghệ này đang được điều chỉnh để kiểm soát các loại thiết bị bay không người lái khác, bao gồm cả thiết bị bay không người lái mặt đất.

Xem video thiết bị bay không người lái của Ukraine phá hủy các thiết bị bay không người lái Orlan-30, Granat-2 và Supercam S450 của Liên bang Nga. Nguồn: Bộ Quốc phòng Ukraine/X, ngày 11/1/2025

Theo ông Bendett, mặc dù Liên bang Nga đi trước trong lĩnh vực phát triển thiết bị bay không người lái điều khiển bằng cáp quang, nhưng Ukraine đã không chậm chân.

Thông tin từ các chuyên gia từ Iron Cluster cũng xác nhận các nhà sản xuất Ukraine hiện đang nỗ lực để bắt kịp trong việc phát triển thiết bị bay không người lái điều khiển bằng cáp quang.

Trên thực tế vào ngày 2/1, Bộ Quốc phòng Ukraine cho biết họ đã trình diễn thiết bị bay không người lái góc nhìn thứ nhất điều khiển bằng cáp quang cho các chỉ huy quân đội cấp cao như một phần trong chương trình “quân đội của tương lai”.

Các chuyên gia dự đoán thiết bị bay không người lái điều khiển bằng cáp quang sẽ trở nên phổ biến hơn trong suốt năm 2025, vì công nghệ này là bước tiếp theo tự nhiên trong cuộc chiến sử dụng thiết bị bay không người lái ngày càng khốc liệt ở Đông Âu.

“Việc triển khai cáp quang không phải là yếu tố thay đổi cục diện, nhưng chắc chắn là một bước tiến nhỏ trong cuộc đấu tranh tàn khốc và không hồi kết trên chiến trường”, chuyên gia về thiết bị bay không người lái tại Anh Steve Wright nhấn mạnh.

Thành Nam/Báo Tin tức (Theo Newsweek)