Tiểu hành tinh kích thước bằng tòa nhà Empire State đang lao về phía Trái đất

Hình ảnh mô phỏng tiểu hành tinh lao vào Trái đất - Ảnh: Sputnik

Tiểu hành tinh được gọi là 2013 BO76, sẽ di chuyển với tốc độ hơn 48.300 km/h khi đi ngang qua hành tinh chúng ta. Theo Trung tâm Nghiên cứu vật thể gần Trái đất (CNEOS) thuộc NASA, 2013 BO76 dự kiến tiếp cận Trái đất lúc 5 giờ 55 ngày 25.3 (giờ Việt Nam).

Mặc dù 2013 BO76 được xếp vào loại “có khả năng gây nguy hiểm” nhưng tiểu hành tinh này được kỳ vọng sẽ ở khoảng cách an toàn. Tại điểm gần nhất với Trái đất trong tuần này, BO76 2013 sẽ cách hành tinh chúng ta khoảng 5 triệu km, gấp 13 lần khoảng cách Trái đất - Mặt trăng.

Điều quan trọng cần nhớ là khái niệm “tiếp cận gần” mang tính tương đối. Trong lúc quay quanh Mặt trời, các tiểu hành tinh đôi khi thực hiện những chuyến “tiếp cận gần” theo góc nhìn của các nhà thiên văn, nhưng thực tế nó vẫn cách xa Trái đất gấp nhiều lần so với Mặt trăng.

Tuy nhiên, 2013 BO76 vẫn đáng chú ý với kích thước lớn. Theo dữ liệu của CNEOS, tiểu hành tinh này ước tính rộng từ 200-450 m, nghĩa là nó thậm chí còn lớn hơn cả chiều cao của tòa nhà Empire State.

Kích thước của 2013 BO76 là một phần lý do khiến nó được xếp vào loại “tiểu hành tinh có khả năng nguy hiểm” (PHA). Theo CNEOS, PHA được xác định dựa trên kích thước của một tiểu hành tinh cũng như khả năng xảy ra các cuộc “tiếp cận gần” có thể đe dọa đến Trái đất. Các tiểu hành tinh cách xa Trái đất hơn 7,5 triệu km hoặc có đường kính dưới 152 m không được coi là PHA.

Các dự đoán về quỹ đạo cho thấy 2013 BO76 sẽ không tới gần Trái đất ít nhất đến năm 2193. Giới khoa học hiện chưa có dữ liệu về đường bay của nó sau mốc thời gian này.

2013 BO76 là đốm sáng nhỏ ở giữa, được đánh dấu bởi một mũi tên trắng, xung quanh là các ngôi sao mờ

Hôm 5.3, Gianluca Masi, nhà thiên văn thuộc dự án Kính viễn vọng ảo ở Ý đã chụp ảnh 2013 BO76 di chuyển ngoài vũ trụ. Trong ảnh, tiểu hành tinh này là một đốm sáng nhỏ ở giữa, được đánh dấu bởi một mũi tên trắng, xung quanh là các ngôi sao mờ. Vào thời điểm đó, 2013 BO76 đang cách Trái đất khoảng 24 triệu km.

Dữ liệu của CNEOS cho thấy trong 60 ngày tới, tiểu hành tinh lớn đến gần Trái đất nhất là 2012 UX68. Tiểu hành tinh này sẽ tới cách Trái đất 1 triệu km, xa hơn Mặt trăng khoảng 2,7 lần. 2012 UX68 có đường kính ước tính tối đa khoảng 91 m, dự kiến bay qua sát Trái đất vào ngày 15.5.

Các vật thể gần Trái đất (NEO) có thể gây ra thiệt hại đáng kể nếu xảy ra va chạm với hành tinh chúng ta

Các vật thể gần Trái đất (NEOs) thường là tiểu hành tinh hoặc sao chổi, là những vật thể thuộc hệ Mặt trời có quỹ đạo đưa chúng đến gần Trái đất và đủ lớn để gây ra thiệt hại đáng kể nếu xảy ra va chạm.

Một vật thể được xem là NEO nếu bay trên quỹ đạo cách Trái đất trong khoảng 48 triệu km. Những NEO ở tương đối gần Trái đất sẽ được phân loại là vật thể “có khả năng gây nguy hiểm”. Nhóm này bao gồm những vật thể có đường kính lớn hơn 140 m và bay tới cách Trái đất từ 7,5 triệu km trở xuống.

Có rất nhiều vật thể như thế bay ngang qua hành tinh của chúng ta hàng năm. Để xác định vật thể sẽ đến gần Trái đất đến mức nào, các nhà khoa học NASA sẽ quan sát tiểu hành tinh đó và dùng mô hình máy tính để dự đoán quỹ đạo.

Các nhà khoa học ở CNEOS có thể tính toán quỹ đạo của những vật thể bay gần hành tinh của chúng ta với độ chính xác cao, qua đó dự đoán khả năng va chạm, thời gian và địa điểm. Bằng việc hợp tác chặt chẽ với cơ quan vũ trụ, các giải pháp quỹ đạo này được sử dụng để dự đoán cách NEO tiếp cận gần Trái đất và đưa ra các đánh giá toàn diện về xác suất tác động của chúng trong thế kỷ tới.

Một cuộc khảo sát gần đây cho thấy người Mỹ thích một chương trình không gian tập trung vào các tác động tiềm ẩn của tiểu hành tinh hơn là đưa con người trở lại Mặt trăng hoặc lên sao Hỏa.

Năm 2018, NASA đã công bố một kế hoạch trong đó đề xuất các phương pháp chính phủ Mỹ cần thực hiện để đối phó tốt hơn với NEO, như việc các tiểu hành tinh hoặc sao chổi bay tới Trái đất trong khoảng 48 triệu km. Tổng giám đốc NASA Jim Bridenstine cho rằng các cuộc tấn công của tiểu hành tinh không phải là điều có thể xem nhẹ và có lẽ đây chính là mối đe dọa lớn nhất đối với sự tồn vong của sự sống trên Trái đất.

Long Hải