Tìm kiếm giải pháp thúc đẩy phát triển của ASEAN trong thập kỷ tiếp theo

Quang cảnh Hội nghị. Ảnh: Tất Đạt/PV TTXVN tại Singapore

Hội nghị Bàn tròn ASEAN lần thứ 40 tập trung thảo luận về bối cảnh thế giới, khu vực và các vấn đề nóng đang nổi lên, cũng như tìm kiếm các giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển của ASEAN trong những thập kỷ tiếp theo.

Các nội dung được các nhà lãnh đạo, học giả, chuyên gia tìm hiểu, đi sâu phân tích trong 3 phiên thảo luận chính của sự kiện bao gồm cân bằng chiến lược của ASEAN - Trật tự phân mảnh và liên kết linh hoạt; Kiến tạo một tương lai kinh tế kiên cường và bao trùm hơn; Tái hình dung sự thống nhất của ASEAN trong thời kỳ chia rẽ.

Phát biểu khai mạc hội nghị, ông Choi Shing Kwok - Giám đốc Viện ISEAS - nhấn mạnh: “Hôm nay đánh dấu 40 năm kể từ lần đầu tiên Bàn tròn ASEAN được tổ chức. Từ đó đến nay, Bàn tròn ASEAN luôn là diễn đàn đối thoại cởi mở, đáng tin cậy, quy tụ các nhà hoạch định chính sách, học giả và chuyên gia thực tiễn để cùng nhìn nhận, đánh giá hành trình phát triển của ASEAN”.

Ông Choi Shing Kwok đánh giá cao việc ASEAN đã đạt được những thành tựu đáng kể, thể hiện sự kiên cường và tầm nhìn xa trông rộng của khu vực. Cột mốc nổi bật là Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 được thông qua trong năm nay, hướng tới một khu vực gắn kết, lấy con người làm trung tâm và dựa trên luật lệ.

Trong bối cảnh Malaysia vừa hoàn thành vai trò Chủ tịch luân phiên ASEAN 2025, ông Liew Chin Tong - Thứ trưởng Bộ Đầu tư, Thương mại và Công nghiệp Malaysia, diễn giả chính tại sự kiện - đã nêu bật một số thách thức và nhu cầu thúc đẩy nhiều sáng kiến mới nhằm củng cố sức mạnh kinh tế, khả năng tự cường và vị thế chiến lược của khu vực.

Ông Liew Chin Tong cho rằng cấu trúc khu vực của ASEAN từ trước đến nay luôn hướng tới việc tự tạo ra “không gian chiến lược” và ASEAN có đủ năng lực để định hình chương trình nghị sự toàn cầu dù vẫn còn là quy mô kinh tế nhỏ với những thách thức nội bộ. Cũng theo ông Liew Chin Tong, ASEAN cần có các bước phát triển ý nghĩa, trong đó có việc nâng cao đời sống của người dân, đảm bảo gần 700 triệu người tại Đông Nam Á bước vào tầng lớp trung lưu.

Diễn giả chính Liew Chin Tong, Thứ trưởng Bộ Đầu tư, Thương mại và Công nghiệp Malaysia, phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Tất Đạt/PV TTXVN tại Singapore

Tại các phiên thảo luận liên quan đến phát triển kinh tế của ASEAN, các chuyên gia nhìn chung đều cho rằng ASEAN là mắt xích trọng yếu trong chuỗi giá trị toàn cầu. ASEAN buộc phải thích ứng và phát triển, thậm chí tận dụng thách thức để tạo ra lợi ích mới. Do đó, hội nhập kinh tế khu vực sâu rộng và thực chất hơn trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết và cần tập trung hiện thực hóa Kế hoạch Chiến lược Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) giai đoạn 2026-2030.

Trả lời phỏng vấn của TTXVN, ông Lê Hồng Hiệp - chuyên gia cấp cao của Viện ISEAS - nhấn mạnh Hội nghị bàn tròn ASEAN hôm nay diễn ra ngay sau Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 47 tại Malaysia. Vì vậy, những kết quả nổi bật trên các lĩnh vực chính trị, an ninh và kinh tế, ở cấp độ khu vực cũng như đối tác toàn cầu của ASEAN tại Hội nghị Cấp cao vừa qua mang tính định hướng đối với nội dung thảo luận của sự kiện ngày hôm nay.

Ông Hiệp cũng đánh giá cao sự tham gia tích cực và có hiệu quả của Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam do Thủ tướng Phạm Minh Chính dẫn đầu tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 47. Đoàn Việt Nam đã tham gia tích cực, năng động và đóng góp thực chất vào các hội nghị, diễn đàn quan trọng. Bên cạnh đó, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã có các cuộc tiếp xúc hiệu quả và thực chất, mà tiêu biểu là cuộc họp song phương với Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Singapore Lawrence Wong để thúc đẩy quan hệ với các đối tác chủ chốt.

Các nỗ lực, giải pháp thúc đẩy hợp tác kinh tế là chủ đề thảo luận đáng chú ý tại Hội nghị Bàn tròn ASEAN 40. Tiến sĩ Hiệp nhấn mạnh nhu cầu cần phát huy hiệp định thương mại tự do Trung Quốc - ASEAN vừa được nâng cấp; thúc đẩy Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), vốn được các nhà lãnh đạo ASEAN và các đối tác khẳng định trong Tuyên bố chung ngày 27/10 rằng RCEP đang phát huy hiệu quả thiết thực trong việc duy trì tính kết nối của thương mại và đầu tư khu vực...

Cũng theo Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp, Hội nghị Bàn tròn hôm nay tập trung vào yếu tố đoàn kết, hợp tác của ASEAN để giúp đỡ các nước thành viên vượt qua những thách thức, bất ổn nổi lên hiện nay. Các chuyên gia, học giả tại Bàn tròn ASEAN 40 một lần nữa đề cao sự ổn định và hòa bình của khu vực, coi đây là nền tảng để ASEAN phát triển trong thời gian tới và thực hiện tầm nhìn ASEAN đến năm 2045.

Các diễn giả tại Bàn tròn ASEAN lần thứ 40 đánh giá cao bước tiến mới của ASEAN sau khi kết nạp Timor Leste là thành viên thứ 11 của khối. Các phiên thảo luận cũng đã khám phá vai trò của Timor Leste với những đóng góp tiềm năng và tích cực cho hòa bình, ổn định và tăng trưởng khu vực.

Một số chuyên gia nêu các phương cách để Timor Leste mở rộng hội nhập nhanh chóng và hiệu quả hơn, hướng tới Cộng đồng ASEAN phát triển thịnh vượng trong tương lai. Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp nhấn mạnh việc kết nạp Timor Leste sau quá trình chuẩn bị lâu dài là sự trưởng thành không ngừng của ASEAN, giúp khối mở rộng không gian phát triển và qua việc này càng cho thấy ASEAN có vai trò tích cực cũng như năng lực để củng cố hòa bình, đoàn kết nội khối và giải quyết các thách thức an ninh nổi lên.

Đỗ Vân - Tất Đạt - Việt Dũng (TTXVN)