Tìm hiểu nội tình vụ đảo chính lật đổ Tổng thống Niger

Bên đảo chính là ai? Cuối ngày 26-7, một nhóm cận vệ Tổng thống Niger tuyên bố trên truyền hình nhà nước rằng họ đã bắt giữ Tổng thống Mohamed Bazoum và quyết định chấm dứt chính phủ hiện tại

Đại diện nhóm này, Đại tá Amadou Abdramane giải thích lý do dẫn đến hành động trên là tình hình an ninh ngày càng xấu đi và năng lực lãnh đạo tồi tệ. Ông Abdramane cũng nhấn mạnh đây là quyết định của lực lượng an ninh và quốc phòng Niger.

Nhóm sĩ quan cảnh báo sẽ chống lại bất kỳ sự can thiệp nào từ bên ngoài, đồng thời khẳng định sẽ bảo đảm an toàn cho ông Bazoum.

Trước đó vài giờ, Văn phòng Tổng thống Niger đã thông báo trên mạng xã hội rằng Tổng thống và gia đình ông vẫn ổn. Quân đội cũng sẵn sàng tấn công các vệ binh nổi loạn nếu họ không tỉnh táo.

Dinh Tổng thống và trụ sở cơ quan công quyền bên cạnh đã bị các phương tiện quân sự phong tỏa. Nhưng Thủ đô Niamey vẫn yên bình.

Một nguồn tin của Tổng thống cho biết, sau khi các cuộc đàm phán thất bại, lực lượng này từ chối thả Tổng thống Bazoum

Nguyên nhân chính là gì? Các nhà phân tích cho biết, nguyên nhân hối thúc nhóm cận vệ phế truất Tổng thống vì chi phí sinh hoạt tăng cao, nạn tham nhũng và sự điều hành kém cỏi của chính quyền

Từ năm 2020, các nước láng giềng Niger là Mali và Burkina Faso cũng đã xảy ra 4 cuộc đảo chính. Căn nguyên một phần bởi chính quyền thất bại trong việc ngăn chặn phiến quân đang tàn phá vùng Sahel.

Ông Bazoum được bầu làm Tổng thống Niger vào năm 2021, lên nắm quyền vào thời điểm quốc gia này đang chìm trong nghèo đói.

Tháng 3-2021, Niger cũng xảy ra một cuộc đảo chính bất thành khi một đơn vị quân đội cố gắng chiếm dinh Tổng thống vài ngày trước khi ông Bazoum tuyên thệ nhậm chức.

Phản ứng của cộng đồng quốc tế thế nào? Trong tuyên bố của Nhà Trắng, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan “lên án mạnh mẽ mọi nỗ lực nhằm giam giữ hoặc phá hoại hoạt động của chính phủ được bầu cử dân chủ của Niger”

Bộ Ngoại giao Algeria cũng ra tuyên bố kêu gọi chấm dứt ngay lập tức hành vi vi phạm trật tự hiến pháp không thể chấp nhận được này.

Khối Tây Phi ECOWAS kêu gọi lực lượng tham gia đảo chính trả tự do cho ông Bazoum, trong khi Liên minh châu Phi (AU) kêu gọi những người lính “tội phạm” có liên quan quay trở lại doanh trại ngay lập tức.

Hệ lụy của việc này ra sao? Động thái mới nhất tại quốc gia từng là thuộc địa của Pháp này có thể khiến nỗ lực của phương Tây nhằm giúp các nước trong khu vực chống khủng bố càng thêm phức tạp

Nhờ được đầu tư về tiền bạc và an ninh, Niger đã được coi là một trong những bức tường thành cuối cùng chống lại sự bất ổn đang gia tăng trong khu vực.

Niger cũng là một đồng minh quan trọng của Liên minh châu Âu trong nỗ lực hạn chế tình trạng di cư trái phép từ vùng cận Sahara châu Phi.

Ulf Leassing, một nhà phân tích của Quỹ Konrad Adenauer cho rằng, mặc dù Niger có vẻ ổn định nhờ dòng viện trợ, nhưng “nhà nước rất yếu, rất nghèo và không mất nhiều thời gian để lật đổ một tổng thống ở Niger”